Liber de Divinis Scripturis sive Speculum quod fertur S. Augustini

CXXXIII. DE EBRIETATE ET CALICE IRARVM.

In esaia propheta: Deficite, amentes estote, et crapulamini non a sicera neque a uino: quoniam potionauit uos deus spiritum conpunctionis. Item illic: Ideo audi, humiliata et ebria non a uino. Veniet enim ut flumen uehemens ira domini cum indignatione. Item in ambacum propheta: Circumdedit te calix dexterae domini, et conuenit iniuria super honorem tuum. Item in psalmo X: Pluit super peccatores laqueos, ignem, sulfur, et spiritus procellarum pars calicis eorum. Item in apocalypsi iobannis: Cecidit, cecidit babylon magna: de uino irae fornicationis eius

[*](CXXVIII. DE EBRIETATE ET CALICE IRARVM. In esaia cap. : Deficit ea mentes estote et crapulamini non a sicera neque a uino. Item cap. : Ideo audi, humiliata et ebria non a uino. In ambacuc cap. : Circumdedit te calix dextere domini et uominus ignominie. In psalmo X: Pluet super peccatores. In apocalypsi XXXllI: Caedi, caedit babylon magna )[*](CXXVII. DE EBRIETATE ET CALICE IRARVM. In esaia cap. : Obstupescite et admiramini, fluctuate et uacillate, in*aebnamini usque quoniam miscuit uobis dominus spiritum soporis. Item ibi cap. : Idcirco audi hoc, paupercula et aebria non a uino usque calicis indignationis meae. In ambacuc cap. : Circumdabit te calix dexterae domini et uomitus ignominiae super gloriam tuam. In psalmo X: Pluet super peccatores laqueus ignis. In apocalypsi cap. XXXIII: Si quis adorauerit bestiam )

[*]( 3 Ea. 29, 9 et 10 5 Es. 51, 21 6 Ee. 59, 19 8 Hab. 2, 16 9 Ps. 10, 6 12 Apoc. 14, 8 )[*]( 2 ębritate S calice8 8 defecit ea mentes S 4 quoniam S: quia MVLC 5 in eaaia (is-, ys-) MVLC hnmiliata et M VLC: homiliatę S 7 ambacu* (m ras.) M, abbacum S, abacum V, abacuc LC 8 conueniet MVLC 9 in iniuria S item- Pluit-eorum om. V pluet MLCv 10 ignis, sulphur, sps procellae MLC, πυ̃ρ xal dsiov xui πνευ̃μαϰαταιγίδος11 calices M apocalipai M 12 caecidit caecidit SMVL babyllon M, babilon L irae MVLCv: om. S )

biberunt omnes gentes. Item illic: Si quis adorat bestiam et imaginem eius, et accipit character in fronte sua aut in manu sua, et hic bibet de indignatione dei, quae mixta est mera in calice irae eius, et cruciabitur in igne et sulfore in conspectu angelorum et agni. et fumus et cruciatus eorum in saecula saeculorum ascendit. Item illic: Et audiui aliam uocem de caelo dicentem: exite de ea, populus meus, ut ne communicetis peccatis eius et de plagis eius ut ne accipiatis. quia adpropinquauerunt peccata eius usque ad caelum, ot memoratus est deus iniquitates eius. reddite ei, sicut et ipsa reddidit, et duplicate duplicia secundum opera eius. in calice, quo miscuit, miscete ei duplum: et quantum magnificauit se et luxoriata est, tantum date ei tormentum et luctum. quia in corde suo dicit: sedeo regina, et uidua non sum, et luctum non uidebo. propterea una hora ueniet plaga eius, mors et famis et luctus, et igne cremabitur: quoniam fortis est dominus deus, qui iudicat eam.

[*](nsque qui mixtus est mero in calice ire ipsius. Item cap. XXXIII: Et audiui aliam uoce de caelo nsque fortis est dominus deus, qui iudicat eam. )[*]( et imaginem eius usque et fumus tormentorum eorum in saecula saeculorum ascendet. Item cap. XL: Cecidit, cecidit babylon magna usque quia fortis est deus, qui iudicauit illam. )

[*]( 1 Apoc. 14, 9-11 6 Apoc. 18, 4—8 )[*]( 1 ubi supra MLC. spat. uac. V 2 accipit MLC, accepit S (494, 17) caracter SMVLC uerba in fronte sua aut om. M VLC 4 mero MVLCv sulphur MVLC 6 ascendet MV, om. L ubi supra MVLC 8 peccatis om. MVLC ut ne scripsi, et ne libri, wa μήet de plagiseius et M accipiatis (ne add. m. 1) S, et de plagia eius accipiatis MVLC, xai ἐϰτv ϰληγvva. αὐτη̄ςι̋vαμὴ λάβητε11 sicut et] et ..... ( m. 2) V duppJicate M dupplicia MC 12 miscite SMLC1 dupplum C 18 magnificata est et luxiata est r al. m.) C 16 famis libri 17 quoniam S: quia MVLCv es dne C, es dn̄s (s in ras.) V iudicas C )

CXXXIIII. QVOD DOMINV6 DEVS HOC NOMEN HABITAT.

In exodo: Ego sum qui sum. Item illic: Sic dices filiis israhel : qui est, misit me ad uos. Item illic: Et dixit dominus ad moysen: sic dices filiis israhel: dominus deus patrum uestrorum, deus abraham et deus isaac et deus iacob, misit me ad uos: hoc mihi nomen est sempiternum et memorabile in saecula saeculorum. Item in eJodo: Dominus conterens bella, dominus nomen est ei. Item in amos propheta: Qui euocat aquam maris et effundit eam super faciem terrae, dominus deus omnipotens nomen est illi.

