Liber qui appellatur Speculum

XLVI. DE EPISTVLA IACOBI.

Omne gaudium existimate, fratres mei, cum in temptationibus uariis incideritis, scientes. quod probatio fidei uestrae patientiam operatur. patientia autem opus perfectum habeat, ut sitis perfecti et integri, in nullo deficientes. si quis autem uestrum indiget sapientiam, postulet a deo, qui dat omnibus affluenter et non inproperat, et dabitur ei. postulet autem in fide, nihil haesitans: qui enim haesitat, similis est fluctui maris, qui a uento mouetur et circumfertur. non enim aestimet homo ille quod accipiat aliquid a domino, uir duplex animo inconstans in omnibus uiis suis. glorietur autem frater humilis in exaltatione sua, diues autem in humilitate sua, quoniam sicut flos faeni transiet. exortus est enim sol cum ardore et arefecit faenum, et flos eius decidit et decor uultus eius deperiit: ita et diues in itineribus suis marcescet. beatus uir, qui suffert temptationem, quia cum probatus fuerit, accipiet coronam uitae, quam repromisit deus diligentibus se. Et post [*]( 5 Iac. 1, 2-12 15 cf. Eccli. 14, 18 et Es. 40, 6 ) [*]( 1 uero (ero in ras.) P 2 diem av EXPLICIT EPISL PETRI -n- I INCIPIT - DE EPL IACOBI I (minio) S 4 Iacobi] add. apti R 5 remTanomb; P 6 uariſ P1 TempTa-nonef uanaf S\'a (cf. v) ɪncederɪτɪſ MPl 7 habeT S\'av 8 ullo P1 diffiTienTef M 9 ɪnτɪgaτ Pl ſapɪaen | τɪenτɪā M, fapienTia Rav poſτulaeτ M, -laT C afluenτur P1 pofrulaT C 10 autem om. P1 fIdem Px 11 enim] auTem R ftuctui] τēpτaτɪ M1, τempeſτaτι M\'PR, Tempefranf C quae MPCS 12 enim] ergo MPCRv exefnmer (exe add. al. m.) P 13 ad dHo M animo] om. M C inconstana] add. efr MCRv 14 exulTaTione MC 15 humɪlɪτaτem MC fuam C 16 foetu et foenum PS Tra ſɪ & M, Tranſɪbɪτ Rv 18 marciT Ml, marceffiT P\', marcefciT M\'CS\'a, marceffeT R uir] om. MPC 19 coronam uitae] uitam a 20 quam] qUIa P1 repromɪſſɪ τ (nuCf in ras.) M paulolum S )

paululum: Nolite itaque errare, fratres dilectissimi. omne datum optimum et omne donum perfectum desursum est descendens a patre luminum. Et post paucos uersus: Scitis, fratres mei dilecti: sit autem omnis homo uelox ad audiendum, tardus autem ad loquendum et tardus ad iracundiam. ira enim iustitiam dei non operatur. propter quod abicientes omnem inmunditiam et abundantiam malitiae, in mansuetudine suscipite insitum uerbum, quod potest saluare animas uestras. estote autem factores uerbi, et non auditores tantum fallentes uosmet ipsos. quia si quis auditor est uerbi et non factor, hic conparabitur uiro consideranti uultum natiuitatis suae in speculo: considerauit enim se et abiit, et statim oblitus est qualis fuerit. qui autem perspexerit in legem perfectam libertatis et permanserit, non auditor obliuiosus factus, sed factor operis, hic beatus in facto suo erit. si quis autem putat se religiosum esse, non refrenans linguam suam, sed seducens cor suum, huius uana est religio. religio munda et inmaculata apud f deum et patrem haec est: uisitare pupillos et uiduas in tribulatione eorum, inmaculatum se custodire ab hoc saeculo. Fratres mei, nolite in personarum acceptione habere fidem domini nostri Iesu Christi gloriae. Et post aliquot uersus: Audite, fratres mei