Conlationes Patrum (Collationibus)

Quibus manifestissime perdocemur et initium uoluntatis bonae nobis domino inspirante concedi, cum aut per se aut per exhortationem cuiuslibet hominis aut per necessitatem nos ad salutis adtrahit uiam, et perfectionem uirtutum ab eodem similiter condonari, nostrum uero hoc esse, ut adhortationem auxiliumque dei uel remissius uel enixius exsequamur, et pro hoc nos uel remunerationem uel supplicia dignissime promereri, quod eius dispensationi ac prouidentiae erga nos benignissima dignatione conlatae uel negleximus uel studuimus nostrae oboedientiae deuotione congruere.

quod euidenter in Deuteronomio aperteque describitur: cum, inquit, introduxerit te dominus deus tuus in terram, quam possessarus ingrederis, et deleuerit gentes multas coram te, Ch ettaeum et Gergesaeum et Amorraeum, Chananaeum, et Ferezaeum, Euaeum et Iebusaeum, septem gentes multo maioris numeri et robustiores te: tradideritque eas dominus tibi, percuties eas usque ad internicionem. non inibiscumeis foedus, neque sociabis cum eis coniugia. quod igitur introducontur in terram repromissionis, quod delentur gentes multae coram eis, quod traduntur in manus eorum nationes maioris numeri et robustiores quam populus Israhel, dei esse gratiam scriptura pronuntiat.

utrum autem percutiat eas Israhel usque [*]( 13 Dent. 7, 1-8 ) [*]( 3 et eras. in D 4 insperante D1 8 enexiaa W ezequamur 0 10 digaissima Xc dispensatione D1 11 necleximus WO 13 discribitur DlP discribetnr W inquid DW P 16 ingrederis DIWO: ingrediaris D\'PX 16 etbaeam D dieteum WP cetheum 0 hettheum X gergesseam OX 17 chaDnaneum Dl chananeum D2P2 X cananeum WO chanaaneum P1 feiezeum DOPX et eoaeum OP gebusseam D hiebusseum 0 hiebxueum P 19 tradederitqae Dl dominus etn. WOX 20 internitionem DWPX 23 nationis Dl maiores 0 W isrf DW frhl 0 (passim) 25 iart W )

quod uisum recipiunt oculorum, diuinae miserationis est munus. quod autem etiam post perceptionem cuiuslibet muneris tam gratia dei quam ratio liberi perseueret arbitrii, leprosorum quoque decem qui pariter curati sunt declarat exemplum. e quibus dum unus per arbitrii sui bonum gratiarum restituit actionem, dominus nouem requirens unumque conlaudans sollicitudinem adiutorii sui etiam circa inmemores beneficiorum suorum iugem se retinere demonstrat. hoc ipsum enim uisitationis suae donum est, quod uel suscipit et adprobat gratum uel requirit ac reprehendit ingratos.

Credere tamen inconcussa fide nos conuenit nihil sine deo prorsus in hoc mundo geri. aut enim uoluntate eius aut permissu agi uniuersa fatendum est, ut scilicet haec quae bona sunt uoluntate dei perfici auxilioque credantur, quae autem contraria sunt permissu, cum pro nequitiis ac duritia cordis nostri deserens nos diuina protectio diabolum nobis uel [*]( 12 Mt. 20, 31 16 cf. Luc. 17, 11 sqq. ) [*]( 1 internecionem (ec in ras. m. 2) D internit. X 2 neone WO\': ne 0*P om. X ras. 4-5 liti, in D 3 manifestissime 0 4 quid nero dispensatione 0 7 adque OP 8 exequamur 0 9 in om. 0 10 transiit OX v 12 miserire D 14 post perceptionem D2OPXv: pceptionem D1 post receptionem W 16 lebros. 0 17 ezemplo 0 18 inquirens PXc unum quoque 0 21 saacepit Wl 22 requiret Z)1 hac D 25 pmissa D\' )

quod etiam apostoli uocibus euidentissime perdocemur dicentis: propter quod tradidit illos deus in passiones ignominiae, et iterum: quia non crediderunt deum habere in notitia, tradidit illos deus in reprobum sensum, ut faciant ea quae non conuenit, et ipse dominus per prophetam: et non audiuit populus meus uocem meam: et Israhel non intendit mihi. propter quod dimisi eos, inquit, secundum adinuentiones cordium eorum, ambulabunt in adinuentionibus suis.

GERMANVS: Hoc testimonium apertissime liberum demonstrat arbitrium quod dicitur: si populus meus audisset me, et alibi: et non audiuit populus meus uocem meam. cum enim dicit si audisset, ostendit in potestate illius fuisse uel adquiescendi uel non adquiescendi iudicium. quomodo igitur non in nobis nostra salus est conlocanda, cum uel audiendi uel non audiendi ipse nobis concesserit facultatem?