Conlationes Patrum (Collationibus)

Cassian, John

John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars II (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 13). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1886.

Quamobrem in hoc corpore constitutus iam nouerit unusquisque illi se regioni uel ministerio deputandum, cuius in hac uita semet ipsum participem cultoremque praebuerit, illiusque se etiam in illo perenni saeculo consortem futurum esse non ambigat, cui nunc ministrum se sociumque maluerit exhibere, secundum sententiam domini ita dicentis: si quis mihi ministrat, me sequatur, et ubi sum ego, illic et minister meus erit. nam quemadmodum diaboli regnum per coniuentiam suscipitur uitiorum, ita regnum dei per exercitationem uirtutum puritate cordis ac spiritali scientia possidetur.

ubi autem regnum dei est, ibi procul dubio et nita habetur aeterna, et ubi regnum diaboli est, ibi mortem atque infernum esse non dubium est. in quo qui fuerit, nec laudare dominum potest secundum prophetae sententiam dicentis: non mortui laudabunt te, domine: neque omnes, qui descendunt in infernum (sine dubio: peccati). sed nos, inquit, qui uiuimus (non uitiis scilicet nec mundo huic, sed deo), benedicamus dominum, ex hoc nunc et usque in saeculum. non enim est in morte qui memor [*](3 Luc. 19, 19 et 17 4 Mt. 19, 28 7 I Cor. 15, 28 14 Ioh. 12, 26 22 Ps. 113, 17-18 27 Pe. 6, 6 ) [*](3 illut D 4 illutqae D 5 sedes daodecem D1 daodeoem tribus W1 isrt DWX 8 regnatari cum domino D 12 filius qui D1 15 ego sum Xr 16 zaboli D eorr. 17 conibentiam D*X 18 cordis adquiritur ac W posaedetar D1 20 zaboli tx sabali et hoc ex diabali D 21 qui] q; D\' 22 diceDtes D1 W1 24 discendunt W 25 inquid D.W 26 benedicamaB (εν́λογὴεν) DW : benedicimus Xv )

22
est dei: in inferno autem (peccati) quis confitebitur domino P id est nemo. nullus enim, tametsi milies semet ipsum

uel Christianum esse profiteatur uel monachum, cum peccat confitetur deum, nullus admittens ea quae dominus execratur reminiscitur dei, nec seruum se ueraciter illius profitetur, cuius praecepta contumaci temeritate contemnit. in qua morte illam uiduam quae est in deliciis beatus apostolus esse pronuntiat uidua, inquiens, quae in deliciis est, uiuens mortua est. sunt ergo multi qui uiuentes in hoc corpore mortui sunt et in inferno iacentes deum laudare non possunt, et e contrario sunt qui cum mortui sint corpore, deum spiritu benedicunt atque conlaudant secundum illud: benedicite spiritus et animae iustorum dominum, et: omnis spiritus laudet dominum.

etin Apooalypsi animae occisorum non solum laudare deum, sed etiam interpellare dicuntur. in euangelio quoque euidentius dominus ad Sadducaeos non legistis, inquit, quod dictum est a deo dicente uobis: ego sum deus Abra.ham et deus Isaac et deus Iacob? non est deus mortuorum sed uiuentium. omnes enim ei uiuunt. de quibus et apostolus propter quod, inquit, non confunditur deus uocari deus eorum: parauit enim illis ciuitatem. nam quia nec otiosae sint post separationem huius corporis neque nihil sentiant, etiam euangelii parabola quae de illo paupere Lazaro et diuite purpurato profertur ostendit, quorum unus beatissimam sedem, id est sinus Abrahae requiem promeretur, alius intolerabili ardore aeterni ignis exuritur.

si autem et illud quod dicitur ad latronem: [*]( 8 I Tim. 5, 6 12 Dan. 3, 86 13 PB. 150, 6 14 cf. Apoc. 6, 9-10 16 Mt. 22, 31-32 20 Hebr. 11, 16 24 cf. Luc. 16, 19 sqq. ) [*]( 1 eet dei WX: sit dei Dv (Vwlg.) 2 tam.. et si W millies D: om. W 3 proflteatar esse W r 4 deom DW : domino Xc 5 reminiscetnr Wl 6 contempnit W 7 in deliciis est W 10 infernum W 11 sint] sunt D 12 adque Dl 18 omnes W1 16 saddaceos DX saddncaeus Wl 17 inqsid DW 20 inquid DW 22 otiosi ex otiose D 24 parabula D 26 aeterne D1 )

