Commentaria in Porphyrium A Se Translatum

Haec quidem intentio est huius libri, quem Porphyrius ad introductionem Praedicamentorum se conscripsisse ipsa, ut [*](1 opportunius NR post accidentis add. teneri L, post naturas (3) tenere HN 3 quonam modo FHLNP 5 tota EN, m1 in GPS 6 te- nemus C 7 insciciarn FN 11 ante rerum add. decem cod. Monac. 4621 brm, recte? 15 nouem om. S edd., s. l. Em2Gm2 16 fere om. EFGS, er. H 18 nunc om. GRS est dicendum CL 21. 24 eo- rum delendum esse coni. Engelhrecht 23 quo] ut CHLNP inspecto FNP perfecto EGm1 24 eorum] cod. Monac. 4621 (om. quae), om. codd. nostri proposuit FP proposui H posuit NR 25 ab om. ENR praeponerentur CHm2NR 27 ipse L ita F)

dictum est, tituli inscriptione signauit, sed licet ad hoc unum huius libri referatur intentio, non tamen simplex eius utilitas est, uerum multiplex et in maxima quaeque diffusa est. quam idem Porphyrius in principio huius libri commemorat dicens;

Cum sit necessarium, Chrysaori, et ad eam quae est apud Aristotelem praedicamentorum doctri- nam, nosse quid genus sit et quid differentia quid- que species et quid proprium et quid apcidens, et ad definitionum adsignationem et omnino ad ea quae in diuisione uel demonstratione sunt, utili hac istarum rerum speculatione, compendiosam tibi traditionem faciens temptabo breuiter uelut introductionis modo ea quae ab antiquis dicta sunt adgredi altioribus quidem quaestionibus abstinens, simpliciores uero mediocriter coniec- tan s.

Utilitas huius libri quadrifariam spargitur, namque ad illud etiam ad quod eius dirigitur intentio, magno legentibus usui [*](5—16] Porph. p. 1, 3—9 (Boeth. p. 25, 2—9 Busse).) [*](2 eius utilitas est] FGm2 (in mg. add.) HP utilitas eius est in mg. add. Em2 est eius utilitas s. l. add. Lm2 eius est utilitas N, om, RS; est tamen simplex eius utilitas C 3 uerum in mg. Em2 sed GLS sed et R multiplex et in mg. Em2, s. l. Sm2 est er. uid. E 5 ante Cura add. PROLOGVS RS, de inscript. codicum Isagogen tantum con- tinent. cf. ad initium libri Chrysaori] G chrisaori EHNPa.c. Γ (s. l. menanti) Ώμ2ΣΦ chrysaoni S chrisarori (uel cris- uel chriss-,1 CFLPp.c. RlATlm1*! (-oui) ante et add. te C (er.) FLNA (del.) Σ, s. l. scil, te E 6 ante praedicamentorum add. X Δ 7 sit genus LA et om. Φ quidue N 8 pr. et s. l. E, om. A 9 diffinitionem Em1\m2, in -nes, hoc in -num mut. F 10 in] ad FHP, ante in er. ad uid. C diuisionem Ca.r.FHNPTa.r.Aa.r.Q uel] et N et ad FHP uel in ΔΣΦ demonstrationem Ca.r. (-ne ras. ex -ne ut uid.) FHNPFa.r.Aa.r.(b utili] edd. utilia codd. 11 hac] HP, s. l. Sm2 hanc CLNΤΛΙIΣΦ, del. Δ, om. EFGRS speculationem CEa.r.Hm2LAa.r. ΑΦ, in -num corr. Σ compendiosa ras. ex -sa CA 12 traditione (uel -cione) CLΝΦ, ras. ex -nem HTA 14 altioribus] ab altioribus A 17 quadrifaria S ante ad add. et EGP, s. l. L 18 etiam om. G)

est et ad cetera, quae cum extra intentionem sint, non tamen minor ex his legentibus utilitas comparatur, est enim per hoc corpusculum et praedicamentorum facilis cognitio et defini- tionum integra adsignatio et diuisionum recta perspectio et demonstrationum ueracissima conclusio, quae res quanto diffi- ciles atque arduae sunt, tanto perspicaciorem studiosioremque animum lectoris expectant. dicendum uero est quod in omni- bus libris euenit. nam primum si quae sit intentio cognoscatur, quanta quoque utilitas inde prouenire possit