Conlationes Patrum (Collationibus)

denique hos quos intellegimus ad uoluntatum suarum desideria perficienda nullo carnis obstaculo retardari, daemones scilicet ac spiritales nequitias, et quidem cum sint de eminentiore angelorum ordine deuoluti, detestabiliores esse hominibus contemplamur, eo quod possibilitate eorum desideriis adiacente id quod nequiter semel conceperint inrenooabili malo perficere non morentur, quia sient est animus eorum uelox ad excogitandum, sic ad perficiendum pernix et absoluta substantia, dumque subpeditat eis prona facilitas ea quae uoluerint peragendi, conceptum malum\' nulla intercedens deliberatio salutaris emendat.

Spiritalis namque substantia nec ulla carnis soliditate deuincta ut excusationem exortae in sese prauae non recipit noluntatis, ita ueniam malignitatis excludit, quia nulla quemadmodum nos ad peccandum inpugnatione carnis extrinsecus lacessita est, sed uitio solius malae uoluntatis accensa. et ob hoc sine uenia peccatum et languor sine remedio est. sient enim nulla terrena sollicitante materia conruit, ita ne indulgentiam quidem aut locum potest paenitudinis obtinere. [*]( 2 intercidente V 8 melati D 7 nequitur D\' conoepimna v1: concipimna rell. v 8 penitodine VOX 9 procrutinationee W1 10 discendere WP 11 uolatatum D\' 12 daemonis W1 Bpiritalis W1 13 equidem 0 14 quod] qaodsi D 16 conceperent V 19 facultas D* 22 dinincta F* deuicta OX se PX reoepit V 2suenia D1 24 extrisicus V 25 lacessita W 26 Iangor 0 27 materiae D 28 quidam W1 poterit 0 . optinere W pott obtinere Mstinguunt DiP )

Primo quod desidias ac neglegentias nostras statim arguit et ut quidam diligentissimus paedagogus a districtionis et disciplinae linea numquam nos deuiare concedens, si paululum quid securitas nostra mensuram congruae serietatis excesserit, flagellis incentiuorum stimulat confestim et increpat atque ad conpetentem reuocat parcitatem. secundo quod pro castimoniae ac puritatis integritate, cum dei gratia concedente ita nos longo tempore genitali pollutione uiderimus inmunes, ut ne ipsa quidem simplici conmotione carnis ulterius nos inquietandos esse credamus et per hoc, uelut qui non gestemus corruptelam carnis, in secretis conscientiae nostrae fuerimus elati, suo nos rursum quamuis quieto ac simplici uisitans fluxu humiliat ac retundit nosque homines esse stimulis suis admonet.

quodammodo enim, cum in ceteris generibus uitiomm et quidem grauioribus magisque noxiis indifferentius soleamus incurrere nec tam facile in eorum conpungamur admissu, in hoc peculiarius humiliatur conscientia nostra perque hanc inlusionem neglectarum quoque passionum recordatione mordetur, euidenter intellegens inmundam se factam naturalibus incentiuis, quae cum esset inmundior spiritalibus uitiis ignorabat, et recurrens protinus ad emendationem anterioris ignauiae commonetur pariter nec super successibus praeteritae puritatis debere confidere, quam se perspicit pusillum quid declinantem a domino perdidisse, nec posse huius purificationis donum nisi [*]( 1 collegitur D\' 5 non distinguunt PX XV in D del. m. 2 desideas D1 6 pedagogas codd. 8 congruae om. 0 ser (saer- F) ietatis VD W: serietatis districtionis X districtionis P seneritatis Ου 9 flagelis D1 10 adque VOP ad om. V secundtl D1 12 a genitale (e in i mutat.) D pullutione V 13 commutione W 14 credimus Dl 15 corruptellam VP 19 equidem 0 solebamas D 20 admisso D2X admissum 01 21 per hancque 0 22 neclectarum D 25 protines D1 emundationem V 26 ne WX 27 perspecit V pussillum D1 28 perfectionis 0 )

Huius igitur puritatis elationem perniciosiorem futuram cunctis sceleribus atque flagitiis et ob hanc nihil nos emolumenti consecuturos pro qualibet castitatis integritate testes sunt illae uirtutes quarum superius fecimus mentionem, quae cum nullas huiusmodi titillationes carnis habuisse credantur, ob solam cordis elationem perpetua ruina de illa sublimi caelestique statione deiectae sunt. essemus itaque penitus absque remedio tepidi, utpote non habentes indicem neglegentiae nostrae uel in corpore nostro uel in conscientiis propriis insidentem, nec studeremus ad perfectionis umquam peruenire feruorem, sed ne frugalitatis quidem districtionem uel continentiae teneremus, nisi nos haec titillatio carnis increscens humiliaret atque retunderet et aduersus spiritalium quoque uitiorum purgationem sollicitos redderet et intentos.

Denique in his qui spadones sunt corpore idcirco hunc animi teporem plerumque inesse deprehendimus, quia uelut absoluti ab hac necessitate carnali nec labore continentiae corporalis nec contritione cordis se existimant indigere, et hac securitate resoluti numquam perfectionem cordis, sed ne spiritalium quidem uitiorum purgationem uel quaerere in ueritate uel possidere festinant. qui status a carnali qualitate discedens efficitur animalis, qui est procul dubio deterior gradus. ipse est enim qui de frigido ad tepidum transiens detestabilior domini uoce signatur. [*]( 1 possidere DOX 5 pernitioaiori D1 6 adque VOP emalnmenti VP1 7 coDsecuturua Y conaecutoros Dl testantur PXx 8 uirtute W 9 habaesse Y 10 illa om. PXc 11 deiecti D* 12 utpute VIPX iudicem D 18 uel] aut P Xx 16 nec X fragilitatis DlO continentiam DXPX 16 adqae VOP 18 sollicitas V intentus V 20 qui 0 22 se) esw 0 existimant V: exhistimant D extimant 0 aestimant WPXv haec W1 23 nec X 26 discedens VD1W: descendent D1OXv discendens P qui] qae 0 )

GERMANVS: De utilitate conluctationis quae inter carnem ac spiritum suscitatur, quantum uidetur nobis, euidenter expressum est, ita ut eam ipsis quodammodo manibus nostris palpabiiem factam esse credamus. et idcirco hanc quoque rationem nobis similiter cupimus aperiri, quid intersit inter carnalem et animalem uirum uel quemadmodum animalis carnali possit esse deterior.