Conlationes Patrum (Collationibus)

et si uniuscuiusque uitii breui ac lubricae uoluptati contrariarum uirtutum merita conferantur, centuplo haec esse meliora multiplicata iucunditas adprobabit. centenarius enim numerus de sinistra transfertur ad dexteram, et licet eandem in supputatione digitorum figuram tenere uideatur, nimium tamen quantitatis magnitudine supercrescit. fiet enim ut qui haedi formam gerere uidebamur in laeua. ouis meritum translati consequamur ad dexteram.

nunc ad quantitatem earum rerum, quas pro contemptu mundialium commodorum nobis in hoc saeculo Christus restituit, transeamus, praecipue secundum euangelium Marci ita dicentis: nemo est qui reliquit domum aut fratres aut sorores aut matrem aut filios aut agros propter me et propter euangelium, qui non accipiet centies tantum nunc in tempore hoc domos et fratres et sorores et matres et filios et agros cum persecutionibus, et in futuro saeculo uitam aeternam.

centuplam namque fratrum parentumue recipiet quanti- _tatem, quisque patris unius uel matris seu filii pro Christi nomine caritate contempta in omnium qui Christo deseruiunt dilectionem sincerissimam transit, pro uno scilicet tot incipiens habere patres fratresque, feruentiore ac praestantiore sibi affectione deuinctos. multiplicata etiam domorum atque [*]( 11 cf. Mt. 25, 83 15 Marc. 10, 29-30 ) [*]( 3 gaudii spiritalis OZv eorum 0 4 unicuique uitio Z1 5 breuis Z uolutatis 0 uoluptatis Z 6 centuplum Z haec om. Z 7 iocunditas FZ adprobauit F 8 ad Fr: a 0 in Zc 10 ędi 0 11 merita 0 13 mutidalium Z1 14 restituat 0 15 relinquid F reliquid 0 17 propter post et om. 0 accipiat Z et Vulgata 18 domus 0 20 saeculo futuro OZv et Vulgata 21 parentumque 0 22 quisque OZ: quisquis Fv 23 contemta F 24 transiit F unius Z incipiens habere F: inueniens OZv 26 adque 0 ) [*]( 45* )

quomodo enim non centuplum et si domini nostri sententiae superadici aliquid fas est plus quam centuplum recipit, qui decem uel uiginti seruorum ministeria infida et coacticia derelinquens tot ingenuorum ac nobilium spontaneo fulcitur obsequio? quod ita esse etiam uestris experimentis probare potuistis, qui singulis patribus matribusque ac domibus derelictis, quamlibet mundi partem fueritis ingressi, patres et matres fratresque innumeros, domos quoque et agros seruosque fidelissimos absque ullo sollicitudinis labore conquiritis, qui uos ut proprios dominos summis suscipiunt, amplectuntur, fouent, uenerantur officiis.

sed hoc, inquam, sancti ministerio merito ac fiducialiter perfruentur, qui prius in seruitutem fraternitatis semet ipsos suaque omnia uoluntaria deuotione subdiderint. recipient enim secundum sententiam domini libere id quod ipsi aliis dependerunt. quisquis autem haec humilitate sincera consortibus suis ante non detulerit, quomodo deferri sibi ab aliis patienter admittet, cam grauari se eorum obsequiis intellegat potius quam foueri, quia accipere fratrum mauult quam reddere famulatum?

haec tamen omnia non cum remissa securitate nec cum inerti oblectatione percipiet, sed secundum uerbum domini cum persecutionibus, id est cum pressuris saeculi huius ac summis angoribus passionum, quia, sicut ille sapientissimus contestatur, qui suauis et sine dolore est in egestate erit. regnum enim caelorum non desides, non remissi, non delicati, non teneri, [*]( 17 cf. Mt. 7, 2 24 cf. Marc. 10, 30 26 Prov. 14, 23 (LXX) ) [*]( 1 quisquis Ov 3 ubis F 5 nostri] non F 6 XX FZ 11 et post patres om. OZx 12 Bollicitudinea F1 14 amplectantur Z ante hoc in F eras. est qui 19 detulit OZ 20 admittit FOZ 21 quia] qui Zc 22 reddere F: accipere 0 recipere Z deferre v 23 inherti Fl 27 ingestate F etenim 0 28 deligati F )