Conlationes Patrum (Collationibus)

Cassian, John

John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars II (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 13). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1886.

de his generibus inlnsionum etiam in Fronerbiis eleganter exprimitur: sunt uiae quae uidentur rectae esse uiro, nouissima autem earum uenient in profundum inferi, et iterum: malignus nocet cum se commiscuerit iusto, id est diabolus decipit cum fuerit colore sanctitatis obtectus. odit autem sonum tutelae, id est discretionis uim quae de seniorum uerbis ac monitione procedit.

In quo etiam -abbatem Iohannem, qui Lyci commoratur, nouimus nuper inlusum. nam cum exhausto corpore atque defecto perceptionem cibi biduano ieiunio distulisset, accedenti ei ad refectionem die postero ueniens diabolus in figura Aethiopis [*]( 16 cf. Mt. 18, 8 18 Prov. 16, 25 (LXX) 20 Pror. 11, 15 (LXX) 22 1. c. ) [*]( 1 demonum DX 4 professiones D\' 5 totam Dl quodammodom W\' 7 dexterae Dl 8 nidetor D adquae W 12 incedere Dl W 13 districtiones W 15 frnctoB D\' 17 pronerbis D eliganter W 19 autem] enim X inferi DlW: cf. Roeruch, It. u. Vtdg. p. 272 inferni D\'Xx 21 diabnlns Dl 28 mnnitione W1 24 lyco X 25 nouissimus D1 exansto D1 26 cybi D accidenti D1 27 zabnlus D corr. ętbyopis D )

faetri atque ad eius genua prouolutus, indulge, inquit, mihi, quia ego tibi hunc laborem indixi. itaque ille uir tantus et in discretionis ratione perfectus sub colore continentiae incongraenter exercitae intellexit se ob hoc calliditate diaboli circumuentum talique distentum ieiunio, ut lassitudinem non necessariam, immo etiam spiritui nocituram fatigato corpori superponeret, paracharaximo scilicet inlusus nomismate, dum in illo ueri regis imaginem ueneratus parum discutit an esset legitime figuratum.

ultima uero obseruatio huius probabilis trapezitae, quam de inquisitione ponderis esse praediximus, taliter inplebitur, si quidquid gerendum cogitatio nostra suggesserit omni scrupulo retractantes atque in nostri pectoris trutina conlocantes aequilibratione iustissima perpendamus, an plenum sit \'honestate communi, an timore dei sit graue, an integrum sensu, an humana ostentatione aut aliqua nouitatis praesumptione sit lene, an meriti eius pondus inanis cenodoxiae non inminuerit uel adroserit gloria. et sic ea protinus ad examen publicum trutinantes, id est ad prophetarum et apostolorum actus ac testimonia conferentes uel tamquam integra atque perfecta et illis conpensantia teneamus, uel tamquam inperfecta atque damnosa nec illorum ponderi consonantia omni cautione ac diligentia refutemus.

Erit ergo hoc quadripertito quo diximus modo necessaria nobis ista discretio, id est ut primum materia nos auri ueri fucatiue non lateat, secundo ut has easdem cogitationes quae mentiuntur opera pietatis tamquam adulterina nomismata et paracharaxima reprobemus, utpote quae falsam imaginem regis non legitime signata contineant, uel illa, quae in auro [*]( 1 tetri DX adque W inquid DW 2 illi D1 3 discretiones Wl 4 exercitatae c diabuli D1 7 paracanxmo (mo in ras.) X nomismate W 8 ueneratur W corr. discutet W1 9 probabiles W 10 trapazetę D 11 quicquid DWX 13 aequa liberatione D 18 profetarum D 21 adque D pondere D1 22 refutemnr D 23 W non distinguit quod D 25 fugatiue D* 26 nomismata W 27 paracaraxma (ma in ras.) X 28 conteneant W1 ) [*]( XIII. Cass. 8. ) [*]( 3 )

pretiosissimo scripturarum uitioso et haeretico sensu non ueri regis, sed tyranni praeferunt uultum, similiter discernentes refutare possimus, siue illa, quorum pondus ac pretium aerugo uanitatis adrodens exagio seniorum non sinit adaequari, ut nomismata lenia atque damnosa minusque pensantia recusemus, ne in illud incidentes, quod obseruare tota uirtute praecepto domini commonemur, cunctis laborum nostrorum meritis stipendiisque fraudemur: nolite thesaurizare nobis thesauros in terra, ubi aerugo et tinea demolitur, et ubi fures effodiunt et furantur.

quidquid enim contemplatione humanae gloriae fecerimus, in terra nos thesaurizare secundum domini sententiam nouerimus, et consequenter illud tamquam humi reconditum in terramque defossum uel diuersis daemoniis depopulandum uel edaci cenodoxiae aerugine consumendum uel ita superbiae tineis deuorandum, ut ad nullam recondentis utilitatem emolumentumque respiciat. omnes igitur cordis nostri recessus iugiter perscrutandi sunt et ascendentium in eos uestigia indagatione sagacissima retractanda, ne qua forte intellectualis ibidem bestia, uel leo uel draco, pertransiens perniciosa uestigia latenter inpresserit, quibus accessus etiam ceteris in adyta pectoris nostri per cogitationum neglegentiam praebeatur. et ita per singulas horas atque momenta terram cordis nostri euangelico aratro, hoc est iugi dominicae crucis recordatione sulcantes uel noxiarum ex nobis ferarum cubilia uel uirulentorum serpentium exterminare latibula poterimus. [*]( 8 Mt. 6. 19 ) [*]( bl 1 pciosissemo D heretico DWX 3 rugo (e eras.) D 5 nomismata W 6 incedentes W1 8 uot eras. in D 10 quiaquid DWX contemplantione D\' contemplationem Wl 11 in terra] intra D 12 sententia D illut D 18 reeanditom Dl in terramque W: terraque D atque in terram X 14 dQmom. (una litt. evanuit) D populandum Dr fort. recte bl edace Dl rugine (e eras.) D 16 recondantes D\' recondentee W1 respiciat DW: proficiat Xv 21 adyta W: adita D abdita Xx 25 uirolentorum Dl uerolent. Wl )