expenditur et licet extra multa, ut fit, huiusmodi librum sequantur, tamen illam proxime utilitatem uidetur habere, ad quod eius refertur intentio, ipso libro quem sumpsimus exponente, cum eius intentio sit ad Praedicamenta intellectum facilem comparandi, non dubium quin haec eius principalis probetur utilitas, licet non minores sint comites definitio, diuisio ac demonstratio, quorum nobis quaedam hic principia suggeruntur, sensus uero totus huiusmodi est : ‘cum sit, inquit, utilis generis, speciei, differentiae, proprii accidentisque cognitio ad Praedicamenta Aristotelis eiusque doctrinam, ad definitionum etiam adsigna- tionem, ad diuisionem et demonstrationem, quae sit harum rerum utilis überrimaque cognitio, compendiosam, inquit, tra- [*](2 utilitas legentibus FHP 3 opusculum CEp.r.FGm2HLN, recte? cf. p. 149, 3 4 integra om. ER, s. l. Gm2Sm2 recta] perfecta CFGm2- Hm1N 8 post libris add. his HNP hoc R, s. l, sed exters. G sit] est H 9 id est (add. Lm2) perpenditur Em2Lm2 10 ante huius- modi add. in CE (del.) G (del. m2) N librum] LPm2RSm2, om. Hm1, libros FGm1Sm1, s. l. Hm2, libro CE (del.) Gm2NPm1 sequntur (uel sec-) R, m1 in EGS 11 uidentur FH ad quod] aliquod Cm1 ad quam FGm2Pm2 eius] eorum FGm2HPm1 12 ante ipso add. ut (s. l. est Lm2) in hoc CFHLNP, s. l. ut in Em2 hoc Gm2 ex- ponendum CE(dum in er. te?) FHLNP (ex -dus m1 exponere m2) Sm1 post cum s. l. enim Hm2 13 praeparandi H 14 ante dubium add. est FHNP, s. l. Gm2, post s. l. L 15 minoris CGm1N 16 nobis om. C hic quaedam C principalia NSm1 17 huiusmodi totus EG 19 eamque Hm1Sm1 20 ad om. C, s. l. Gm2, et FHN et ad P et] ac H, om. CFNP, et ad edd. demonstrationemque CN demonstrationum- que FP quae] quia Lm2R, om. CFNP 21 traditione ras. ex -nē H) ditionem faciens ea quae ab antiquis large ac diffuse dicta sunt, temptabo breuiter aperire’, neque enim esset compendiosa, nisi totum opus breuitate constringeret et quoniam intro- ductionem scribebat, ‘altiores, inquit, quaestiones sponte refn- giam, simpliciores uero mediocriter coniectabo’, id est sim- pliciorum quaestionum obscuritates habita in eis quadam coniecturae ratiocinatione tractabo. Tota quidem sententia huiusce prooemii talis est, quae et utilitate überrima et facilitate incipientis animo blandiatur, sed dicendum uidetur quidnam celet amplius altitudo sermonum, necessarium in Latino sermone, sicut in Graeco άναγκαΐον, plura significat, diuersa enim significatione Marcus Tullius dicit necessarium suum esse aliquem atque nos, cum nobis necessarium esse dicimus ad forum descendere, qua in uoce quaedam utilitas significatur. alia quoque significatio est qua dicimus solem necessarium esse moueri, id est necesse esse, et illa quidem prima significatio praetermittenda est, omnino enim ab eo necessario quod hic Porphyrius ponit aliena est. hae uero duae huiusmodi sunt, ut inter se certare uideantur quae huius loci obtineat significationem, in quo dicit Porphyrius; Cum sit necessarium, Chrysaori; namque, ut dictum est, neces- [*](12 Marcus Tullius] cf. infra apparatum.) [*](2 enim om. E 3 corpus HNPm1 4 refugio EGR 5 simplicium Gm2LPm2 6 eas EFGm1HNSm1 7 ad quidem s. l. autem Gm2 8 prohemii EPS uberrima <sit> Brandt 9 animum EGLm2Pm2R uidetur om. ERS, s. l. Gm2 11 ΑΝΑΓΑΙΟΝ uel ANAKAION uel sim. codd. ANAITCION ł ANAKAION C 12 etenim F ad Marcus Tullius in mg. Marcus