[*](CXXVIIII. QVOD DOMINVS HOC NOMEN HABEAT. In exodo cap. V: Ego sum qui sum, sic dicitis filii israhel. Item ibi cap. : Et dixit dominus ad moysen: sic dicis filii israhel: dominus deus patrum uestrorum. Item cap. XXXI: Dominus conterens bella, dominus nomen illi. In amos cap. : Quo uocat aquas maris et effundit eam super faciem terrae, dominus nomen est illi. )[*](CXXVIII. QVOD DOMINVS HOC NOMEN HABEAT. In exodo cap. II: Ego sum qui sum. ait: sic dices filiis israhel: qui est misit me ad uos usque et hoc memoriale ** meum in generatione et generationem. Item cap. VIII: Dominus quasi uir pugnator, omnipotens nomen eius. In amos cap. : Qui uocat aquas maris et effundit eas super faciem terrae, dominus nomen eius. )

[*]( 3 Exod. 3, 14 4 ib. 15 8 Exod. 15, 8 10 Amos. 5, 8, )[*]( 1 CXXXIII S 2 deus om. MVLC habeat MVC: habet S L (cf, 295, 20) 3 Item illic om. MVLC dicis MV1 4 in eiodo MVLC 8 memoriabile MC 9 ei 8: illi MVLC 10 euocat S: aduocat MVLC, uocat v (6 ϰροσϰαλούμεvοςeffundat L )

CXXXV. HOMINEM DEI VOCARI TERRAM DELICIARVM

In psalmo LXXXIIII: Benedixisti, domine, terram tuam. auertisti captiuitatem iacob. remisisti iniquitatem plebis tuae, operuisti omnia peccata eorum. Item illic: Et terra nostra dabit fructum suum. Item in psalmo CVI: Posuisti desertum in stagna aquarum, et terram sine aqua in exitus aquarum : et conlocauit illic esurientes. Item in esaia: Quae sine aqua est, erit in palude: et in sitienti terra erit fons aquae. nec erit illic amplius leo nec ulla bestiarum malarum. Item illic: Ecce faciam noua quae nunc orientur. et faciam in deserto uiam et in sicca terra flumen. Item

[*]( CXXX. HOMINEM DEI VOCABI TESBAM DELICIARVM. In psalmo LXXXIIII: Benedixisti, domine, terram tuam usque et terra nostra dabit fructum suum. In CVI: Posuisti in stagna in deserta aquarum. In esaia cap. : Et erant super omnem montem excelsum, super omnem collem eleuatum riui currentium aquarum. Item cap. : Et quae erant arida in stagnum usque non erit ibi leo et mala bestia. Item cap. : Et faciam in deserto )[*]( CXXVIIII. HOMINEM DEI VOCARI TERRAM DELICIARVM. In psalmo LXXXIIll: Benedixisti, domine, terram tuam usque. operuisti omnia peccata eorum. Item ibi: Et terra nostra dabit fructum suum. In psalmo CVI: Posuisti desertum in stagna aquarum. In esaia cap. : Et quae erant arida in stagnum et sitiens in fontes aquarum usque non erit ibi leo et mala bestia. Item: Ecce ego facio noua et nunc orientur usque et )

[*]( 3 Ps. 84, 2 et 8 5 ib. 18 6 Ps. 106, 35 et 36 9 Es. 85, 7 et 9 11 Es. 48, 19 )[*]( 2 uocare S 8 LXXXV V 4 remisisti - - eorum tm. L 5 ubi supra MVLC 6 CVI MLC: tu S, om. V (spat. uac.), CVI: Tu Mai 7 terra SMV ęxitus S 9 sine aquae est SL palude MVLC: padulę S (cf. 699, 9) in sienti S, sitienti (om. in) MLC, eicient V terrae MYLC 11 malarum om. MVLC in esaia (is-, ys-) MVLC bis et ante ecce add. MVL 12 in sicca ML C , sicca SV )

illic: Et erunt sicut hortus ebrius et sicut fons, cui non deficit aqua. Item in ezechiel propheta:. Et dicent: terra illa, quae erat exterminata, facta est ut hortus deliciarum. Item secundum matthaeum: Qui autem supra terram bonam seminatus est, hic est qui audit uerbum et intellegit, et facit fructum: aliud centesimum, aliud sexagesimum, aliud tricesimum. qui habet aures audiendi, audiat.

