Conlationes Patrum (Collationibus)

Cassian, John

John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars II (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 13). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1886.

centuplam namque fratrum parentumue recipiet quanti- _tatem, quisque patris unius uel matris seu filii pro Christi nomine caritate contempta in omnium qui Christo deseruiunt dilectionem sincerissimam transit, pro uno scilicet tot incipiens habere patres fratresque, feruentiore ac praestantiore sibi affectione deuinctos. multiplicata etiam domorum atque [*]( 11 cf. Mt. 25, 83 15 Marc. 10, 29-30 ) [*]( 3 gaudii spiritalis OZv eorum 0 4 unicuique uitio Z1 5 breuis Z uolutatis 0 uoluptatis Z 6 centuplum Z haec om. Z 7 iocunditas FZ adprobauit F 8 ad Fr: a 0 in Zc 10 ędi 0 11 merita 0 13 mutidalium Z1 14 restituat 0 15 relinquid F reliquid 0 17 propter post et om. 0 accipiat Z et Vulgata 18 domus 0 20 saeculo futuro OZv et Vulgata 21 parentumque 0 22 quisque OZ: quisquis Fv 23 contemta F 24 transiit F unius Z incipiens habere F: inueniens OZv 26 adque 0 ) [*]( 45* )

708

agrorum possessione ditabitur, quisque una domo pro Christi dilectione reiecta innumera monasteriorum habitacula tamquam propria po?sidebit, in quacumque orbis parte uelut in suae domus iure succedens.

quomodo enim non centuplum et si domini nostri sententiae superadici aliquid fas est plus quam centuplum recipit, qui decem uel uiginti seruorum ministeria infida et coacticia derelinquens tot ingenuorum ac nobilium spontaneo fulcitur obsequio? quod ita esse etiam uestris experimentis probare potuistis, qui singulis patribus matribusque ac domibus derelictis, quamlibet mundi partem fueritis ingressi, patres et matres fratresque innumeros, domos quoque et agros seruosque fidelissimos absque ullo sollicitudinis labore conquiritis, qui uos ut proprios dominos summis suscipiunt, amplectuntur, fouent, uenerantur officiis.

sed hoc, inquam, sancti ministerio merito ac fiducialiter perfruentur, qui prius in seruitutem fraternitatis semet ipsos suaque omnia uoluntaria deuotione subdiderint. recipient enim secundum sententiam domini libere id quod ipsi aliis dependerunt. quisquis autem haec humilitate sincera consortibus suis ante non detulerit, quomodo deferri sibi ab aliis patienter admittet, cam grauari se eorum obsequiis intellegat potius quam foueri, quia accipere fratrum mauult quam reddere famulatum?

haec tamen omnia non cum remissa securitate nec cum inerti oblectatione percipiet, sed secundum uerbum domini cum persecutionibus, id est cum pressuris saeculi huius ac summis angoribus passionum, quia, sicut ille sapientissimus contestatur, qui suauis et sine dolore est in egestate erit. regnum enim caelorum non desides, non remissi, non delicati, non teneri, [*]( 17 cf. Mt. 7, 2 24 cf. Marc. 10, 30 26 Prov. 14, 23 (LXX) ) [*]( 1 quisquis Ov 3 ubis F 5 nostri] non F 6 XX FZ 11 et post patres om. OZx 12 Bollicitudinea F1 14 amplectantur Z ante hoc in F eras. est qui 19 detulit OZ 20 admittit FOZ 21 quia] qui Zc 22 reddere F: accipere 0 recipere Z deferre v 23 inherti Fl 27 ingestate F etenim 0 28 deligati F )

709

sed uiolenti diripiunt. qui ergo hi uiolenti sunt? nempe illi qui non aliis, sed animae suae praeclaram inferunt uiolentiam, qui direptione laudabili omni eam praesentium rerum uoluptate fraudantes uoce dominica egregii direptores pronuntiantur et per huiuscemodi rapinam regnum caelorum uiolenter inuadunt.

regnum enim caelorum secundum sententiam domini uim patitur, et uiolenti diripiunt illud. isti profecto sunt laudabiles uiolenti, qui uim faciunt perditioni suae. homo enim, ut scriptum est, in doloribus laborat sibi et uim facit perditioni suae. perditio nostra est oblectatio uitae praesentis et ut expressius dicam exsecutio desideriorum uoluntatumque nostrarum, quas si quis ab anima sua subtraxerit ac mortificauerit, gloriosam profecto et utilem perditioni suae uim facit, abnegans dumtaxat ei iucundissimas uoluntates, quas per prophetam sermo diuinus frequenter incusat dicens: quia in diebus ieiunii uestri inuenietur uoluntas uestra, et iterum: si auerteris a sabbato pedem tuum, facere uoluntatem tuam in die sane meo, et glorificaueris eum dum non facis uias tuas, et non inuenitur uoluntas tua, ut loquaris sermonem.

cui etiam quanta beatitudo promittitur confestim per prophetam subiungit: tunc, inquit, delectaberis super dominum, et sustollam tesuperaltitudinemterrae, et cibabo te hereditate Iacob patris tui. os enim domini locutum est. et idcirco dominus noster atque saluator, ut nobis amputandarum uoluntatum nostrarum [*](6 Mt. 11, 12 9 Prov. 16, 26 (LXX) 16 Esai. 58, 3 17 1. c. 13 22 1. c. 14 ) [*]( 1 hii FOZ1 2 animae saae ll: uoluntatibus (uolupt. 0) sais OZ" 8 eam F: se OZ" 4 domini«e gregii F 6 etenim 0 10 faciunt 0 11 exequutio 0 12 uoluptatumque FO animo suo 0 14 iocund. Z 15 uolupt. 0, item infra profetam FO 16 inuenitur FO 19 glorificaberis Z 20 inuen... r F inuenietur 0 ut non 0 21 promittatur Zv per profetam F: profeta 0 propheta Zv 22 inquid OZ delectaueris FO 24 hereditatl 0 25 loquutum 0 adque 0 )

710

formam traderet, non ueni, inquit, facere uoluntatem meam sed uoluntatem eius qui misit me, et iterum: non sicut ego uolo sed sicut tu. quam uirtutem illi specialiter exercent, qui in coenobiis conmorantes senioris reguntur imperio, qui nihil omnino arbitrio suo agunt, sed uoluntas eorum ex uoluntate pendet abbatis.

postremo ut iam disputationis huius sermo claudatur, nonne, obsecro, etiam in hoc centuplam gratiam euidentissime qui fideliter Christo deseruiunt consequuntur, dum pro nomine eius a summis principibus honorantur, ac licet ipsi humanam gloriam non requirant, uenerabiles tamen etiam in persecutionum angustiis iudicibus cunctis ac potestatibus fiunt, quorum uilitas etiam mediocribus forsitan despicabilis esse potuisset uel pro obscuritate natalium uel pro condicione seruili, si in ) saeculari conuersatione mansissent ?