dilectissimi: nonne deus elegit pauperes in hoc mundo diuites in fide et heredes regni quod [*](1 Iac. 1, 16 et 17 8 Iac. 1, 19-27 et Iac. 2, 1 4 cf. Prou. 17, 27 22 Iac. 2, 5-9 ) [*]( 1 erra M1P1 fratres] s. lin. add. mei S2 (ν) 2 obτɪmū MCl derurſum P\' difcendenf M 4 dɪlecτɪſſɪmɪ М2Saν uelux andiendtun Pl 5 autem] om. edd. iracondiam M, ɪraſcendum Sa, ɪram P\'ORv enim uiri M2P2C2S2 Rav 7 abundenria M, habundanria C 8 porent P\' ſτοτe FC 10 ɪpſuſ M ei quis] ſɪcuτ M, ſɪcuɪ P audITur et facrur M est] om. MC (uerbi est cod. Corb. ap. Sab.) 11 namranf M 12 habut MC 13 autem] enl R lege pfectS liberraxe C, lege pfecrae liberraTif S\'a liber M 14 permanserit] add. in ea Rv 15 relegiofum P1 17 huius] uɪuſ MC1 relegium (1 ex g al. m.) M, relegio P1 relegio MP\' 19 eorum] add. er P\'RSav 21 ahquos Ra 22 pauperenf (in om.) P1 28 post diuites uerba in mundo erasa in P repromiffir M, promifiT P ) repromisit dens diligentibus se ? uos autem exhonorastis pauperem. nonne diuites per potentiam opprimunt nos, et ipsi trahunt uos ad iudicia? nonne. ipsi blasphemant bonum nomen, quod inuocatum est super uos? si tamen legem perficitis regalem secundum scripturas: diliges proximum tuum sicut te ipsum, bene facitis. si autem personas accipitis, peccatum operamini, redarguti a lege quasi transgressores. Et post paucos uersus : Iudicium enim sine misericordia illi qui non fecit misericordiam. superexaltat autem misericordia iudicio. Et post aliquantum : Nolite plures magistri effici, fratres mei, scientes quoniam maius iudicium sumitis. in multis enim offendimus omnes. si quis in uerbo non offendit, hic perfectus est uir, potest etiam freno circumducere totum corpus. Et alio-loco: Linguam autem nullus hominum domare potest: inquietum . malum, plena ueneno mortifero. in ipsa benedicimus deum et patrem, et in ipsa maledicimus homines, qui ad similitudinem - dei facti sunt. ex ipso ore procedit benedictio maledietio. non oportet, fratres mei, haec ita fieri. Et post paucos uersus: Quis sapiens et disciplinatus inter [*]( 5 cf. Len. 19, 18 8 Iac. 2, 13 .10 Iac. 8, 1 et. 2 14 Iac. 3, 8 -10 19 Iac. 8, 13-18 et Iac. 4, 1 ) [*]( 1 exonafTif M1, exonoraſτɪſ C, exhonerafrw R, exhonoraτɪſ S 2 oprɪmunτ MC, obprɪmunτ P ; 3 nom s. lin. add. m. pr. M , noA bona C 4 nos R pfɪτɪτɪſ M1, pfecτɪſ P1 pfecɪſτɪſ M* C 5 diligiſ M1P1, dihgef (e in ras.) S 6 oparamuu M 7 redarguɪτe M1, redarguiTi M*, redarguɪτ P, ſedarguτɪ C 8 uerba illi qui n. f. m. s. a. misericordia om. P1 faciT S2 9 misericordiam] cordi mɪſerɪa M (corr. m. 1,) mɪſerɪcordɪa C snperexultet Erasmus (superexultat cod. Fuldensis) mɪſerɪcordɪam P* ɪudɪτɪo M, m nidɪcio (m add. al. m.) S, iudicium v 10 aliqua R effici] fien Sav 11 efTienTer M maius] magif MC ſūmɪτɪſ M ,12 uerbo] lingua R tefk., 18 pοτe∗∗ M1, pοτerιτ P1, τefs pοτenf S etiam] enim a uerba Et alio , loco: linguam - ; potęst om. R 14 pοτerɪτ P1 15 ɪnquɪτū Ml uenenum P1, ueneno (eno in ras. al. m.) S morrɪferum S1 16 et ante in om. R homɪnɪſ M1 inter ad et similitudinem in- ser. ɪmagɪnem et P1 18 ita om. P\' 19 paucum Pl quis] qm Sl dɪſcɪplɪnaτοſ P inter nos] om. MPCR ) [*]( XII. Aug. 3, i. ) [*]( 18 ) nos? ostendat ex bona