Conlationes Patrum (Collationibus)

GERMANVS: Maior nobis ad praeteritae conlationis illius admirationem, ob quam huc recarrimus, magnitudo stuporis adcrescit. quantum enim incitamento doctrinae huius ad desiderium perfectae beatitudinis inflammamur, tantum maiore desperatione concidimus, ignorantes quemadmodum . disciplinam tantae sublimitatis expetere uel obtinere possimus. quapropter quae in cella positi diutina meditatione uoluere coeperamus, quia necesse est loquaci forsitan prosecutione proferri, quaesumus ut explicari ea a nobis patienter admittas, quam quam sciamus beatitudinem tuam nullis solere offendi ineptiis infirmorum, quae uel ob hoc sunt in medium proferendae, ut quae in eis absurda sunt corrigantur.

quantum itaque opinio nostra sese habet, cuiuslibet artis seu disciplinae perfectio necesse est ut a quibusdam mollibus incipiens rudimentis facilioribus primum ac tenerrimis initiis inbuatur, ut quodam rationabili lacte nutrita paulatim educataque succrescat atque ita ab imis ad summa sensim gradatimque conscendat: quibus cum fuerit planiora principia et quodammodo ianuas adreptae professionis ingressa, ad penetralia quoque perfectionis et excelsa fastigia consequenter et absque labore perueniat.

nam quemadmodum pronuntiare puerorum quispiam simplices poterit copulas syllabarum, nisi prius elementorum characteres diligenter agnouerit? uel quomodo citatam legendi peritiam consequetur, qui breues et perangustas descriptiones nominum necdum est idoneus coniugare? qua [*](1 cottid. D omnes eius V 2 uolitatio 0 ingi V 4 recurremus Dl recucurrimus P 6 inflammatur VI tantam Y OPX: tanto D 7 disper. D concidemus V1 8 optinere VDP 10 forsitã D prosequutione 0 12 offendi solere DO PXv 13 ineptis D ineptis 0 uelut D\' 17 tenerremis V 18 edocataque D1 eductaque 0 subcrescat P 19 adque VO 20 concendat V quibuscumq, V fuerat Dx fuerint 0 21 penetrabilia OP 24 simpleces V aillab. OP 25 caract. OPX 26 citatam DOPX: cita V 27 describt. VOX discript. D\'P )

cuius haec esse principia tenniter suspicamur, ut primum nouerimus qua meditatione teneatur uel cogitetur deus, deinde hanc eandem quaecumque est materiam quemadmodum ualeamus inmobiliter custodire, quod etiam non ambigimus culmen totius perfectionis exsistere. et idcirco quandam memoriae huius materiam, qua deus mente concipiatur uel perpetuo teneatur, nobis cupimus demonstrari, ut eam prae oculis retentantes, cum elapsos nos ab eadem senserimus, habeamus in promptu quo resipiscentes ilico reuertamur ac resumere illam sine ulla circuitus mora et inquisitionis difficultate possimus.

euenit namque, ut cum de theoriis spiritalibus euagati ad nosmet ipsos uelut de letali sopore conuertimur et tamquam expergefacti materiam quaerimus, qua illam quae obruta est spiritalem memoriam reanscitare possimus, retardati ipsius inquisitionis mora, priusquam repperiamus eam, a nostro conatu iterum deuoluamur, et antequam spiritalis quidam pariatur intuitus, concepta cordis euanescat intentio. quam confusionem idcirco nobis accidere satis certum est, quia speciale aliquid prae oculis propositum uelut formulam quandam stabiliter non tenemus, ad quam possit uagus animus post multos anfractus [*](1 his D1O gramaticae V 2 rethor. DPX retor. 0 facondiam uel philosophicam om. 0 philosof. D 8 consequitur D1 6 extullantur F1 8 qua] q; Dl 10 cuBtudire V1 11 ambigvimus 0 tutius V1 eiistere DOP 13 concepiatur D\' concipitur OX nnbis V1 15 prumptu D promtu quo pro 0 resipiscentes DOPX: respicientes Vv 17 uenit Dl et uenit 0 18 nelat letalis opere V 19 conuirtimur F1 20 qua om. V 21 poesomus O1 22 reperiamus X a om. D 23 intuitas V1 24 euaniscat Dl 25 accedere VP 26 politum 0 27 anfractol D )

itaque nt nt hac lgnoratione ac difficultate mens iugiter praepedita errabunda semper et uelut ebria per diuersa iactetur et ne illud quidem quod casu potius quam industria sibimet occurrerit spiritale diu ac firmiter teneat, dum aliud ex alio semper recipiens sicut introitus eorum atque principia, ita etiam finem discessumque non sentiat