Conlationes Patrum (Collationibus)

Cassian, John

John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars II (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 13). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1886.

nam licet alio operis huius tendat intentio, at scilicet abbatis Iohannis, qui derelicta heremo illi se coenobio summa. humilitatis uirtute subdiderat, proferamus eloquia, nequaquam tamen putamus absurdum, si absque ulla circuitione uerborum magna ut credimus studiosis quibusque uirtutum aedificatio conferatur. in ingenti itaque atrio subdiuali illa monachorum multitudine per duodenariam numerum distinctis orbibus considente cum quidam fratrum susceptum ferculum paulo tardius intulisset, [*]( 3 explorare Kl 4 docomentis K1 agnosci B Finiunt (eipt F) capitula FK: om. BBZ Incipit abbatis iohannis de fine coenobiotae et heremitae conlatio -II- p conlatio abbatis iohannis orditur B: om. BF Explicit capitula. Incipit conlatio iohannis. Liber XVIIII. 0 5 ammodum BF 6 ad om. 0 coenobio F summa BFOB: s. spiritus βν 8 honore К2Z idem B\' (cf. Tac. Ann. XIII, 16): id rell. 11 solemniter BlZ 12 facimus B βν: cf. eap. 9, 1 14 lenitatem brebiter Fl breuiter om. 0 praestringamus OB 16 herimo Bl nirtute om. 0 18 si] qui 0 circumitione B 20 in om. OB ingentibus 0 sub din alii F1 21 numero β1 ordinibus Ov 22 intulisset et rell.] de hoc loco ef. Prolegomena )

535
uidens hoc praedictus abba Paulus, qui inter turbas ministrantium fratrum sollicite discurrebat, exerta. manu alapa eum sub omnium percussit intuitu, ita ut inlisae sonitus palmae etiam auersorum uel longius considentium auribus resultaret.

sed id memorabilis patientiae iuuenis tanta animi lenitate suscepit, ut non modo nullus fuerit ex ore eius sermo prolapsus uel tenuissimum murmur tacita labiorum agitatione signatum, sed ne ipsa quidem oris modestia ac tranquillitas aut color saltim quantulumcumque mutatus. quod factum non solum nobis, qui nuper de Syriae monasterio uenientes patientiae huius uirtutem non tam euidentibus perceperamus exemplis, sed etiam cunctis qui expertes talium non erant studiorum ita mirum fuit, ut etiam summis uiris praecipua per hoc factum inferretur instructio, quod scilicet, etiamsi patientiam eius correptio paterna non mouerat, nec spectaculum quidem tantae multitudinis ullo uultum ipsius ruboris tinxisset indicio.

In hoc itaque coenobio repperimus antiquissimum senem nomine Iohannem, cuius uerba pariter et humilitatem qua sanctis omnibus praeminebat nequaquam silentio praetereunda censuimus, scientes eum hac maxime perfectione uiguisse, quae cum sit uirtutum omnium mater ac totius spiritalis structurae solidissimum fundamentum, a nostris penitus exulat institutis.

unde non mirum est nec ad illorum sublimitatem nos posse conscendere, qui non dicam usque ad senectam in coenobii permanere non possumus disciplina, sed uix biennio subiectionis iugum sustinere contenti ad praesumptionem noxiae libertatis protinus euolamus, cum tamen illo ipso paruo tempore non secundum illam districtionis regulam, sed pro nostri arbitrii libertate utcumque senioris subici uideamur [*]( 1 abbas Bx 2 alapam F\' 8 ac BF: hac 0 adque B atque βν saltem BFOR1 12 experti. K experti Z 14 conferretur O2Rβν 15 ne Rβν 16 roboris F tincxisset OK1 Z 17 reperimns K 18 iohanem B qui B qui F 19 silentio om. F 20 in hac 0 22 ezultat F 24 in BF: sub ORβν 26 iugo 0 27 ipso illo Bav 28 secundum] solum 0 destrictionis B1F1O 29 subici aideamur imperio BF OB: sabiciamur imperio βν, qui addunt: ut non patientiae fructum )

536
imperio.

hnnc igitur senem eum in praedicti abbatis Palin coenobio uidissemus, aetatem primum et gratiam uiri qua. erat praeditus admirati demisso in terram uultu coepimus deprecari, ut nobis pandere dignaretur, quam ob causam relicta heremi libertate et illa professione sublimi. qua eum prae ceteris eiusdem uitae uiris fama celeberrima conmendabat, sub coenobii iugum maluisset intrare.

ille neint inparem se anachoretieae disciplinae et summitate tantae perfectionis indignum ad iuniorum scolas reuertisse dicebat, si tamen uel ipsorum instituta secundum professionis meritum posset. inplere. cuius responsionis humilitatem cum refragatio nostrae deprecationis excluderet, ad extremum ita exorsus est.

Anachoreticam disciplinam, quam. me deseruisse miramini, non solum non respuo nec refuto, sed tota potius ueneratione conplector atque suscipio: in qua post triginta annos, quos in coenobii commoratione transegeram, ita alios uiginti explesse me gaudeo, ut inter illos qui eam uel mediocriter adpetebant non usque quaque segnitiae denotarer.

sed quia degustata eius puritas sollicitudine interdum carnalium rerum interpolata sordebat, recurrere ad coenobium commodius. uisum est, ut et promptior adrepti propositi planioris consummatio consequeretur et minus de praesumptae sublimioris professionis humilitate periculum. melius enim est deuotum [*](ediscere, sed tempus adipiscendae licentiae exspectare nideamur haec etiam in marg. 0 a m. 2 extant 1 praedicti om. βν 3 demisso O1B1: dimisso rell. terra BFO 4 precari coepimus βν 5 relictam F\' herimi Bl libertatem F\'O qua eum] quę eum F 6 celeberrima con(com-)mendabat BFOBr: celebranemt pc 1 iugo BF snbire maluisset intrare 0 coenobii iugum tnbire maluisset β nelud B 8 anachorit. R sublimitate O2Rβν 10 meritum... 11 responaionis om. 0 possit BŲ 13 anachorit. OR1 15 adque B suspicio 0\'Rl XXX BF B 16 congregatione Rβν 17 XX BF XXX B 18 aignitiae FR1K1 segnitie 0 19 gnstata Bl sollicitudinem β1 21 promtior B\'0 pramptior R1 adrepti FO: arrepti rell. planioris propositi βν 22 sequeretur ORβν 23 humilitate B FB: humilitate difficnltate (corr. ex difficilitate) 0 difficaltate βν)

537
in minoribus quam indeuotum in maioribus promissionibus inueniri. et idcirco si quid elatius, immo liberius fortasse protulero, quaeso ut non iactantiae uitio, sed aedificationis uestrae depromptum studio censeatis, et quia uobis tam studiose quaerentibus nihil de ueritate existimo subtrahendum, caritati potius quam iactantiae deputetis.