enim tullius pro fundanio inquit descripsistine eius neces- sarium id est adiutorem danium (leg. fundanium) add. Hm2, ex Mario Victorino De defin., Boeth. p. 906 B, haustum, Cic. IV 3 p. 236 frg. 6 Mueller 13 aliquod C aliquid Hm1NPm2 nos] Hm1Pp.e.Sm1 nostrum cett.; an nostrum est scribendum? ante cum add. ut EG (del. m2) HLm2P uel F nos Hm2 14 dicamus L 16 post, esse] esset F est Hm1LNP 18 uero om. N ergo F 21 Chrysaori] CEm1 chrisaori uel eris- uel crys- uel crisar- uel sim. cett. necessarium] harum E (s. l. duarum necessitatum m2) Gm1S necessarium harum F) sarium et utilitatem significat et necessitatem, uidentur autem huic loco utraque congruere, nam et summe utile est ad ea [*](p. 51) quae superius dicta sunt, de genere et specie | et ceteris disputare, et summa est necessitas, quia nisi sint haec ante praecognita, illa ad quae ista praeparantur, non possunt cognosci, nam neque praeter generis uel speciei cognitionem praedicamenta discuntur nec definitio genus relinquit et differentiam, et in ceteris quam sit utilis iste tractatus, cum de diuisione et demonstratione disputabitur, apparebit, sed quamquam necesse sit haec quinque de quibus hic disputandum est, prius ad cognitionem uenire quam ea quibus illa praeparantur, non tamen ea significatione hic a Porphyrio positum est qua neces- sitatem significari uellet ac non potius utilitatem, ipsa enim oratio contextusque sermonum id clarissima intellegentiae ratione significat, neque enim quisquam ita utitur ratione, ut aliquam necessitatem referri dicat ad aliud, necessitas enim per se est, utilitas uero semper ad id quod utile est refertur, ut hic quoque, ait enim Cum sit necessarium, Chrysaori, et ad eam quae est apud Aristotelem praedicamen- torum doctrinam, si igitur hoc necessarium utile intel- legamus et id nomine ipso uertamus dicentes : cum sit utile. Chrysaori, et ad eam quae est apud Aristotelem praedicamen- [*](1 et om. R, del. CGm2 significans R ante necessitatem add. altera R, s. l. Gm2 4 necessitas est E quia om. NS sint post haec F, post praecognita H 5 agnosci CN post cognosci add. quae (om. E) praedicamenta dicuntur CEGL (in sup. mg. m2) PR cognitiones (del. et s. l. quae add. m2) praedicamentarum (rum del. m2) dicuntur S nam—discuntur om. GRS, in sup. mg. Lm2 nam—cognitionem in mg. Em1?, reliqua om. 7 nec] sed istis cognitis nec C sed nec S neque N 10 sit] erit Em2GLm1RS 13 significare FN 15 utatur Sm1 oratione CHm1N 16 aliud] aliquid CHm1N 17 post se add. quiddam CFHPN, s. l. Em2Lm2, quidem edd. quod] ad quod NP defertur Gm1Lm1RS 18 enim om. C Chrysaori] eaedem fere quae p. 147, set 149, 21 in codd. scripturae 19 et] te et L 20 post doctrinam add. nosse quid genus sit C nosse quid sit genus et cetera in mg. Lm2 22 Chrysaori] ut 18 et om. EFGS te et L doctri- nam praedicamentorum C) torum doctrinam, nosse quid genus sit et cetera, recte se habebit ordo sermonum; sin uero id ad ‘necesse’ permutetur atque dicamus : cum sit necesse, Chrysaori, et ad eam quae est apud Aristotelem praedicamentorum doctrinam, nosse quid genus sit et cetera, rectae intellegentiae sermonum ordo non conuenit. quocirca hic diutius immorandum non est. quamquam enim sit summa necessitas his ignoratis non posse ad ea ad quae hic tractatus intenditur perueniri, non tamen de necessi- tate hic dictum est necessarium, sed potius de utilitate.