conuersatione operationem suam in mansuetudine sapientiae. quod si zelum amerum habetis et contentiones in cordibus uestris, nolite gloriari et mendaces esse aduersus ueritatem. non est ista sapientia desursum descendens, sed terrena, animalis, diabolica. ubi enim zelus et contentio, ibi inconstantia et omne opus prauum. quae autem desursum est sapientia, primum quidem pudica est, deinde pacifica, modesta, suadibilis, bonis consentiens, plena misericordia et fructibus bonis, non diiudicans, sine simulatione. fructus autem iustitiae in pace seminatur facientibus pacem. Vnde bella et lites in uobis? nonne hinc, ex concupiscentiis uestris, quae militant in membris uestris ? Item post paucos uersus : Petitis, et non accipitis, eo quod male petatis, ut in concupiscentiis uestris insumatis. adulteri, . nescitis quia amicitia huius mundi inimica est dei? quicumque ergo uoluerit amicus esse saeculi huius, inimicus dei constituitur. Et paulo . post: Propter quod dicit: deus superbis resistit, humilibus autem dat gratiam. subditi igitur estote deo: resistite autem diabolo, et fugiet a uobis. adpropiate deo, et adpropinquabit uobis. emundate manus, peccatores, et purificate corda, duplices animo. miseri estote et lugete. plorate: risus uester I [*]( 18 Iac. 4, 8 et 4 17 Iac. 4, 6-11 cf. Prou. 8, 84 ) [*]( 1 operam a 2 manſueτudɪnem P1 sapientiae] paciencie R 8 conτenτɪone г M (f add. al. m.), conrentionef Րunτ RS2aυ 4 non eft enim aν 5 difcendenf MP, add. a patre luminum P5 7 puca M 8 panfica M fnadebilif Pl 9 mifericordiae P\'Sa non] om. Ra, del. P2S2 deɪudɪcanſ M, mdicanf P2RS2υ tunula τɪa M\' 10 pacem P1 11 liTif M hinc] om. a 12 post pauc. uera.] paucum P1, pofr pauca P 13 pa1∗τɪſ (ras. f) S accipinf (ci in ras. al. m.) M, acapurif (ras. e) S 14 inſumaτɪſ (nf in ras. 6 litt.) P adulTen (i in ras.) P - 16 amicof et ɪnɪmɪcoſ M huius ſe̢culi a conſτueτ̓ (e in i mut. m. al.) M pofr paut * P 17 diciTur P 18 igitur] ergo ab 19 diablo M1, diabulo P fugɪɪτ M1 adpropiaTe MCSi adpropɪ∗∗aτe P, appropɪare B, appropinquate autem a deo] dñο S et] om. C adppiabiT (b ex u m. pr.) S 20 peccatores] om. MP1CR, peccaTonf S 21 duplicef (la pro ef pos. al. man.) M, duplici S* plorate] pluref Te P1, et plorate P2aυ ) in luctum conuertatur et gaudium in maerorem. humiliamini in conspectu domini, et exaltabit uos. nolite detrahere de alterutro, fratres. Et post paucos uersus: Vnus est legislator et iudex, qui potest perdere et liberare. tu autem quis es, qui iudicas proximum? ecce nunc qui dicitis: hodie aut crastino ibimus in illam ciuitatem, et faciemus quidem ibi annum et mercabimur et lucrum faciemus — qui ignoratis, quid erit in crastinum: quae enim est uita uestra? uapor est ad modicum parens, deinde exterminatur — pro eo ut dicatis: si dominus uoluerit et si uixerimus, faciemus hoc aut illud. nunc autem exultatis in superbiis uestris: omnis exultatio talis maligna est. scienti igitur bonum facere et non facienti peccatum est illi. Age nunc, diuites, plorate ululantes in miseriis quae aduenient uobis. diuitiae uestrae putrefactae sunt, et uestimenta uestra a tineis comesta sunt. aurum et argentum uestrum aeruginauit, et aerugo