Conlationes Patrum (Collationibus)

Cassian, John

John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars II (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 13). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1886.

Itaque sicut fortes ad sublimia atque praecelsa euangelicus sermo sustollit, ita non patitur infirmos ad ima demergi, perfectis quidem tribuens beatitudinis plenitudinem, ueniam uero inpertiens fragilitate superatis. lex enim consummantes praecepta sua in utriusque meriti uelut quodam meditullio conlocauit, quantum a transgressorum damnatione secernens, [*](6 Eph. 4, 13 ) [*](3 potius omnes 0 4 ad gratiam (gratia 0) BFO: et gratia Kv hii codd. perfectionem B1F1 5 non] non enim Kl 7 fulgorem B1F1 maiore 0 9 nec in B\'F addicuntur BF abdicantar 0 10 plectnntar B* 11 illam F1 12 proaocant potestatem B1F et ad salabritatem BF 13 ac del. B* 14 post necessitas addunt OKv: et ubi necessitas, ibi et dififcaltas, ubi difficultas, ibi et (et om. 0) neglegentia (neglig. KI), ubi neglegentia (neglig. Z), ibi et (et om. 0) peccatum, abi peccatujn (ibi add. 0) uero OK: uerba BF 15 ad quae К2v: atq; BFOK1 legis prefixae 0 leneritatem F potius OK: illius BF 17 conaecuntur 0 18 VI om. B \' 19 sustulit 0 sustollet K1 dimergi 0 20 beatitudinem B1F 21 fragilitate superatis BF O: fragilitati Kc infirmitate superatis r consumantes BF). [*](37* )

580

tantumseparans a gloria perfectorum. quod quidem quam infimum quamque miserabile sit, uel ex praesentis uitae statu et conparatione perspicite, in qua miserrimum ducitur, si hoc tantum quis studeat ac laboret, ne reus tantummodo inter honestos homines et non etiam locuples et honorabilis et gloriosus habeatur.

Quamobrem in nostra hodie situm est potestate, utrum sub euangelii gratia an sub legis uelimus terrore consistere: cuilibet enim parti pro qualitate actus sui unumquemque necesse est adgregari. nam aut supergredientes legem suscipit Christi gratia aut certe inferiores uelut debitores suos sibique obnoxios lex retentat. reus namque legalium praeceptorum nequaquam euangelicam perfectionem ualebit adtingere, quamuis Christianum se et domini gratia liberatum inaniter glorietur.

non solum enim hic credendus est adhuc esse sub lege, qui ea quae lex praecipit detractat inplere, sed etiam ille, qui ea tantum quae lex iubet obseruare contentus est ac nequaquam uocationi et gratiae Christi condignos exhibet fructus, ubi non dicitur: decimas tuas et primitias offeres domino deo tuo, sed: uade uende omnia. quae habes et da pauperibus, et habebis thesaurum in caelo, et ueni sequere me, ubi ob perfectionis magnificentiam discipulo postulanti ne breuissimum quidem horae spatium pro patris conceditur sepultura et humanae caritatis officium diuini amoris uirtute praeuertitur.

Quibus auditis beatus Theonas inextinguibili desiderio euangelicae perfectionis accensus semen uerbi fecundo corde [*]( 19 Ex. 22, 29 20 Mt. 19, 21 24 cf. Mt. 8, 21 Bq. ) [*]( 2 infirmum OK* 8 dicitur 0 4 hac B1F1O 4 tantummodo BF: modo OKv 5 lucuplex Bl locaplex B\'FO et (ante honorab.) B: ac c om. FOKr 7 VII oм. B 8 uellimuB B1. 10 aut quid supergradientes K1 11 suscepit OK1 12 retentat lex B regalium BlF 16 qui ea] quia BlF praecepit BF 0 detrectat B2FK2 17 iubet et K1 18 uocationis BF gratia B1F 20 offerres Fl offerre 0 23 postulante JB1 26 diuina moris F 26 extinguibili BlF\' )

581

conceptum quasi profundis atque edomitis sui pectoris condidit sulcis, in eo uel maxime humiliatus atque conpunctus, quod eum senex non solum euangelicam perfectionem non adtigisse dixisset, sed etiam uix legis ipsius adimplesse mandata. siquidem cum decimas frugum suarum solitus esset diaconiae annis singulis pendere, primitiarum rationem ne audisse quidem se aliquando deflebat: quam tamen etiamsi similiter implesset, longe nihilominus secundum senis sententiam se ab euangelica perfectione distare suppliciter fatebatur.

ad domum itaque reuertitur maestus illaque adfectus tristitia, quae paenitentiam ad salutem stabilem operatur, ac de sua iam uoluntate et definitione non dubius erga salutem coniugis omnem mentis sollicitudinem . curamque conuertit, eamque ad desiderium quo fuerat ipse succensus exhortatione coepit simili prouocare et ut deo pariter in sanctimonia et castitate seruirent diurnis nocturnisque fletibus monere, dicens conuersionem melioris uitae nequaquam esse lentandam, quia necessitati subitae mortis uana spes inmaturae non praeiudicaret aetatis, quippe . quae pueros, adulescentes ac iuuenes pari ut senes sorte praeriperet.

Cumque huiusmodi obsecrationibus iugiter persistenti coniunx durissima non praeberet adsensum seque diceret solacio maritali pro aetatis suae flore penitus abstinere non posse, ac proinde si quid deserta ab eo criminis admisisset, illi potius adscribendum qui coniugii foedera disrupisset: ad haec ille, cum diu condicionem naturae praetendisset humanae, quam fragilem et incertam periculosum esset carnalibus [*](11 cf. II Cor. 7, 10 ) [*]( 1 ani pectoris om. OKv 2 uel om. BF 3 adtegisse BF adtingeese 0\' 5 quum 0 7 deflebat om. K etiam BXF O 8 implesse F non longe B1F 9 destare Kl ad om. OKv 14 successusKl simili coepit exhortatione OK 16 castitate OK: sanctitate BF 16 admonere OKv 17 ne-. cesfitate BFO 19 pueros BF: infantes pueros OKv adulisc. B ac iuuenes om. OKv ut] et BlF senex 0 20 morte BF praeciperet B\'F 21 VIIII om. B Qumque 0 22 coniuz B2FOK1 24 admississet Fl 26 quum 0 condit. BO K 27 esse B\'O. )

582

desideriis et operibus diutius inplicari, adiciens adstruebat non licere cuiquam eius se boni extorrem facere cni omnimodis inhaerendum esse didicisset, maiorisque esse periculi despicere cognitam bonitatem quam incognitam non amare: proinde se iam reatu etiam praeuaricationis inuolui, si inuentis tam praeclaris tamque caelestibus bonis terrena ac sordida praetulisset.