Conlationes Patrum (Collationibus)

Ad haec obstupefactos nos intuens senex et ad uerba narrationis suae inexplebili ardore succensos, pro admiratione desiderii nostri paulisper sermone suspenso rursus adiecit: quoniam nos, o filii, ad disputationem tam longam uestra sedulitas prouocauit et ignis quidam conlationi nostrae feraentiores sensus pro uestro desiderio subministrat, ut ex hoc etiam ipso manifeste contempler in ueritate uos perfectionis sitire doctrinam, uolo uobis adhuc super discretionis eximietate uel gratia, quae inter cunctas uirtutes arcem ac primatum tenet, pauca disserere excellentiamque eius et utilitatem non solum cotidianis exemplis, sed etiam antiquis patrum consultationibus ac sententiis adprobare.

frequenter namque memini nonnullis huiusmodi sermonem cum gemitu lacrimisque poscentibus me quoque aliquid eis doctrinae conferre cupientem nullatenas potuisse et ita in me non solum sensus, uerum etiam ipsum eloquium defecisse, ut non inuenirem quemadmodum eos uel cum leui consolatione dimitterem. quibus indiciis euidenter agnoscitur domini gratiam pro merito ac desiderio audientium disputantibus adspirare sermonem. quem quia breuissimum istud quod superest noctis spatium non occurrit explere, indulgentes illud potius quieti corporeae, cui necesse est totum persolui, si id quod modicum est fuerit denegatum, plenum narrationis ordinem integro futuri diei seu noctis examini reseruemus.

decet namque diacretionis optimos consultores in hoc primum patefacere suae mentis industriam et utrum sint uel esse possint eius capaces hoc indicio ac patientia conprobare, ut de illa quae moderationis generatrix est uirtute tractantes nequaquam uitium quod ipsi contrarium est nimietatis incurrant, uim rationis ac naturae eius quam uerbis excolunt effectu atque opere uiolantes. in hoc ergo nobis discretionis bonum, de qua, quantum dominus [*]( 1 nulla distinctio in W stupefactos W 5 quidem conlatione D\' 10 excellentiaque D\' eius om. W 11 cottid. X conlationibus X (c) 23 futuro D1 24 examine D discriciones W1 25 consaltatores D 27 inditio W 29 nimietates W rationes W 30 excolent D\' affectu D 31 quautum] quod in ras. longioris uocis D ) [*]( 8* )

His itaque beatus Moyses conlationi nostrae dans finem adhuc nos auidos ac de suo ore pendentes degustare somnum paulisper hortatus est, isdem ipsis quibus insidebamus psiathiis admonens incubare, embrimiis pariter capiti nostro ceruicaiium uice subpositis, quae crassioribus papyris in longos gracilesque fasciculos coactis sesquipedali interuallo pariter conligata nunc quidem humillimum sedile ad scabilli uicem fratribus in synaxi considentibus praestant, nunc uero subiecta ceruicibus dormientium praebent capiti non nimie durum, sed tractabile aptumque fulmentum.

ad quos monachorum usus haec idcirco uel maxime oportuna habentur et congrua, quod non solum sint aliquatenus mollia paruoque et opere praeparentur et pretio, utpote passim papyro per ripas Nili fluminis emergente, sed etiam quod ad remouendum seu cum necesse fuerit admouendum habilis materiae leuisque naturae sint. atque ita praecepto senis tandem sumus ad degustationem somni onerosa quiete conpositi, tam digestae conlationis inflammati gaudio quam repromissae disputationis expectatione suspensi. [*]( 1 dectaret W1 indicare D\' 3 disputationes Wl 5 moses DlW conlatione D1 W1 7 iadem X: hisdem DW 8 embrimM (i eras.) D capitae D suppositus D1 9 quae om. 9 D grossioribus X 10 co«atis D sezquipedali W bipedali (bi in ras. m. 2) X 11 scabelli D\'Xx 12 consedentibus DIX 13 praebens W 16 reparentur WX praemio W .17 post emergente addunt Xv: quam cuique nolenti in ueum adsumere nemo prohibeat desecare 21 inflamati W 22 suBpenai. Explicit conlatio prima (pr. coni. W) abbatis (abbate D\') mosi (moysi Dt) de monachi destinationo (dist. D) uel fine. Incipit eiusdem senis conlatio (conl. om. W) secunda de discretione DW Incipiunt capE de secunda conlatione eiusdem senis D: om. W Explicit conlatio moysi de monachi institucione uel fine. Incipiunt capitula sequentis libri de secunda conlatione eiusdem seDis X )