Nunc uero, licet idem superius dictum sit, tamen breuiter quid ad praedicamenta generis, speciei, differentiae, proprii atque accidentis prosit agnitio, disputemus. Aristoteles enim in Praedicamentis decem genera constituit rerum quae de cunctis aliis praedicarentur, ut quicquid ad significationem uenire posset, id si integram significationem teneret, cuilibet eorum subiceretur generi de quibus Aristoteles tractat in eo libro qui De decem praedicamentis inscribitur, hoc ipsum uero referri ad aliquid uelut ad genus tale est, quale si quis spe- ciem supponat generi, hoc uero neque praeter cognitionem speciei ullo modo fieri potest nec uero ipsae species quid sint uel cuius magis sint possunt perspici nisi earum differentiae cognoscantur, sed differentiarum natura incognita, quae unius [*](1 recte—sermonum] recte intellegentiae sermonum ordo conuenit CLP (ex 5) 2 uero] autem C 3 atque] itaque FN ut CLH (in ras.) Chry- saori] ut p. 150, 18 4 est] sit GLRS nosse—sit om. EH 5 ordo ante sermonum E 7 post his s. l. quinque Lm2 pr. (sic) ad om. G, in mg. Em1? 8 tractatus hic H intendit L peruenire Lm1S 9 ante hic add. solummodo F 10 nunc] nam F 11 quod EN 12 possit Lm2 cognitio R 15 possit Fa.c.LS 16 Aristoteles delend. esse coni. Brandt eo om. E 17 De om. NS, de s. l. Lm2 uero s. l. Gm2 18 post, ad om. GRS, s. l. Em2Lm2P qui S 19 neque er. L nec N post cognitionem add. generis neque praeter cognitio- nem CFHP (in mg. m2) generis nec E (s. l. m1?)N, s. l. generis et Lm2 20 nullo Lm2 neque F 21 magis] modi CEm2 (in aliis m1) Hm1Pp.c. (corr. m1?) modo N possint S possumus Gm1Lm2 possemus m1 possimus E perspici] scire EGm1 (sciri m2) L agnosci RS)

cuiusque speciei sint differentiae, modis omnibus ignorabitur, quare sciendum est quoniam, si de generibus Aristoteles tractat in Praedicamentis, et generum natura cognoscenda est, cuius cognitionem speciei quoque comitatur agnitio, sed hoc cognito, quid sit differentia non potest ignorari, quamquam in eodem libro plura sint ad quae nisi maximam peritiam et generis et speciei et differentiae lector attulerit, nullus omnino intellectus patebit, ut cum ipse Aristoteles dicit : diuersorum generum et non subalternatim positorum diuersae secundum species et differentiae sunt, quod his ignoratis intellegi inpossibile est. sed idem Aristoteles proprium unius cuiusque praedicamenti diligentissima inquisitione uestigat, ut cum substantiae proprium post multa dicit esse quod idem numero contrariorum susceptibile sit, uel rursus quantitatis, quod in ea sola aequale atque inaequale dicatur, qualitatis etiam, quod per eam simile et dis- simile aliud alii esse proponimus, et in ceteris eodem modo, ut quae sit proprietas contrarii, quae secundum relationem oppositionis, quae priuationis et habitus, quae affirmationis et [*](8—10] Aristot. Categ. c. 3, p. lb, 16 s. 13 s.] ibid. c. 5, p. 4a, 10 s. 15 s. (dicatur)] ibid. c. 6, p. 6a, 26 s. 16 s.] ibid. c. 8, p. 11a, 15—19. 18 (quae sit)—153, 1 (negationis)] ibid. c. 10.) [*](1 sit differentia S 5 non potest s. l. Gm2 quamquam] cum F 6 et generis—differentiae post attulerit E 8 pateat EGLRS dicit] Brandt dicat codd. edd.; cf. 13. p. 154, 14. 21. 153, 2. 