Conlationes Patrum (Collationibus)

qui dum arte mirifica aSrios gressus per inania moliuntur, si illam angustiorem uestigio semitam non cauta atque sollicita moderatione seruauerint, terra, quae omnibus uelut naturalis est basis et solidissimum cunctis ac tutissimum fundamentum, fit illis praesens ac manifesta pernicies, non quia illius natura mutetur, sed quia illi ad eam praecipiti carnis pondere delabuntur. ita etiam indefessa illa dei bonitas inmutabilisque substantia ipsa quidem neminem laedit, sed nos declinando a summis atque ad ima tendendo nobis ipsi consciscimus mortem, immo ipsa declinatio mors efficitur declinanti.

uae enim inquit eis, quoniam recesserunt a me: uastabuntur, quoniam [*]( 4 Iob 26, & 6 Iob 15, 16 (LXX) 27 Oa. 7, 18 ) [*]( 2 defixuB βν3 contemplationem BSFI 10 Kãp X B X a F 12 socenoaatis B s٭chenouatis F iscenoaatis 0 scenobatis β fananbnloa β 13 snae om. BF 19 non canta] incauta 0 21 firmamentum §r 22 pernities B nature B 23 dilabuntnr B2F2β delebdntur 0 \'25 summos K1 adque B 26 ipsis Οβν conciscimus B* 27 inquid BFOIPZ )

Cum ergo semet ipsos cotidie sentiant sancti terrenae cogitationis pondere praegrauatos ab illa mentis sublimitate decidere et inuitos, immo uero etiam nescientes in legem peccati mortisque transduci atque, ut cetera praetermittam, illis saltim quae superius conprehendi bonis quidem ac iustis, sed tamen terrenis a conspectu dei operibus auocari, habent profecto pro quibus ad dominum iugiter ingemescant, habent pro quibus in ueritate humiliati atque conpuncti non uerbis tantum, sed adfectu se pronuntient peccatores et ueniam pro omnibus, quae cotidie superati fragilitate carnis incurrunt, a gratia domini iugiter postulantes ueras paenitentiae lacrimas indesinenter effundant, quippe qui uideant isdem ipsis se pro quibus continuo dolore uexati sunt etiam usque ad ultimum [*]( 1 Os. 9, 12 2 Hierem. 2, 19 4 Prov. 5, 22 7 Esai. 50, 11 10 Prov. 19, 9 (LXX). ) [*]( 2 arguit β 3 increpauit BFK1 quam scripsi (cf. cap. 16, 1): qua B quia rell. v (Vulgata) 4 relinqaisae BF 5 suorum peccatorum βν : cf. XXIIII, 24, 2 7 inquid BxFOK\'Z accenditie β : cf. XXIIII, 24, 2 10 inquid BFOKI Z 11 Kãp XI B XI F quotidie 0 cottidie β 13 decedere BF1 inmo F 14 adque Bl 15 saltem FO 17 deum βν ingemiscant B1K2 18 adque B 19 tantummodo O2βν effecta JB\' semet ipsos O2βν boniam ueraciter 0\' 20 cottidie Z cordis BFO 21 penitentiae codd. 22 effundant β uedeant F* hisdem 00 23 ultimum uitae (u. tfue 0) finemj deum iugiter ingemescant β (uerba repetita e uersu 17))

experti igitur se humanis uiribus desideratum finem obsistente carnis sarcina adtingere non ualere neque illi praecipuo summoque bono secundum cordis sui desiderium posse coniungi, sed ab eius intuitu captiuos ad mundana transduci, ad gratiam dei, qui impios iustificat, conuolantes cum apostolo prote>stantur: infelix ego homo: quis me liberabit de corpore mortis huius? gratiadei per dominum nostrum Iesum Christum. sentiunt enim se bonum istud quod uolunt non posse perficere, sed in illud quod nolunt quodque oderunt malum, id est «ogitationum motus uel curas carnalium rerum semper incurrere.

Et condelectantur quidem legi dei secundum interiorem hominem, qui uisibilia uniuersa transcendens conatur deo soli semper uniri, sed uident aliam legem in membris suis, id est in natura humanae condicionis insertam, quae repugnans legi mentis eorum captiuum pertrahit sensum uiolenta lege peccati, conpellens scilicet eum relicto illo principali bono terrena cogitatione submitti.

quae quamuis necessaria atque utilis uideatur, cum dispensatione religiosae cuiuspiam necessitatis inpenditur, conparatione tamen illius boni, quod sanctorum omnium oblectat intuitum, mala utique ab eis ac fugienda decernitur, quia per eam quoquo modo uel ad modicum tempus ab illius perfectae beatitudinis [*]( 7 Rom. 4, 5 8 Rom. 7, 24-25 14 Bom. 7, 22 16 L c. 23 ) [*]( 1 subplicationea 0 2 anczietate Kl 4 adtingere non nalere] non posse contingere (3w 6 captiuus K1 8 liberauit B 9 dominum nostrum] an F per Iesum Christum dominum nostrum 11 11 in om. Oflc 12 uel] et βν . curam Οβν corporaliam βν 13 incurrens F incidere βr 14 Kp XII B XII FO\' 15 uisibili F 16 semper soli B uidens B\'FO 17 suis] neis F condit. BZ . 18 repugnat KZl captiuum om. β 19 eum] eoe β 20 terrenae cogitationi (-nis Bl) Br cogitationes Fl 21 corpori utilis βc dispensationi fJr 22 relegiosae K 24 quia] qui βν )

haec, inquam, est lex membris omnium inserta mortalium, quae repugnat legi mentis nostrae eamque a diuino arcet intuitu, quaeque maledicta terra in operibus nostris post agnitionem boni ac mali cogitationum spinas coepit ac tribulos germinare, quarum aculeis naturalia uirtutum semina praefocantur, ne illum panem nostrum, qui de caelo descendit quique confortat cor hominis, edere absque sudore uultus nostri possimus. omne igitur humanum genus huic generaliter legi sine ulla exceptione subicitur. nullus enim est quamuis sanctus, qui supra dictum panem non cam sudore uultus sui et sollicita cordis intentione percipiat. ceterum communi isto pane multi, ut uidemus, diuites sine ullo uultus sui sudore uescuntur..