non nouus hic, fratres, ecclesiae labor, et tamen, dum humiliatur, erigitur ac per ea, quibus adteri creditur, damna ditatur. [*]( 11 Psalm. 73, 22 14 Psalm. 73, 23 ) [*]( 140. Dat. a. 518 die 10 Febr.; respondet epistulae 139. B = Be-rolin. lat. 79. Initium epistulae usgpie ad uerba considerans propheta (p. 572, 10) exhibet etiam collectio Dionysio-Hadriana (H — i. e. consensus codicum h1-10 et d7, quos enumeraui p. 83 in adnotatione ep. 37). Ediderunt epistulam Car. P 474; Fronto Ducaeus in editione Iohannis Zonarae (Lut. Paris. 1618) p. 660; Collect. Cone. inde a Labbeo; BT I 135; Thiel 820. 2 diaconibus H: DIAC V, et diaconibus B 3 SIRIAE V 4 dei supra linea B 6 re diuino B dominum VB: deum H 7 persecuntur B 8 fide V militum VH: malorum B 11 domine B: d V 12 inproperiorum B: improperium V U eorum om. B 13 qui B 14 secuntur V: secutus B uoces B cum Vulgata 15 te ante superbia om. V ascendat rB, corr. Fronto Ducaeus 18 frater B tamen dum V: cauendum B 19 eregitur atque per B )
573
[*]((140.)\'Ορμίσδας 5tax6vot? Mt ἁρyψανδίταις tolc Iv δευτἑρα SopCq coat Ut Xowtol? δθοδóξοις iv οίψδἠποτε άνα- τολιϰω̩̄ xXtfwttt διἁγουσι xal Iv tYj rrj; ἁποστολιϰη̄ς ϰαθἑδρας xotvwvtcj διαμἑνουσιν. \'Αναγνωσθἑντων tei γραμμἀτων rijc ὐμετἑρας ἀγἀπης, St1 wv ἠ τω̄ν ladpmv too θεοῡ acppoaovT) ϕανερὡθη xal troY amatcav ἠ ἑπίμονος μανία λυπηρω̄ς δἠλη ysyovsv, oLttVac; ἑπείδἠ ϰαϰω̄ς Cwvtt πνεὑματι ἑμίσησαν tov xoptov, ta μἑλη hcstvoo ἀσεβω̄ς διὡxooatv, oaov Atco tyjs ὑμετἑρας βεβαιότητός lati γνω̄ναι, ηὑλόγησα tov xoptov tcjv rrjv Tctattv trov ἑαυτοῡ στρατιωτω̄ν μεταξὑ twv svavflaiv ϕυλἀττοντα. xat iraXtv tdiv ἑϰϰλησιω̄ν tÓ aaXov xat 2 twv δούλων του̃ θεοῡ ta? ἑπαχθείας xai τοὐς ϰόπυς ϰατανοἠσας atsvotCaiV xata tov προϕἠτην ἑϰἑϰραξα ,,ἀνἀστα xo p ιε, δίϰα- σον τἠν δίϰην aoo, μνἠσθητι τω̄ν Ϩνιδισμω̃ν 1300 tfiiv oko α̃ϕρονος δλην τἠν ἠμἑραν\'\', ἠδἑως xai ta 4®- εξη̄ς δμοίως ἑπἀγων ,,μἡ ἐπιλἀθη τη̄ς ϕωνη̄ c ttov ςητοὑνtwv as, tj ὑπερη ϕανία ttbv μισοὑντων σε avipyj διαπαντὸς πρός; as. xat Teip waicsp xpi) ἠμᾱς to feSpatov tij; πίστεως ϕυλἀττειν, ου̊τως c,ÒX ap[i.6Csi icspi τη̄ς διϰαιοσὑνης τη̄ς θεῑας àittotatv. cox £ ott νἑος, ἀδελϕοὶ, τη̄ς ixxXrj- 3 ota? οὑτος Ó ϰóπος ο̃μως iv aihip tip ταπεινοῡσθαι ὑψοῡαι xcxt Ett ἑϰείνων, δι\' wv πτωχεὑειν δοϰει̃, πλουτίζεται. sv πείρα sott τοι̃ς ) [*](140. Hormisdae epistulae uetus interpretatio Graeca, quam hac expressi, inserta reperitur actis synodi a. 536 Constantinopoli habitae; ef. Ktachrichten der k. Gesellsch. d. Wissensch. zu Goettingen, philol.hist. Kl. 1894 p. 120. Codices adhibui eosdem quinque aeogh, quos enumeraui p. 163. Edd. Binius, Concil. gener. ed. 2 (1618) II 1 p. 718; Fronto Due. p. 660; Collect. Concil.; Thiel 820. 