Conlationes Patrum (Collationibus)

Ipsum etiam intellectum beatus Dauid, quo mandata dei possit agnoscere, quae utique in libro legis nouerat esse perscripta, a domino postulat promereri dicens: seruus tuus sum ego: da mihi intellectum, ut discam mandata tua. utique et intellectum semel sibi per naturam praestitum possidebat, notitiam quoque mandatorum dei, quae descripta tenebantur in lege, utique habebat in promptu. et tamen ut hanc plenius adprehenderet dominum precabatur, sciens nequaquam sufficere sibimet posse id quod per naturam conditionis insertum est, nisi cotidiana domini inluminatione ad intellegendam spiritaliter legem ac mandata eius apertius agnoscenda sensus ipsius ab eodem fuerit inlustratus, ipso etiam uase [*]( 3 Hierem. 10, 23 5 Osee 14, 9 10 Ps. 24, 4 11 Ps. 118, 18 12 Ps. 142, 10 14 Ps. 93, 10 17 Ps. 118, 125 ) [*]( 2 in om. Ov 3 quia] quoniam 0 5 isrl W Ihrfrm 0 6 inquid BWP habitem W uerentem D1 taus] eius 0 10 demonstra] notas fac 0 11 doce D\'X 13 tu es deus meus DWOP*: deus meus es P1 deus meas es tu Xx 14 quo JD1 docet P 18 ut] et W 21 proptu Dt promtu W 23 sufficere sibimet WOPX: sibimet sufficere Dv condicionis W condictionis P 25 hac W 26 uasa lectionis Dt uas elationis W )

quid potuit apertius dici quam ut et bonam uoluntatem nostram et operis consummationem a domino in nobis pronuntiaret impleri? et iterum: quia uobis donatum est pro Christo, non solum ut in eum credatis, sed ut etiam pro illo patiamini. hic quoque et initium conuersionis ac fidei nostrae et passionum toleranti-I un donari nobis a domino declarauit. quod intellegens Dauid quoque similiter orat sibi hoc ipsum domini miseratione concedi dicens: confirma deus hoc, quod operatus es in nobis, ostendens non sufficere sibi salutis principia dono dei gratiaque conlata, nisi fuerint eadem miseratione ipsius et cotidiana opitulatione perfecta.

non enim liberum arbitrium, sed dominus soluit conpeditos: non nostra uirtus, sed dominus erigit elisos: non lectionis industria, sed dominus inluminat caecos, quod Graece dicitur ϰύϱιος σοϕοι̃ τυϕλούς, id est dominus sapientes facit caecos: non nostra cautio, sed dominus custodit aduenas: non nostra fortitudo, sed dominus adleuat (siue suffulcit) omnes, qui conruunt. haec autem dicimus, non ut studium nostrum uel laborem atque industriam quasi inaniter et superfluo inpendenda uacuemus, sed ut nouerimus nos sine auxilio dei nec adniti posse nec efficaces nostros esse conatus ad capessendum tam inmane praemium puritatis, nisi nobis adiutorio domini ac misericordia fuerit contributum. equus enim paratur in diem belli: a domino autem est adiutorium, [*]( 1 Phil. 2, 13 5 Phil. 1, 29 11 Ps. 67, 29 15 Ps. 145, 7 16 1. c. 8 19 1. c. 9 20 Ps. 144, 14 26 Prov. 21, 31 (LXX) ) [*]( 1 quod om. W - 2 nobis Xx et post uelle om. 0 4 et ante bonam om. DI 8 connersationis 0XI 15 airtutis D\' 17 grece DWOPX ϰύϱιος] k DW kc X 18 τyΦaoyc W τΦΔmc X graeca om. P plane corrupta sunt in 0 21 curruunt JD1 P1 22 inpeadendo W(c) 23 ausilio 0 24 conatos WQP1 capescendum D1OX1 eapisc. P 25 adiutoria Dx aiutorio 0 27 die DOP est autem 0 )

oportet ergo nos semper cum beato Dauid canere: fortitudo mea, et laudatio mea non liberum arbitrium, sed dominus: et factus est mihi in salutem. quod doctor quoque gentium non ignorans idoneum se factum ministerio noui testamenti non suo merito nec sudore, sed dei miseratione, proclamat: non quod simus, inquit, idonei cogitare aliquid ex nobis quasi a nobis, sed sufficientia nostra ex deo est. quod minus Latine, sed expressius dici potest: idonitas nostra ex deo est. denique sequitur: qui et idoneos nos fecit ministros noui testamenti.