Conlationes Patrum (Collationibus)

Cassian, John

John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars II (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 13). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1886.

DAlmIEL: Secundum definitionem scripturae tres sunt animarum status, primus carnalis, secundus animalis, tertius spiritalis. quos in apostolo ita legimus designari. nam de carnalibus dicitur: lac nobis potum dedi, non escam: necdum enim poteratis. sed nec adhuc quidem potestis: adhuc enim estis carnales, et iterum: ubi enim est inter uos zelus et contentio, nonne carnales estis? de animali quoque taliter commemoratur: animalis autem homo non percipit ea quae sunt spiritus dei: stultitia est enim illi. de spiritali uero: spiritalis autem examinat omnia, ipse autem a nemine diiudicatur, et iterum: uos qui spiritales estis instruite eos qui eiusmodi sunt in spiritu lenitatis.

itaque festinandum nobis est, ut oum renuntiantes desierimus esse carnales, id est a saecularium coeperimus conuersatione seiungi et ab illa manifesta carnis pollutione cessare, spiritalem statum protinus adprehendere tota uirtute nitamur, ne forte blandientes nobis, quod uidemur secundum exteriorem hominem huic renuntiasse mundo uel carnalium fornicationum deseruisse contagia, tamquam qui summam perfectionis per hoc adprehenderimus, remissiores deinceps erga emundationem ceterarum passionum lentioresque reddamur et [*]( 11 1 Cor. 3, 2 13 1. c. 3 16 I Cor. 2, 14 18 1. c. 15 19 Gal. 6, 1 ) [*]( 2 quantus D1 8 ipsi 0 5 aperire D1 8 daniel OX 11 carnaliboa V: cunali ita D oarnali WOPXv dedit 0 12 nec DWOPX: ne V 13 et itertom in marg. M. 2 W 15 animale 0 alitef PX 16 percepit V 17 enim eat OX 19 deiudicatur D1P1 iadioatar OX spiritalis V 20 instrueto D1P1 in om. 0 29 secularium D 29 emendationem WP1 )

113
inter utraque detenti gradum spiritalis profectus adsequi nequeamus, existimantes ad perfectionem nobis abunde sufficere, quod exteriore homine uideamur de conuersatione mundi huius ae uoluptatibus segregati, uel quod inmunes simus a corruptela et conmixtione carnali, et ita inuenti in illo tepido statu, qui deterrimus iudicatur, euomendos nos ex ore domini secun-, dnmeius sententiam nouerimus ita dicentis: utinam calidus esses aut frigidus. nunc autem tepidus es, et incipiam te euomere ex ore meo.

nec inmerito eos dominus, quos iam in uisceribus receperat caritatis, noxie tepeactos cum quadam conuulsione pectoris sui euomendos esse pronuntiat, qui cum salutarem quodammodo ei potuissent praebere substantiam, auelli ab eius uisceribus maluerunt, tanto deteriores effecti illis qui numquam ori dominico inlati sunt cibis, quanto id quod nausea conpellente proicimus odibilius detestamur. quidquid enim frigidum est, etiam ore nostro susceptum uertitur in calorem et salutifera suauitate percipitur. quod autem semel uitio perniciosi teporis abiectum est, non dicam labiis admouere, sed etiam eminus intueri sine ingenti horrore non possumus.

rectissime ergo pronuntiatur esse deterior, quia facilius ad salutarem conuersionem ac perfectionis fastigium carnalis quis, id est saecularis uel gentilis accedit, quam is qui professus monachum nec tamen uiam perfectionis adripiens secundum regulam disciplinae ab illo semel spiritalis feruoris igne discessit. ille namque corporalibus saltim uitiis humiliatus atque inmundum se sentiens [*]( 7 Apoc. 3, 15—16 ) [*]( 1 gradu 0 4 corruptella VP correptella D1 6 teterrimus D1WO euomendus V 8 essis D\' aut] hac 01 fridus D\' 10 noziaet D noxios et PX 11 tepefactus V1D1 eaomendos Y 13 euelli OPX malluerunt DWP 15 nausia &WOPX odibilibua Dl 16 quidqaid DOP: quicquid VWX 18 percepitur F1 20 post possumus in 0 cap. XX incipit ergo m. D\' 21 qui 0 22 secularis DPX 23 accedet D1P1 is m. 0 24 perfeccionis D 25 spiritali feruore segnis PX 26 Baltem 0 adque VOP ) [*]( XIII. Cass. 2. ) [*]( 8 )

114
contagione carnali ad fontem nerae purificationis ac perfectionis culmen quandoque conpunctus adcurret et horrescens illam in quo est infidelitatis geiidissimum statum. spiritus ardore suocensus ad perfectionem facilius conuolabit.

nam qui semel ut diximus tepido exorsus initio monachi coepit abuti uocabulo, nec tamen humilitate ac feruore quo debuit iter huius professionis adripuit, infectus semel hac miserabili lue et in ea quodammodo resolutus nec ex sese ulterius perfecta sapere nec alterius poterit monitis erudiri. dicit enim in corde suo secundum illam domini sententiam: quia diues sum et locuples et nullius egeo.

cui illud quoque quod subsequitur consequenter aptabitur: tu autem es miser et miserabilis et pauper et caecus et nudus: in eo factus etiam saeculari deterior, quod nec miserum se nec caecum ac nudum aut emendatione dignum uel egere monitis alicuius aut institutione cognoscit et ob hoc ne exhortationem quidem ullam uerbi salutaris admittit, non intellegens ipso monachi se nomine praegrauari ac deprimi opinione cunctorum, qua dum creditur ab omnibus sanctus et uelut dei famulus colitur, necesse est ut in futuro uehementiori iudicio poenaeque subdatur.

postremo quid diutius inmoramur in his quae nobis experimento satis conperta sunt ac probata? frequenter uidimus de frigidis atque carnalibus, id est de saecularibus ac paganis ad spiritalem peruenisse feruorem, de tepidis atque animalibus omnino non uidimus. quos etiam per prophetam ita legimus [*]( 10 Apoc. 3, 17, 12 L c. ) [*]( 2 adcurret D1W1O: adcnrrit VD2W2PX 3 qua D1 suscensus 0 4 conuolauit D1 5 uocabolo D* 6 quod D1W1O inter D1 7 aripuit W hac] ac W a O laue 0 8 so PX 9 monitis poterit D1 erudire D* 10 sententenciam W 11 lucaples D et locuples om. W ego W1 illut WO 12 conpetenter D1 competenter W 13 nudis W factus es (ea in est mtRat.) etiam D 14 ac] aut D 16 cognuscit V cognoscet D* ■ nec PX ezhortatione V exortationem DWOX1 17 ipse PX 18 depremi V depmi D1 quia D\'0 20 uehementiore FD1 pone D1 pęnaque WX 23 adque VOP 24 adque VOP 25 profetam DO )

115
dominum detestari, ut spiritalibus uiris atque doctoribus praecipiatar, ut ab eis monendis doeendisque discedant et nequaquam uelut in sterili atque infructuosa terra noxiisque sentibus occupata semen uerbi salutaris expendant, sed ut contemnentes eam nonam potius excolant terram, id est erga paganos ac saeculares omnem doctrinae culturam ac uerbi transferant salutaris instantiam, quod ita legitur: haec dicit dominus uiro Iuda, et habitatori Hierusalem: nouate uobis nouale, et nolite serere super spinas.