Conlationes Patrum (Collationibus)

donec ergo in hoc mundo inaequalitas ista grassatur, erit haec actio necessaria et utilis exercenti, restituens quidem bono affectui et piae uoluntati retributionem hereditatis aeternae: ipsa uero in futuro saeculo parilitate regnante cessabit, cum iam non fuerit inaequalitas propter quam haec debeant exerceri, sed cuncti ab hac multiplici, id est actuali operatione ad caritatem dei et diuinarum rerum contemplationem perpetua cordis puritate transibunt. cui se hi, quibus cura est uel scientiae uel emundationi mentis insistere, iam in hoc saeculo constituti elegerunt omni conatu ac uiribus mancipare, illi scilicet semet ipsos officio adhuc in carne [*]( 3 utiles W* 5 manefeste D1 12 ipsa W 17 nec X 21 cconcessa D 22 crassatar W 24 bona D1 25 seculo D 27 debent D multiplice D1 30 scientia D emendatione D emendationi W 32 ille D1 ) [*]( XIII. Cass. 2. ) [*]( 2 )

Et quid miramini si illa officia superius conprehensa transibunt, cum sanctus apostolus etiam sublimiora spiritus sancti charismata transitura describat, solam uero caritatem designet sine fine mansuram sine, inquiens, prophetiae. euacuabuntur: sine linguae, cessabunt: siue scientia, destruetur, de hac autem: caritas numquam

excidit omnia namque dona pro usu ac necessitate tribuuntur ad tempus, consummata dispensatione mox procul dubio transitura, caritas uero nullo intercipietur tempore. nen solum enim in praesenti mundo utiliter operatur in nobis, sed etiam in futuro sarcina corporeae necessitatis abiecta efficacior multo atque excellentior permanebit, nullo umquam corrumpenda defectu, sed per incorruptionem perpetuam flagrantius deo atque intentius adhaesura.

GEBMANVS: Quis ergo potest fragili carne circumdatus ita esse huic theoriae semper adfixus, ut numquam cogitet de fratris aduentu, de uisitatione infirmi, de opere manuum, certe de humanitate peregrinis uel aduenientibus exhibenda? postremo quis non interpelletur corporis ipsius prouisione uel cura? aut quemadmodum mens uel in quo illi inuisibili et inconprehensibili deo ualeat cohaerere, cupimus edoceri.

MOVSES: Inhaerere quidem deo iugiter et contemplationi eius quemadmodum dicitis inseparabiliter copulari inpossibile est homini ista carnis fragilitate circumdato. uerum oportet [*]( 3 Mt. 5, 8 8 1 Cor. 13, 8 10 1. c. line ) [*]( 1 corruptioneB W1 2 siono promissum D 10 ac D1 11 excedet D1 excedit W (alterum e in ras. m. 2) X* excidet X* 15 efficatior DW 16 adquae W 17 fraglantius W adque W 19 flagili D 21 fratril D\' 22 uel certe Xx 26 mosea D1 W contemplatione Dx 27 dicis D* inseperabiliter copolari D\' imposibile D )

a quo cum deuiaaerit paululum noster obtutus, rursus ad eum cordis oculos leiorquentes uelut rectissima linea mentis aciem reuocemus. totum namque in animae consistit recessu, unde expulso diar bolo ac nequaquam in ea iam regnantibus uitiis consequenter regnum dei fundatur in nobis dicente euangelista: regnum dei non ueniet cum obseruatione, neque dicent: ecce hic aut eeoe illic est: amen enim dico uobis quia regnum dei intra nos est. intra nos uero nihil aliud esse potest quam scientia, ant ignoratio ueritatis et uel uitiorum amicitia uel uirtutum, per quae aut diabolo aut Christo regnum paramus in corde.

cuins etiam regni qualitatem describit apostolus ita dicens: non enim regnum dei est esca et potus, sed iustitia et pax et gaudium in spiritu sancto. itaque si regnum dei intra nos est et ipsum regnum dei iustitia et pax et gaudium est, ergo qui in istis commoratur sine dubio in regno dei est, et e contrario illi qui in iniustitia et discordia et tristitia mortem operante uersantur, in regno diaboli et in inferno ac morte sunt constituti. bia enim indiciis uel dei uel diaboli discernitur regnum. et re uera si sublimi mentis intuitu consideremus statum illum, in quo degunt caelestes supernaeque uirtutes quae uere in regno dei sunt, qui alius esse credendus est quam perpetua iugisque [*]( 12 Luc. 17, 20-21 19 Rom. 14, 17 ) [*]( 3 intitum D* 4 duleat D* adque W 5 reccidisse W1: recidisse D\' W\'X recedisse Dl 6 separatum W 7 xp̄̃ο D\' 10 in a L D 11 ea iam] eadem Dl 14 enim D: amen WX 15 inter nos est D 17 zabolo (z in ras.) D 19 dificribit D describet W1 23 commemoratur W 24 iustitia D\' . 25 diabali Dl zabali D\': ita et infra 29 quid aliud X* ) [*]( 2 + )

quid enim tam proprium uerae beatitudini tamque conueniens quam tranquillitas iugis et gaudium sempiternum ? et ut hoc ipsum quod dicimus ita esse non mea coniectura, sed ipsius domini auctoritate certius instruaris, audi eum qualitatem et statum mundi illius apertissime describentem: ecce, inquit, ego creo caelos nouos, et terram nonam: et non erunt in memoria priora, neque ascendent super cor. sed gaudebitis et exultabitis usque in sempiternum in his, quae ego creo. etrursum: gaudium et laetitia inuenietur in ea, gratiarum actio et uox laudis. et erit mensis ex mense, et sabbatum ex sabbato. et iterum: gaudium et laetitiam obtinebunt, fugiet dolor et gemitus.

et si adhuc clarius de illa conuersatione et ciuitate sanctorum uultis agnoscere, adtendite quae ad ipsam Hierusalem uoce domini dirigantur: et ponam, inquit, uisitationem tuam pacem, et praepositos tuos iustitiam. non audietur ultra iniquitas in terra tua, uastitas et contritio in terminis tuis, etoccupabit salus muros tuos, et portas tuas laudatio. non erit tibi amplius sol ad lucendum per diem, nec splendor lunae inluminabit te: sed erit tibi dominus in lucem sempiternam, et deus tuus in gloriam tuam. non occidet ultra sol tuus, et luna tua non minuetur: sed erit dominus in lucem sempiternam, et conplebuntur dies luctus tui.

et idcirco beatus apostolus non generaliter neque simpliciter omne gaudium regnum dei esse pronuntiat, sed signanter ac specialiter illud solum quod in spiritu sancto est. nouit enim esse aliud quoque uituperabile gaudium, de quo dicitur: mundus iste gaudebit, et: uae uobis qui ridetis, quia plorabitis. [*](5 Esai.65, 17-18 9 Esai. 51, 3. 66, 23 12 Esai. 36,10 15 Esai. 60, 17-20 26 cf. Rom. 14, 17 29 Ioh. 16, 20 30 Luc. 6, 25 ) [*]( 1 beatitudine D1 beatitndinis Wl 4 auctoritate] uoluntate D 6 inquid Dl 7 erant D1 memoriam DW ascendet X1 16 inquid DW 18 uastitas] ueritas D\' occnpauit D 23 occidit D\' 28 aliut D 30 ue DW )