6 10 post secundum add. se EGL (del.) ES, er. uid. H et om. CN, del. Lm2, er. uid. H; cf. Aristot. Cat. c. 3 τών Ιτέρων γενών καί μή ΰπ’ αλληλα τεταγμένων ετεροι τω εΤδεε κο· αϊ διαοοραί et Boethii interpretat. In Categ. Arist. p. 177 A (om. se) quid GRS 11 possibile EG (post est signum interrogat.) RS propria FHNP 14 ante numero s. l. cum E 15 aequum Em1FGLm1RS; cf. p. 153, 17 atque] aut N 16 dicitur FHLm2P et dissimile] F uel dissimile s. l. Em2 aut dissimile s. l. Gm2Pm1?, om. cett.; cf. Aristot. Cat. c. 9 Τών μέν ouv είρημένων — τό ομοιον χα) άνο'μοιον — αοτήν et Boethii interpretat, p. 259 A (simile et dissimile,) 17 aliis DGPm1RS (s in ras); cf. Aristot, ibid. έτέρω, Boeth. ibid. alteri 18 post relationem add. contrarii Em1, del. et s. l. ut sapientia stulticiae m2) negationis, in quibus ita tractat tamquam iam peritis scienti- busque quae sit proprietatis natura; quam si quis ignorat, frustra ea quae de his disputantur adgreditur. iam uero illud manifestum est, quod accidens maximum praedicamentorum obtineat locum, quod proprio nomine nouem praedicamenta circumdat.

Et ad praedicamenta quidem quanta sit huius libri utilitas ex his manifestum est. quod uero ait et ad definitionum adsignationem, facile cognosci potest, si prius substantiae rationum diuisio fiat, substantiae ratio alia quidem in descrip- tione ponitur, alia uero in definitione, sed ea quae in descrip- tione est, pro|prietatem quandam colligit eius rei cuius sub- [*](p. 52) stantiae rationem prodit, ac non modo proprietate id quod monstrat informat, uerum etiam ipsa fit proprium, quod in definitionem quoque uenire necesse est; si quis enim quan- titatis rationem reddere uelit, dicat licebit; quantitas est secundum quam aequale atque inaequale dicitur, sicut igitur proprietatem quidem quantitatis in ratione posuit quantitatis et ipsa tota ratio ipsius quantitatis propria est, ita descriptio et proprietatem colligit et propria fit ipsa descriptio, definitio uero ipsa quidem propria non colligit, sed ipsa quoque fit propria, definitio namque substantiam monstrat, genus differen- tiis iungit et ea quae per se sunt communia atque multorum in unum redigens uni speciei quam definit reddit aequalia. ita igitur ad descriptionem utilis est proprii cognitio, quoniam sola proprietas in descriptione colligitur et ipsa fit propria sicut definitio quoque, ad definitionem uero genus, quod primum [*](1 ita om. RS, s. l. m2 in EGL tamquam iam] quasi C 5 optinet FHm1LmSN obtineat ante praedicamentorum E 7 libri huius CGLRS; cf. p. 155, 14. 17. 156, 8 utilitas] brm intentio codd. 10 post substantiae add. uero F, s. l. enim Lm2 16 ante dicat s. l. sc. ut Lm2 20 proprietates CFHNP ipsa] ita G 22 nam qui Gm2Lm1 (namque qui m2) S 26 proprietas sola CLP sola proprietas sola FGm1S 27 ad sicut s. l. ł sic Em2 uero s. l. Hm2 quod om. F quidem R)

ponitur, et species, ad quam genus illud aptatur, et differentiae, quibus iunctis cum genere species definitur, sed si cui haec pressiora quam expositionis modus postulat uidebuntur, eum hoc scire conuenit, nos, ut in prima editione dictum est, hanc expositionem nostro reseruasse iudicio, ut ad intellegentiam simplicem huius libri editio prima sufficiat, ad interiorem uero speculationem confirmatis paene iam scientia nec in singulis uocabulis rerum haerentibus haec posterior colloquatur.