CXXXVI. DE VOLPIBVS IN SIMILITVDINE HOMINVM.

In iudicum: Et abiit samson et conprehendit uolpes trecentas, et sumpsit lampadas et alligauit illis caudam ad

[*](uiam et in sicca terra flumen. Item cap. : Et erant sicut hortus ebrius et sicut fons, cui non deficit aqua. In ezechii cap. : Et dicent: terra illa, quae erat exterminata. In math. cap. XIII: Qui autem super terram bonam seminatus est, hic est qui audit uerbum. CXXXI. DE VVLPIBVS IN SIMILITVDINE HOMINVM. In libro indicum cap. : Et abiit sampson et conprehendit uulpes tre- )[*](in inuio flumina. Item cap. : Et eris quasi hortus inriguus ousque cuius non deficient aquae. In ezechil cap. : Et dicent: terra illa inculta facta est ut hortus uoluptatis. Secundum math. cap. XIII: Qui uero in terra bona seminatus est, hic est qui audit uerbum usque porro aliud tricesimum. CXXX. DE VVLPIBVS IN SIMILTTVDINE HOMINVM. In iudicum cap. VII: Perrexitque sampson et coepit trecentas uulpes usque )

[*]( 1 Es. 58, 11 2 Ezech. 86, 35 4 Matth. 18, 28 6 Matth. 13, 8 et 9 10 ludic. 15, 4 et 5 )[*]( 1 ortusLC 2 defecit (e alt. ex i m. 2) S deficient aquae Lv ezechiel 8, ezechielo MV, hiezechielo L, iezechielo C Et dicent MVLC: om. S 8 ut om. C 4 super MLC 5 est pr. om. M1 hic est om. L 6 centnimum S aliud sexagesimum, aliud tricesimum MVLC: om. 8 9 uulpibus MVLC (295, 22) similitudinem L 10 in] add. libro MLC sanzon C conpraehendit S, comph- MVC uulpes MVLC: uolpes S 11 sumsit V\' lampades C (etiam infra) cauda ad caudam S, cauda. ad cauda M, caudas ad caudam C )

caudam inuicem binis, et posuit lampadas singulas inter duas caudas in medium, et succendit lampadas igni et dimisit in manipula alienigenarum: et suocendit spica eorum et quae metita erant, sed et uineas et oliueta. Item in cantica canticorum: Capite nobis uulpes pusillas exterminantes uineam. Item in hieremia propheta: Ideo factum est in dolore cor nostrum, et propter hoc obscurati sunt oculi nostri, super montem sion, quia exterminatus est, uulpes transierunt per eum. Item in ezechiel: Haec dicit dominus: uae his qui prophetant de corde suo et omnino non uident! sicut uulpes in deserto prophetae tui, israheL non steterunt in firmamento, et congregabant regem super domum israheL non surrexerunt qui dicerent in die domini. Item

[*]( centas. In cant. canticorum cap. : Capiete nobis uulpes pusillas exterminantes uineas. In hieremia cap. : Ideo factum est in dolore cor nostrum usque uulpes ambularunt super eum. In ezechil cap. : Haec dicit dominus: uae his qui prophetant de corde suo et omnino non uident sicut uulpes in )[*]( * uineas quoque et oliueta flamma consumeret. In cantica canticorum cap. : Capite nobis uulpes paruulas, quae demoliuntur uineas. In lamentatione hieremiae cap. : Propterea maestum factum est cor nostrum usque H uulpes ambulauerunt in eo. In ezechil cap. : Haec dicit dominus deus: uae prophetis insipientibus, qui sequuntur spiritum suum usque ut )

[*]( 5 Cant. 2, 15 6 Thren. 5, 17 et 18 9 Ezech. 18, 3—5 )[*]( 1 binis om. MVLC lampades V2 2 in medium om. MV LC igni lampada V1, i. lampadem V S manipala S (ra δϱάγ- ματα cod. Alx.), messe MV1C, messes V, messem L alieniginarum 8 apica eorom et quae metita erant 8: eas quae triturae erut (er C) MVLC 4 oliuqta 8 5 capete 8 uulpia S 6 uineas MVLCv 8 quia S: quoniam MVLC 9 per eam L in om. M hiezechiel L, om. in lac. V haec MVLCv: ita et S, τάδε 10 dns ds L his] illis V profetant et profetae 8 11 tn isht S 12 congregabunt C 13 dię S)

secundum matthaeum: Vulpes foueas habent et uolucres caeli ubi requiescant, filius autem hominis non habet ubi caput suum reclinet. Item secundum lucam: Accesserunt quidam ex pharieaeis dicentes ei: exi et uade hinc, quia herodes uult te occidere. et ait illis iesus: ite, dicite uulpi illi: ecce expello daemonia et sanitates perficio hodie et cras, et tertia die consummabor. ite, quoniam inpossibile est prophetam perire extra hierusalem.