Conlationes Patrum (Collationibus)

in illis namque oum exuberarent praedietarum opera uirtutum, discretio sola deficiens usque ad finem ea durare non sinit. nec enim alia lapsus eorum causa deprehenditur, nisi quod minus a senioribus instituti nequaquam potuerunt rationem discretionis adipisci, quae praetermittens utramque nimietatem uia regia monachum docet semper incedere et nec dextra uirtutum permittit extolli, id est feruoris excessu iustae continentiae modum inepta praesumptione transcendere, nec oblectatum remissione deflectere ad uitia sinistra concedit, hoc est sub praetextu gubernandi corporis contrario spiritus tepore lentescere.

haeo namqae est discretio, quae oculus et lucerna corporis in euangelio nuncupatur secundum illam sententiam saluatoris: lucerna corporis tui est [*]( 31 Mt. 6, 22-23 ) [*]( 3 mudum D\' mundum W\' 7 adqu.e (a erae.) W 12 unus D1 15 potnerant D1 25 dextera Xx 38 suppretextu D 99 «piritui (ui in ras.) D tempore W lentascere D\' 30 enoangelio W 31 saluatores D1 )

quae si in homine nequam fuerit, id est non uero iudicio et scientia communita seu quolibet errore ac praesumptione decepta, totum corpus nostrum faciat tenebrosum, hoc est omnem aciem mentis actusque nostros reddat obscuros, caecitate scilicet uitiorum et perturbationum tenebris inuolutos. si enim inquit lumen quod in te est tenebrae sunt, tenebrae ipsae quantae erunt! nulli namque dubium est errante iudicio cordis nostri et ignorationis nocte possesso cogitationes quoque et opera nostra, quae ex discretionis deliberatione descendunt, maioribus peccatorum tenebris inplicari.

Denique ille, qui primus iudicio dei regnum populi Israhelis emeruit, quia hunc discretionis oculum nequaquam habuit, uelut toto corpore tenebrosus etiam ipso deiectus est regno, dum lucernae huius tenebris atque errore deceptus acceptabiliora deo sacrificia sua quam praecepti Samuhelis oboedientiam iudicauit atque ex illa magis parte causam offensionis incurrit, ex qua repropitiandam sibi diuinam sperauerat maiestatem.

huius, inquam, discretionis ignoratio Achab regem Israhel post illum sublimissimae uictoriae triumphum, qui ei fuerat dei fauore concessus, conpulit credere meliorem esse misericordiam suam quam diuini seuerissimam exsecutionem praecepti et quemadmodum ipsi uidebatur crudelis [*]( 10 1. c. 23 21 cf. I Reg. 15 24 cf. IU Beg. 20 ) [*]( 1 tuus ante quodsi om. W fuerit simplex D et Vulg. 3 nequaquam D 4 ipsas D homines W1 uniuersosque actus W 5 generanda D adque W illustret D 6 fuerat D1. 7 scientientia W 10 perturbationem W trenebris D 11 inquid DW 13 cogitationis Wl 17 isrt X nequam D\'W 20 praecepit (it in ras. m. 2) D samuelis X 21 adque D 22 offenBiones Dl quam Wl 23 mageetatem D 24 ierf D WX sublimissimil D )

Haec est discretio, quae non solum lucerna corporis, sed etiam sol ab apostolo nuncupatur secundum illud: so1 non occidat super ir\'acundiam uestram. haec etiam uitae nostrae dicitur gubernatio secundum illud: quibus non est gubernatio, cadunt ut folia. haec consilium rectissime nominatur, sine quo nihil agere omnino scripturae auctoritate permittimur, ita ut ne ipsum quidem spiritale uinum, quod laetificat cor hominis, sine ipsius sinamur moderatione percipere secundum illud: cum consilio omnia fac, cum consilio uinum bibe, et iterum: sicut ciuitas muris diruta et non circumdata, sic est uir qui non cum consilio aliquid agit.

cuius priuatio quam perniciosa sit monacho, testimonii huius exemplum ac figura declarat, dirutae eum ac sine muris comparans ciuitati. in hac sapientia, in hac intellectus sensusque consistit, sine quibus nec interior nostra aedificari domus nec spiritales poterunt diuitiae congregari secundum illud: cum sapientia aedificatur domus, et cum intellectu iterum erigitur: cum sensuinplentur cellaria omnibus diuitiis pretiosis et bonis.

haec, inquam, est solidus cibus, qui nisi a perfectis tantum ac robustis non potest sumi secundum illud: perfectorum autem est solidus cibus, eorum qui pro consuetudine exercitatos habent sensus ad discretionem boni et mali. quae in tantum utilis nobis ac necessaria conprobatur, ut etiam uerbo dei eiusque uirtutibus coaptetur secundum illud: uiuus est enim sermo dei et efficax [*]( 6 Eph. 4, 26 8 Prov. 11, 14 (LXX) 11 Ps. 103, 15 13 Provo 31, 3 (LXX) 14 Prov. 25, 28 (LXX) 21 Prov. 24, 3-4 (LXX) 25 Hebr. 5, 14 30 Hebr. 4, 12 ) [*]( 1 ma.uult D 10 omnini Dl 16 aliquit D 20 spiritalia W1 24 cybns D ciboa W 26 cybns D 27 sensos D* 28 et mali D: ac mali WX et Vulg. 29 quoaptetur D 30 ui∗us D dei sermo WXv: cf. VII, 13, 3. XII, 8 )