Conlationes Patrum (Collationibus)

multo ergo credibilins multoque manifestius est eum, qui aliquid saecularium uel affectuum uel bonorum Christo suadente contempserit, a fratribus atque consortibus propositi sui, qui ei spiritali glutino conligantur, centuplo gratiorem etiam in hac uita recipere caritatem. hanc siquidem, quam inter parentes ac filios atque germanos, coniuges uel propinquos, siue societas copulat seu consanguinitatis necessitudo coniungit, satis breuem esse constat ac fragilem.

denique etiam boni ac pu cum adoleuennt filii a parentum domibus nonnumquam ac substantiis excluduntur, communio quoque consortii iugalis interdum etiam honesta causa interueniente diuellitur, fratrum dirimit facultatem contentiosa diuisio: monachi soli perpetuam coniunctionis retinent unitatem atque indiscrete possident uniuersa, qui omnia sua esse quae fratrum, omnia fratrum credunt esse quae sua sunt. si ergo istis quibus carnalis caritas copulatur affectibus dilectionis nostrae gratia conferatur, profecto centuplo haec dulcior atque sublimior est. recipietur sane etiam de [*]( 1 Mt. 19, 29 ) [*]( 1 relinquid B relinquit F reliquerit Ov uel] aut 0 2 uxores Z 4 possedebit B 5 adque BO 7 adepti 0: adepti naneti BF nancti Z grasso 0 8 quum 0 12 adque BO 13 conglutino Bl gluttino F 15 adque B iermanos 0 16 propinoos 0 siue] seu 0 copulat 0: copulae rell. v 18 quum 0 (passim) 20 interdum iugalis B1 coniugalis B2Zv coniugaliis 0 21 facultatem (i. e. patrimonium, cf. Inàic.) BF: cari- tatem OZv 22 perpetuae OZv 23 adque B 25 isti 0 26 affectio Z gratiae Z 27 adque B pręcipietur F1 ) [*]( XIII. CMB. 2. ) [*]( 45 )

pro laetitia quoque illa, quam in unius agri ac domus possessione quis habuit, centuplo maiore diuitiarum gaudio perfruetur, qui in adoptionem transiens filiorum dei uniuersa quae aeterni sunt patris ot propria possidebit et adfectu atque uirtute ad imitationem ueri illius filii proclamabit: omnia quae habet pater mea sunt, nec iam cum illa poenali distentionis ac sollicitudinis cura, sed securus ac laetus uelut in propriis ubique succedet, audiens cotidie sibimet ab apostolo praedicari: omnia enim uestra sunt, siue mundus, siue praesentia siue futura, et a Salomone: fidelis uiri totus mundus diuitiarum.

habes ergo istam centupli retributionem in magnitudine meriti et in discretione tam inconparabilis qualitatis expressam. neque enim si pro aeris ant ferri aut uilioris cuiusquam metalli certo pondere tantundem ponderis sed auri quispiam reddidisset, non etiam amplius restituisse quam centuplum uideretur: ita cum pro contemptu uoluptatum et adfectuum terrenorum spiritale gaudium et pretiosissimae caritatis iucunditas repensatur, etiamsi ipse sit numerus, centuplo tamen haec maior atque praeclarior est.

et ut hoc euidentius crebra repetitione reddatur: uxorem antea in lasciua passione desiderii possidebam, hanc eandem in honore sanctificationis et uera Christi dilectione possideo: una est mulier, sed centuplum creuit meritum caritatis. si autem et pro irae ac furoris perturbatione iugem patientiae lenitatem, pro sollicitudinis ac distentionis angore securitatis [*]( 5 cf. Eph. 1, 5 7 loh. 16, 15 11 I Cor. 3, 22 12 Prov. 17, 6 (LXX) 23 I Thess. 4, 5 ) [*]( 2 debebatur 0 3 poseeesiones F1 6 patriis F possedebit BF et ad... kie desinit B adque 0 10 succedit F OZ cottidie OZ 12 et ealomon 0 15 pro] etiam F 16 ponderi F* tantumdem 0 17 sed eras. in Z: om. 0 restituieset FZ1 18 cum om. F contemtu F 19 et F: adque 0 atque Zv 20 pretiose 0 iocunditaa FZ repen- Betur 0 22 uxorem quam antea 0 23 lasciua passione F: p. fragilia OZx 26 et om. 0 27 securitates Fl )

et si uniuscuiusque uitii breui ac lubricae uoluptati contrariarum uirtutum merita conferantur, centuplo haec esse meliora multiplicata iucunditas adprobabit. centenarius enim numerus de sinistra transfertur ad dexteram, et licet eandem in supputatione digitorum figuram tenere uideatur, nimium tamen quantitatis magnitudine supercrescit. fiet enim ut qui haedi formam gerere uidebamur in laeua. ouis meritum translati consequamur ad dexteram.

nunc ad quantitatem earum rerum, quas pro contemptu mundialium commodorum nobis in hoc saeculo Christus restituit, transeamus, praecipue secundum euangelium Marci ita dicentis: nemo est qui reliquit domum aut fratres aut sorores aut matrem aut filios aut agros propter me et propter euangelium, qui non accipiet centies tantum nunc in tempore hoc domos et fratres et sorores et matres et filios et agros cum persecutionibus, et in futuro saeculo uitam aeternam.