eorum in testimonium uobis erit, et manducabit carnes uestras sicut ignis. thesaurizastis in nouissimis diebus. ecce merces operariorum, qui messuerunt regiones uestras, qui fraudati sunt a uobis, clamant, et clamor ipsorum in aures domini sabaoth introiuit. epulati estis super terram, et in luxuriis enutristis [*]( 8 lac. 4, 12—17 et Iac. 5, 1-7 ) [*]( 1 uertetur in luctum a, conuertatur in luctum edd. merore Ml 2 exalτauιτ P1 3 de alTerurrum M, m alTeruTrum C, alTeruTrom PRS2 aυ pancissimos S, paucum P1 4 legiflaTur M, legisdator a 5 es] efT P1 pnmom S1nunc om. S1 6 ciuitatem illam a ibi quidem av 7 mercabimuf (-m\' C) MPC lucn P qui* (d ras.) M 8 erit] add. uob S* crastino v est enim av 9 parens] add. & S\'v demde M1: deincepf FPCRS av exterminabitur P\'av, τ\'minaτ̃ R 11 aut] uel R 18 agere S1, agiTe P\'CRS\'av 14 ullulanref (u altera ex corr. al. m.) M miſſernſ P quia uenienτ P1 15 puTraefacTQ PS1 ctfmefTa M, cQmefra PCR 16 aura urm i argentn R (cf. Corb.) eroginauιτ M1, eruginauιτ M\'PC, eruginabιτ S erugo MPCS 17 mandu- \' cauiT MPl carng oram R 18 Tef aunzaf I Tif M, thesaurizastia nobis iram v mercif P 19 meſuerunτ P fraudiTi M mTroiuiT Rv: mTroibiT MPC, mTroiiT Sa luxoruſ MPC ) [*]( 18* ) corda uestra in die occisionis. adduxistis, occidistis iustum: non resistit uobis. patientes igitur estote, fratres, usque ad aduentum domini. Et paulo post: Patietites estote et uos, confirmate corda uestra, quoniam aduentus domini adpropinquabit. nolite ingemiscere, fratres, in alterutrum, ut non iudicemini. Et alio loco: Ante omnia autem, fratres mei, nolite iurare, neque per caelum, neque per terram, neque aliud quodcumque iuramentum: sit autem uestrum: est est, non non, ut non sub iudicio decidatis. tristatur aliquis uestrum? oret aequo animo et psallat. infirmatur quis in uobis? inducat presbyteros ecclesiae, et orent super eum, unguentes eum oleo \'in nomine domini: et oratio fidei saluabit infirmum, et adleuabit eum dominus, et si in peccatis sit, dimittentur ei. confitemini ergo alterutrum peccata uestra et orate pro inuicem, ut saluemini. multum ėnim ualet de[recatio iusti adsidua. Et post aliquot uersus: Fratres mei, si quis ex uobis errauerit a ueritate et conuerterit quis eum, scire debet quoniam qui conuerti fecerit peccatorem ab errore uiae suae saluabit animam eius a morte, et operit multitudinem peccatorum. [*]( ♦ 8 Iac. 5, 8 et 9 6 Iac. 5, 12-16 \' 16 lac. 5, 19 et 20 ) [*]( 1 addmfTif P\'Sv, add. & S\'v mstum] add. et S2 av 2 non] nec R reſτιτιτRav 4 et ante confirmate add- R adpropm- quabiT MPCRS (Am.) 5 mgemefcere C fratres] add. mei S\' 6 ιudιτιmιnι M\', ladicimim P\' 8 altudlll (ud in ras.) quodcumq; (in ras. m. 1) M uestrum] fermo uefTer M2 P2 CRav 9 rnfrat P1 ueftrum (in ras. m. 1) M 10 oret: aequo animo eft? pfallat av fallaT M1 P1 11 prefbiTerof (-ruf M) MPCR eclesie M, aecclefiae P 12 oleum Pl, oleo ffo R faluaurr M1 P1C 13 adIeua ιτΜ1, alleuauιτ P1, alleuiabit v demirunTur M1, dimiTenTur M2 dimiTTunrur PCS, remittentur av 14 pro] om. MC 15 ſaluimini Ml 16 ahq\' P 18 fecerA Ml 19 faluauiT MC, ſaluaτ P1 opener М1 C1aυcooperιτ S (Am.) 20 peccaτοre C1 S1, n pro e 8. l. pos, m. 1 M )