23
kodie mecum eris in paradiso uoluerimus intendere, quid aliud manifeste significat quam perdurare in animabus non solum pristinos intellectus, sed etiam uicissitudine eas congrua pro meritorum actuamque suorum perfrui qualitate? hoc enim illi nequaquam dominus promisisset, si eius animam nosset, post separationem carnis uel priuandam sensu uel in nihilum resoitendam. non enim caro eius in paradiso, sed anima erat ingressura cum Christo.

cauenda sane, immo toto horrore est detestanda prauissima haereticorum illa distinctio, qui dum non credunt Christum potuisse eodem die quo in inferna descendit etiam in paradiso repperiri, ita distingunt amen dico tibi hodie, et interposita distinctione inferunt mecum eris in paradiso, ut scilicet haec promissio non statim post transitum uitae huius inpleta, sed post reeurrectionis aduentum intellegatur inplenda, non intellegentes illud quod ante resurrectionis suae diem protulit ad Iudaeos, qui eum ut semet ipsos credebant humanis angustiis et carnali infirmitate concludi: nemoascendit in caelum nisi qui de caelo descendit, filius hominisqui est in caelo.

quibus manifeste probatur animas defunctorum non solum suis sensibus non priuari, sed ne istis quidem affectibus, id est spe atque tristitia, gaudio ac metu carere, et ei eis quae sibi in illo generali examine reseruantur quiddam eas iam incipere praegustare, nec secundum opinionem quorundam infidelium in nihilum eas resolui post huius commorationis excessum, sed uiuacius subsistere deique laudibus intentius inhaerere.

et re aera, ut sequestratis paulisper testimoniis scripturarum de ipsius animae natura secundum mediocritatem sensus nostri paneis aliqua disputemus, nonne ultra omnis ineptiae non dicam fatuitatem, sed insaniam est uel leuiter suspicari illam pretiosiorem hominis portionem, in qua etiam imago dei [*]( 1 Luc. 23, 43 18 Ioh. 3, 13 ) [*]( 9 hereticorum DX 11 paradyso D repperire D1 12 et om. W inferuatur D 15 illufc D 19 discendit fllios D\' 22 adque W 23 seruantur W M ec D quorundam Wx 25 commemorationis DW1 26 uiuatius DW 30 est] esse in ras.D )

24
secundum beatum apostolum ac similitudo consistit, deposita hac qua retunditur in praesenti sarcina corporali insensibilem fieri, quae omnem rationis uim in se continens etiam mutam atque insensibilem materiam carnis participatione sui facit esse sensibilem, cum utique consequens sit et hoc rationis ipsius ordo contineat, ut exuta mens ista carnali qua nunc hebetatur pinguedine intellectuales uirtutes suas in melius reparet et puriores eas ac subtiliores recipiat potius quam amittat.

in tantum autem hoc quod dicimus beatus apostolus uerum esse cognoscit, ut etiam optet ab hac carne discedere, ut separatione eius enixius ualeat domino copulari, dicens: desiderium habeo dissolui et cum Christo esse, multo enim melius, quoniam dum sumus in corpore peregrinamur a domino. et idcirco audemus et bonam uoluntatem habemus magis peregrinari a corpore et praesentes esse ad dominum. propter quod etiam contendimus siue absentes siue praesentes placere illi, commorationem scilicet animae quae in hac carne est peregrinationem a domino atque absentiam a Christo esse pronuntians eiusque ab hac carne separationem atque discessum praesentiam esse ad Christum tota credulitate confidens.

et euidentius iterum super hoc ipso uiuacissimo animarum statu idem apostolus sed accessistis, inquit, ad Sion montem et ciuitatem dei uiuentis, Hierusalem caelestem, et ad multorum milium angelorum frequentiam, et ecclesiam primitiuorum qui conscripti sunt in caelis, et spiritus iustorum perfectorum. de quibus spiritibus in alio loco deinde patres, inquit, carnis nostrae habuimus eruditores et reuerebamur: [*]( 1 cf. I Cor. 11, 7. Col. 8, 10 11 Phil. 1, 33 18 II Cor. 5, 6 14 1. c. 8-9 23 Hebr. 12, 22-23 28 1. c. 9 ) [*]( 3 adque W 4 faciat W1 6 iuti D1 quia D1 7 pingoidine DlWl intellectualis D1 repararet Wx 11 copolari D1 15 a om. D 18 commemorationem Wl 19 adquae W 20 adque D 23 inquid DW 27 rectorum ex fectorum D 28 inquid W )

25
non multo magis subiciemur patri spirituum et uiuemus?