Conlationes Patrum (Collationibus)

Cassian, John

John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars II (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 13). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1886.

GERMANVS: Dispensatione dei credimus hanc quaestionem in medium fuisse prolatam, ut illud, quod uerecundia interrogandi fiduciam cohibente numquam potuimus edoceri, nunc oportunitate conlationis causaeque ipsius ordine prouocati sciscitari fiducialiter audeamus. si igitur eo tempore, quo accedi oportet ad sacrosancta mysteria, senserimus nos somnii inlusione pollutos, praesumenda est an uitanda illa salutaris escae sacrosancta perceptio?

THEONAS : Omni quidem industria, quantum in nobis est, [*](2 occupent BF01 5 duplicata BF 6 grastimargia F castrimargia B\'KI 7 honerosa BO 9 adque B 11 negligentius Fβ 12 guilae Fl0 deprimemur F depraemimur K1 14 filargiriae BO pilargiriae F 15 apparatos Bl lnzoria B*Z luxurię 0 fllargiriae B fllargiria F filargirie 0 filargyriae K1 16 oenodoxiae atque superbiae B\' 17 adque B 19 subgerit 0: suggerit rdl. 21 medio (J 24 quone Bl 25 misteria 0 . somni BO)

620
studere debemus, ut inmaculatam castimoniae puritatem illo uel maxime tempore teneamus, quo uenerandis adaistere optamus altaribus, et uigilantissima circumspectione praecauendum est, ne carnis integritas praecedente tempore custodita in ea praecipue in qua nos ad communionem salutaris conuiuii praeparamus nocte fraudetor.

ueram si hostis ille nequissimus, ut nobis caelestis remedii subtrahat medicinam, custodiae sopitae mentis inluserit, ita dumtaxat, ut nullo reprehensibili interueniente pruritu, nullo oblectationis contaminetur adsensu, sed egestionem aliquam pro natora per necessitatem conpulsam aut certe inpugnatione diaboli absque sensu uoluptatis elicitam ad inpedimentum nostrae sanctificationis obtenderit, possumus et debemus ad gratiam salutaris cibi confidenter accedere. sin uero nostro uitio haec fuerit egesta concretio, conuenientes conscientiam nostram illud apostolicum formidemus: qui manducauerit panem et biberit calicem domini indigne, reus erit corporis et sanguinis domini. probet autem se ipsum homo, et sic manducet de pane illo et de calice bibat.

qui enim manduoat et bibit panem et calicem domini indigne, iudioium sibi manducat et bibit non discernens corpus, id est nequaquam illum caelestem cibum a communium escarum uilitate secernens nec talem esse diiudicans, quem non nisi pura liceat mente uel carne praesumere. denique infert: ideo inter nos multi infirmi et inbecilli, et dormiunt multi, spiritalem scilicet infirmitatem ac mortem ex hac principaliter dicens praesumptione generari. multi enim, qui eum inlicita [*](16 I Cor. 11, 27-29 25 1. c. 30 ) [*]( 7 in nobis 0 8 custodiae BlFl: custodia B2F2 custodiam 0 βν: at cf. cap. 10, 1 et XXIII, 6, 1 10 aliquam .. 11 conpulsam] aut naturali necessitate profusam (propulsam v) βν cf. cap. 6, 4 et 5. XII, 8, 2 14 haec om. BF 15 gesta F 16 paneof om. B 18 autem BF: primum 0 autem primum βν ipse OP 19 ut sic B\' 20 panem... 21 domini om. βν 22 corpua BF§: corpus dlli Ov 26 inbeccilli B im(in-)bicilli K1Z spiritales... inlfrmitates Οβν 27 mortes Οβν specialiter O2βν)

621
usurpatione praesumunt, infirmantur fide et inbecilli sunt mente, passionum scilicet languoribus inuoluti, et dormiunt somno peccati, ab hoc sopore letali nequaquam salutari sollicitudine resnrgentes.

deinde sequitur: quodsi nosmet ipsos iudicaremus, non utique iudicaremur: hoc est si nosmet ipsos perceptione sacramentorum, quotienscumque peccati uulnere praeuenimur, iudicaremus indignos, inpenderemus utique studium, ut per paenitudinis emendationem ad eam digne possemus accedere, et non tamquam indigni seuerissimis infirmitatum flagris castigaremur a domino, ut uel sic conpuncti ad remedia nostrorum uulnerum reourramus, ne digni praesentis saeculi breuissima correptione non habiti in futuro simul cum huius mundi peccatoribus condemnemur.

quod etiam in Leuitico euidenti denuntiatione praecipitur: omnis mundus manducabit carnes, et anima quaecumque comederit de carnibus sacrificii salutaris quod est domini, in qua est inmunditia, peribit coram domino. in Deuteronomio quoque a spiritalibus castris inmundus similiter mystice segregatur: si quis, inquit, inter nos homo, qui nocturno pollutus sit somnio, egredietur extra castra, et non reuertetur, priusquam ad uesperam abluetur aqua: et post solis occasum regredietur in castra.

Verum ut manifestius adprobetur, quod etiam inimici factione nonnumquam haec eliciatur inpuritas: nouimus fratrem, qui cum castimoniam cordis et corporis summa circumspectione atque humilitate promeritam iugiter possideret ac nequaquam nocturnis ludificationibus temptaretur, quotienscumque [*]( 4 1. c. 31 14 Lev. 7, 19-20 (LXX) 19 Deut. 23,10—11 ) [*]( 1 inbeccilli B imbicilli K\'Z 2 langoribus 0 et] sed 0 4 diiudicaremus B2ν et Vulgata 5 neutique 0 7 penderemus B\' 8 eam (scil. perceptionem) BFI: ea F2Οβν 9 possimas Οβ 10 fragris Fl castigamur F 11 recnrramur B\' 15 maodacanit BK1 17 in quo β 18 ab 0 19 mistice FO quis BFO: fuerit βν inquid BFOKlZ 21 foria extra 0 22 abluetur (λούσεται) β: lauetur BFO et Vulgata 28 quotiensque β )

622
se tamen ad percipiendam communionem dominicam praeparasset, inmundo fluxu dormiens foedabatur. qui cum multo se tempore a sacrosanctis mysteriis trepidus abstineret, tandem hanc ad seniores detulit quaestionem, remedium inpugnationum ac doloris sui medicabili eorum consilio consecuturum se esse confidens.

sed cum primam cawam morbi hnins spiritalium medicorum doctrina discuteret, quae solet ex abundanti ciborum praesumptione descendere, eamque memorato fratri deprehenderent non inesse, atque hanc inlasionem nequaquam uitio saturitatis constaret emergere, eo quod nec fratris nota districtio nec sollemnium dierum quibus illa pollutio contingebat specialis exceptio hoc illos pateretur opinari, ad secundam huius ualitudinis causam ilico transtulerunt inquisitionis indaginem, discutientes ne animae forsitan culpa caro exhausta ieiunio inpuris inlusionibus urgueretur, quibus etiam districtissimi uiri, cum paululum elati de sui corporis fuerint puritate, per superbiae uitium polluuntur, quod scilicet donum praecipuum dei, id est corporis castitatem, humanis se uirtutibus obtinuisse crediderunt.