4 xaasSpa a 6 tuiv om. eo 7 τω̄ν ὰπίστων fj aeo: ■*j tuv ὰπίστων gh 8 xaxūy ζω̄ντι aeogh: fort. AvaCwvtt 10 ὴμετἑρας h, δμετἑρας ex η̄μετἑρας corr. 0 11 ἑαυτω̂ν h 16 ὲϕεξη̄ς agh: ἑξη̄ς eo 17 ὲπἀγων gh: tttaTw aeo 20 ὲπίστεως 0 21 ϰρίσεως eo: niaTEio; ah et sine dubio etiam g, quamquam nihil adnotaui aSeXvol ex ὰδελϕῡ corr. 0 tnan. 2 22 τψ̄ om. h ) 574
ex usu est fidelibus dei, ut per mortes corporum uitas lucrentur animarum: amittunt quidem caduca sed mercantur aeterna et, dum persecutio uiam facit probationi, probatio causa fit meriti. stulti et sub caecitate saeuientes nesciunt, quia quos conuersationi hominum subtrahere posse se credunt, ad dei regna perducunt.
hinc in ipsis periculis gaudia et ambitus passionum: expectat enim agones suorum, qui magnorum retributor est munerum. nam quia non frangeretur malis, nisi consolaretur aduersa de praemiis? spes illa est, quae non sinit in desperatione deficere; excludit siquidem amaritudinem tribulationum dulci sapore uirtutum. quis enim magni habeat praesentia sciens aestimare uentura? quis dispendia uitae renuat, si quae sunt recipienda considerat?
persistite, carissimi mihi, et inconcussam fidem fixa animi uirtute seruantes perseuerantiae laudem, in qua est salus et bonorum operum palma, praesumite. magna sunt, ad quae uocamur indigni: non retardet infirmitas, quia qui uocat retributor fidelis et fortis adiutor est. non prosperorum spe decipiamur aut mollium nec facilia proponamus: non deliciosa nobis dominus noster, non est blanda pollicitus; praemia promisit ille, non otia. laudi non conuenit et quieti. qui locus erit remunerationis, si nulla est cura uirtutis? angusta porta sed regna diffusa, paucis aditus sed probatis.
nonne haec sunt ad eos prima uerba, quos docuit: persequentur et in synagogis flagellabunt uos? per patientiam, sicut scriptum est, possideamus animas nostras, ne eas per impatientiam doleamus amissas. primus crucem dominus [*]( 23 Matth. 10, 17 2fi Luc. 21, 19 ) [*]( 1 usum B mortis B lucerentur B 2 mittunt B 3 fit Fronto Duc.: sit VB 4 stulti om. V cecitatem uiuentes B 5 credunt V: ore dunt B 6 periculi V 7 expectant B agonis B 8 es B 9 sinet B dispiratione B 10 excludet B 11 duci B dulcis sapor legit interpres 12 estimare B rennuat V: non rennuat B 12 sq. sicque sunt decipienda B 13 kitii B 14 fixam B perseuerentiae B 15 que B honorum B operum B: hominum F 16 atque uocamus B 17 est V: es B 18 nec om. B facila B 20 pro- misit V: pponet B laudi non B: laudi V 21 cura V: causa B 22 difusa V 23 nonne V: non B 24 sinagogis V )
575