Ad diuisionem uero faciendam tam hic liber est utilis, ut praeter earum scientiam rerum de quibus in hac libri serie disputatur, casu fiat potius quam ratione partitio, hoc autem manifestum erit, si diuisionem ipsam diuidamus, id est si nomen ipsum diuisionis in ea quae significat partiamur, est namque diuisio generis in species, ut cum dicimus ‘coloris aliud est album, aliud nigrum, aliud uero medium’, rursus diuisio est, quotiens uox plura significans aperitur et quam multa sint quae ab ea significantur ostenditur, ut si quis dicat ‘nomen canis plura significat, et hunc, latrabilem quadrupedem que et caeleste sidus et marinam bestiam’, quae omnia a se definitione disiuncta sunt, diuidi autem dicitur et quotiens totum in partes proprias separatur, ut cum dicimus ‘domus aliud sunt fundamenta, aliud parietes, aliud tectum’, et haec quidem triplex diuisio secundum se partitio nuncupatur, est autem [*](4] in prima editione nihil eiusmodi.) [*](1 post ponitur add. utile est CN, post species s. l. utilis est Lm2 et species—aptatur in mg. Em2Gm2 illud genus C 3 eum om. E, s. l. Gm2, ei R 4 uti FGLRSm1 5 reseruasse] CPm2 edd. reser- uare E (-re in ras.) FGm2HNPm1 (ante reseruare add. se m1, del. m2) reseruantes Gm1S seruantes Lm1 seruare m2 reseruantes sumus R 8 colloquatur] m1 in GLS eloquatur CEm2 (in ras.) HN collocatur Em1R, m2 in GLS edd. loquatur FP 9 utilis est LP 10 rerum om. E 12 post. si om. EG, s. l. Sm2 13 ante partiamur s. l. si E partia- tur Gm1 14 aliud est] CEp.c.R edd. aliud esse Ea.c.GHLPS esse aliud FN 15 rursum CEGNPm1R est s. l. Sm2, ante diuisio FHNP, et ante rursus et post diuisio R 16 quam] quod EG a.c. (quae p.c.) LRS sunt CFLNPa.c. 18 quadripedemque Sm1 20 distincta FHm1NP 23 partitio] separatio EGLm1Pm1RS)

alia quae secundum accidens dicitur, ea quoque fit tripliciter, aut cum accidens in subiecta diuidimus, ut cum dico ‘bonorum alia sunt in animo, alia in corpore’, uel rursus cum subiectum in accidentia, ut ‘corporum alia sunt alba, alia nigra, alia medii coloris’, rursus cum accidens in accidentia separamus, ut cum dicimus ‘liquentium alia sunt alba, alia nigra, alia medii coloris’, et rursus ‘alborum alia sunt dura, alia liquentia, quaedam mollia’, cum igitur ita omnis sit diuisio aut secundum se aut per accidens, utraque uero partitio tripliciter fiat cum- que in superiore secundum se triplici partitione sit una diui- sionis forma genus in species separare, id neque praeter generum scientiam fieri ullo modo potest neque uero praeter differentiarum, quas necesse est in specierum diuisione sumi, manifestum est igitur, quanta utilitas huius libri ad hanc diuisionem sit quae primo aditu genus ac species et differentias tractat, secunda uero ea diuisio quae est secundum se in uocis significantias, nec haec quidem ab huius libri utilitate discreta est. uno enim modo cognosci poterit, utrum uox cuius diui- sionem facere quaerimus, aequiuoca esse uideatur an genus, si ea quae significat definiantur, et si ea quae sub communi nomine sunt, definitione clauduntur, species esse necesse est, et illud commune eorum genus, quodsi illa quae proposita [*](3 sunt alia H uel] aut brm rursum FS 4 corporalium Ca.c.Hm1N 5 rursum F 6 liquentia Ea.c.Gm1 8 fit G sit ante omnis F, post diuisio N 9 accidentia S 10 superiori