Conlationes Patrum (Collationibus)

quae quamuis necessaria atque utilis uideatur, cum dispensatione religiosae cuiuspiam necessitatis inpenditur, conparatione tamen illius boni, quod sanctorum omnium oblectat intuitum, mala utique ab eis ac fugienda decernitur, quia per eam quoquo modo uel ad modicum tempus ab illius perfectae beatitudinis [*]( 7 Rom. 4, 5 8 Rom. 7, 24-25 14 Bom. 7, 22 16 L c. 23 ) [*]( 1 subplicationea 0 2 anczietate Kl 4 adtingere non nalere] non posse contingere (3w 6 captiuus K1 8 liberauit B 9 dominum nostrum] an F per Iesum Christum dominum nostrum 11 11 in om. Oflc 12 uel] et βν . curam Οβν corporaliam βν 13 incurrens F incidere βr 14 Kp XII B XII FO\' 15 uisibili F 16 semper soli B uidens B\'FO 17 suis] neis F condit. BZ . 18 repugnat KZl captiuum om. β 19 eum] eoe β 20 terrenae cogitationi (-nis Bl) Br cogitationes Fl 21 corpori utilis βc dispensationi fJr 22 relegiosae K 24 quia] qui βν )

haec, inquam, est lex membris omnium inserta mortalium, quae repugnat legi mentis nostrae eamque a diuino arcet intuitu, quaeque maledicta terra in operibus nostris post agnitionem boni ac mali cogitationum spinas coepit ac tribulos germinare, quarum aculeis naturalia uirtutum semina praefocantur, ne illum panem nostrum, qui de caelo descendit quique confortat cor hominis, edere absque sudore uultus nostri possimus. omne igitur humanum genus huic generaliter legi sine ulla exceptione subicitur. nullus enim est quamuis sanctus, qui supra dictum panem non cam sudore uultus sui et sollicita cordis intentione percipiat. ceterum communi isto pane multi, ut uidemus, diuites sine ullo uultus sui sudore uescuntur..

Quam etiam legem beatus apostolus spiritalem adserit dicens: scimus autem quia lex spiritalis est: ego autem carnalis sum, uenundatus sub peccato. spiritalis enim est lex haec quae iubet nobis, ut in sudore uultus nostri comedamus panem illum uerum qui de caelo descendit, sed nos carnales efficit uenundatio illa peccati.

quod rogo istud cuiusue peccatum est? sine dubio Adae, cuius praeuaricatione atque ut ita dicam negotiatione damnosa [*]( 3 Gen. 3, 17-19 11 Ioh. 6, 33 12 Ps. 103, 15 20 Rom. 7, 14 23 Ioh. 6, 33 ) [*]( 4 germinaoit F generabit 0 6 membris om. F 7 a om. 0 8 quaeque BFO*: qui 0* qua β et qua r quae c 10 naturalia uirtutum] carnis (caritatis m. 2) obtnnaa (a in ras.) /9 11 discendit F 12 nnltns nostri sndore βν 13 post possimus in v cap. 12 incipit 15 panem om. F 19 Kp XIII B XIII FOx 21 ueñudatus 0 22 haec om. βr quam K1 23 illam panem βν de om. 0 24 effecit Ox fecit βν uennmdatio 0 25 adeę 0 26 adque B )

quod etiam inter Adam atque serpentem manifestissime uidemus impletum. ille enim a serpente pretium libertatis suae esu interdictae arboris capiens a naturali libertate discessit illique maluit semet ipsum perpetua dedere seruitute, a quo uetiti pomi letale pretium fuerat adsecutus: qua deinceps condicione constrictus non inmerito omnem posteritatis suae progeniem perpetuo eidem cuius effectus est seruus subdidit famulatu. quid enim aliud seruile coniugium potest procreare quam seruos? quid ergo? numquid emptor iste uersutus et callidus domino uero atque legitimo ius dominationis eripuit? non ita est.

neque enim sic ille omne peculium dei unius fraudis dolositate peruasit, ut potentiam dominii sui uerus dominator amitteret, qui ipsum quoque emptorem quamuis refugam uel rebellem tamen iugo deprimit seruitutis: sed quia omnibus rationabilibus creaturis arbitrii libertatem creator indulserat, eos, qui se contra fas edacis concupiscentiae transgressione uendiderant, inuitos ad ingenitam libertatem reuocare non debuit. abhorret siquidem ab illo iustitiae ac pietatis auctore, quidquid bonitati aequitatique contrarium est.

malum enim fuerat si concessae libertatis beneficium reuocasset, iniustum si liberum hominem potentia soa opprimens atque captiuans libertatis acceptae pontificium exequi non siuisset, cuius salutem in futura tunc saecula reseruauit, ut recto [*]( 1 fraodolentoque p conmertio FO commertio rell. 3 per. petno 0 4 his F\'0 5 mancipari 0 pretium] aliquid pretii (praecii X\') Οβν 7 adque B 8 a om. F 10 dedere] uendere (5 12 condit. BKtZ 15 emtor FO 18 domini Bl FOK1 24 adhorret B1 25 quicquid 0 bonitate Z\' 27 si om. F adque B 28 pontificium] priuilegium Otpc exsequi β sinisset 0 ) [*]( XIII. Cw. s. ) [*]( 42 )