πιστοῑς toO θεοῡ to Sta tflÕ θανἀτου twv σωμἀτων rrjv CWTJV ϰερδαίνειν τω̄ν ψυχω̄ν ἀποβἁλλονται fiiv ta psovta ἁλλ\' ἑμπο- ρεὑονται ta attovia xat b τψ̄ τὸν διωγμὸν δδοποιει̃ν τη̄ δοϰιμη̃ alria γίνεται o;<; ἁξίϰς ή́ δοϰιμἠ ἁνóητοι. *at ev vrt τυϕλώσει μϰινóμενοι ἀγνοοῡστν, ott (18; fex trjc tOOv ἀνθρώπὡν ἀναστροϕη̄ς χωρίζειν δὑνασθαι νομίζουσι, tootoo? et? rrjv paatXstav ἀγουσι oO dsoo. Ivteodev 4v αὐτοι̃ς τοι̃ς ϰινδὑνοις at Eocppoaovat xat
[*]( 4 ) 7; Ttspt td πἁσχειν σπσυδή 7ap τpὐς ἀγω̄νας tdiv ISitov s o tooV μεγἁλων Scapewv ἁνταποτης TiC yap oOx av oxXaaetev iv τοι̃ς xaxol;, 51 μὴ ôta. tdiv ὲπἁθλων παραμυθηθείἠ ta evavtia; buivrj eattv \'q ελπὶς 7J μὴ aofxcopooaa 4v τη̄ ἀνελπιστία ήμᾱς άτονεῑν άποϰλείει <γὰ> ttov θλί́θεων td πιϰρϨν rj fXoxsta γεῡ̄σις tobv apstwv. τί́ jό\'p av οὶηθείη ta παρóντα μεγάλα svvodjv ta μἑλλοντα; ttc tdv θάνατον άπαρνει̃ται sl twv μελλóντων rrjv avtL Ϩοσιν ϰατανοἠσειεν; ἑνστητε, άγαπητοί μου, xat aaaXeotov τὴν
[*]( 5 ) dattv βεβαίψ λογισμψ̄ ϕυλάττοντες trjc ύπομονη̄ς tov Ixatvov, ev w ἑστιν rt σωτηρία xat tooV ὰγαθω̄ν ἑργων td βραβει̃ον, xapTcwaaaas. μεγαλα elatv, eic; a ϰαλούμεθα of. άνάξιοι p.Tj βραδυνάτω r. ὰσθἑνεια, ott Ó xaXdiv ὰταποδóτης πιστὸς xat δυνατὸς βοηθός btt. μὴ τη̄ tdiv ϰαταθυμίων ὲλπίδι ὰπατηθω̃εν μήτε twv ήδέων μήτε προϰρίνωμεν ta εὺχερη̃. 06 tpocprjXa ήμι̃νs o xptoe; ήμω̄ν, 06 ϰολαϰευτιϰὰ ὲπηγγεὶλατο sxeivoc ὲπαθλα ύπέσχετο, cox ὰργις οὺ συμβαινουσιν έπαινος xat ρ́αθυμία. de; t\'ijc; ὰνταμείψεως έσται τόπος et οϨδεμία eati ϕροντί́ς τη̃ς aperijc: atevrj j πύλη aXXa πλϰτέϰ ta βασίλεια ὸλίγοις vj είσοδος αλλὰ tol? δοϰίμοις oôx
[*]( 6 ) cotot slatv ot jcpwtot Xdfot 7cpoc ὲϰείνους, osc ὲδιδαξε ,,διώξουσι xat iv tat? συναγωγαίς μαστιγώσουσιν ύμα̃ς"; Ôtrl tijs υπομονη̃ς, ϰαθὼς γέγραπται, ϰτησώμεθα sxs έαυτω̄ν μήποτε taota; Sta rij; coy ύπομονη̄ς ὰλγήσωεν ὰπολέσαντες.
[*]( 2 ταίς ioyaii; a 6 δύνασθαι νομίζουσι aeo: Ϩοϰοῡσι Ssivaaaat gh 9 Ϩωραιω̄ν a 12 yap addidi 13 uapclvta evvocov μεγάλα evvotuv gh 14 ὰπαρνήσεται gh 17 ϰαρπώσεθε a, ϰαρπώσασθαι g, ϰαρπω̄σασθαι h 19 xat Sovatas bis gh 20 T-J om. 0 ) [*]( XXXV para 2. ) [*]( 37 ) 576
noster et patientiae ipsius magister ascendit suo informaturus exemplo, quos erat iuturus auxilio. ipse inter uirtutes lancem retinet et labores, stans contra uenena furentium, ut secundum persecutionis iras ipse aeterni imperii det coronas.
reuoluite, qua Machabaeorum exitus pertinaces uetus historia laude persequitur, quo ludas et illa fratrum fidelium falanx mortis honore referatur, in quanto ore sit constans populus in monte consumptus. et hae omnes pro custodienda lege uirtutes, species et umbra futurorum, tanta exempla meruerunt: nos in patribus uidimus palpauimus probauimus, quem sequamur.