Sm2 11 sepa- rare om. EN 12 possit Em2 uero om. C post praeter s. l. scientiam Sm2 16 ea del. L, er. uid. P ante quae add. est N (om. post quae] P (er. uid.) secundum—significantias] FHN uocis post significantias C se et in om cett. 18 uno] nullo F quo m2 in HLP enim] quidem N 20 si] nisi FLm2Pm2 significant CNPm2 et (om. si,) in ros. Hm2 si et RS (et s. l. m2) si om. EL, s. l. Gm2Pm2, etenim L (ex et m2) Pm1 communi nomine] CEm2 (in ras.) FHNP (nomine s. l. m2) communione cett. 21 sunt del. L, s. l. Pm2 ante definitione add. una FHL (del. m2) R, s. l. Em2Pm2 diffinitione s. l. Gm2 claudantur EGLRS 22 earum ES post genus s. l. necesse est Gm2 praeposita EGPS) uox designat, non possunt una definitione concludi, nemo dubitat quin illa uox sit aequiuoca neque ita sit communis his de quibus praedicatur ut genus, quandoquidem ea quae sub se posita significat, secundum commune nomen non possunt una definitione comprehendi, si igitur ex definitione manifestum fit quid genus sit, quid uero nomen aequiuocum, definitio uero per genera differentiasque discurrit, quisquamne dubitare potest aeque in hac diuisionis forma plurimum huius libri auctoritatem ualere? illa uero secundum se diuisio quae est totius in partes, quemadmodum discernitur ac non potius [*](p. 53) generis in species diuisio esse putabitur, nisi sint genus |et species et differentiae earumque uis ante disciplinae ratione tractata? cur enim non quisquam dicat domus species potius esse quam partes fundamenta, parietes et tectum? sed cum occurrit generis nomen in una quaque specie totum posse con- gruere, totius uero in una quaque parte sua nomen conuenire non posse, manifestum fit aliam diuisionem esse generis in species, aliam totius in partes, conuenire autem nomen generis singulis speciebus ostenditur per id, quod et homo et equus singuli animalia nuncupantur, neque tectum uero neque parietes aut fundamenta singillatim domus nomine appellari solent, sed [*](1 concludi om., nemo—comprehendi (5) in inf. mg. Gm1? nemo—ita sit in ras. Em2 2 uox—communis] uox non (non er. L, om. S) sit communis Gm1 uel 2 Lm1Sm1, post uox add. sit aequiuoca neque (non, sed del. G) ita (om. G etiam S) s. l. Gm2 uel alia Sm2, in mg. Lm2 3 ante his add. de E (er.) G (del. m2) ES his s. l. Lm2 4 post posita s. l. sunt Hm2 non possunt] definiri (uel diff-j (-ri ex -re Cm2) non possunt (add. neq. Cm1, er. et una add. m2) nec CFN 6 fit] H est C sit cett. 8 aeque] etiam CFHm1NPSm1 9 auctorem GR utilitatem Lm2 10 discernetur Hm2 (fort. recte) discernatur N ac] et FHNP 11 esse om. R, ante diuisio FN sit FSm1 sunt G et] ac R 12 earum quauis ELR, m2 in GHPS, earum quis Fm1 quamuis (om. earum,) m2; cf. p. 157, 3 13 quisque CFHR esse potius FNR 14 dum F 15 quaque om. FN 17 sit ELRm1 (est m2) S 19 id om. RS, s. l. Em2Gm2 singula CEa.r. (ut uid.) GLPm1 singularis Sa.c. singu- laque R 20 aut] ac FHLNP neque S 21 singulatim CNR appel- lari] nuncupari FHLNP) cum fuerint iunctae partes, tunc recte totius nomen excipiunt, de ea uero diuisione quae secundum accidens fit, nullus ignorat quin incognito accidenti incognitaque ui generis ac differen- tiarum facile euenire possit, ut accidens ita in subiecta soluatur quasi genus in species, et postremo omnem hunc ordinem partitionis foedissime permiscebit inscientia.