XLVII. DE EPISТVLA IOHANNIS PRIMA.

Si dixerimus quoniam societatem habemus cum eo et in tenebris ambulemus, mentimur et non faciemus ueritatem: si autem in luce ambulemus, sicut et ipse est in luce, societatem habemus ad inuicem et sanguis Iesu Christi, filii eius, mundat nos ab omni peccato. si dixerimus quoniam peccatum non habemus, ipsi nos seducimus et ueritas in nobis non est. si confiteamur peccata nostra, fidelis est, ut remittat nobis peccata et emundet nos ab omni iniquitate. si dixerimus quoniam non peccauimus, mendacem faciemus eum et uerbum eius non est in nobis. Filioli, haec scribo, ut non peccetis: sed et si quis peccauerit, aduocatum habemus apud patrem Iesum Christum iustum, et ipse est propitiatio pro peccatis nostris, non pro nostris autem tantum, sed etiam pro totius* mundi. et in hoc scimus quoniam cognouimus eum, si mandata eius obseruemus. qui dicit se nosse eum et mandata eius non custodit, mendax est: in hoc ueritas non est. qui autem seruat uerbum eius, uere in hoc caritas dei perfecta est. in hoc scimus quoniam in ipso sumus. qui dicit se in ipso manere, debet sicut ille ambulauit et ipse ambulare. Et post aliquot [*]( 3 I Ioh. 1, 6-10 et I Ioh. 2, 1-6 ) [*]( 2 I EXPLC • BF - IACOBI · INCIP . SP - IOHANNIS • I (atram.) S, de epla ſCΙ̃ΙοhlB apli pnma R pmmum P\' 3 fociraTem P1 4 ambnlamuf BSav neritatem non facimus av fanem\' M, facimuf P2RS 5 ambulamuf PSZav ∗ſιc̃ 8 in luce est a 6 fili* M, fih PC emundat S2 av 8 uobif P* 9 conftxeamor MI, cfireamuf S uerba nostra f. e. u. r. n. peccata om. Pl fidelia] add. & ιuſτuſ S\'av est] add. & ιuſτuſ P, add. deus R peccata] add. nofrra S\'av 10 emendeT P1, munda S1 11 faτιem\' M, facimuf PS\'CBav 12 m nob non 8 S uobif P\' fllioli] add. mei P* S2 aυscribo] add. uobif P2 Saυ 14 non pro nostris om. (initio foiii) P 16 obfer**juem\' (ua elut.) M, obſeruamus P2 S2 18 et in ptRSav hoc] ho P1, eo S1 . 19 hoc] eo S1 canrare P1 20 smnus] add. ſιm ipfo perfecti fuenmuf P1 (cf. cod. Corb.), add. A m eo maneam\' Sa. alt. ipso] illo a 21 ille] om. M2 P1 C, & ille P* S post om- MC aliqd MC, aliquos a aliquanxo pofr R )

uersus: Qui dicit se in luce esse et fratrem suum odit, in tenebris est usque adhuc. qui diligit fratrem suum, in lumine manet et scandalum in eo non est. qui autem odit fratrem suum, in tenebris est et in tenebris ambulat et nescit quo eat, quoniam tenebrae obcaecauerunt oculos eius. Et paulo post: Nolite diligere mundum neque ea quae in mundo sunt: quoniam omne quod est in mundo, concupiscentia carnis et concupiscentia oculorum est et superbia uitae, quae non est ex patre, sed ex mundo est. et mundus transit et concupiscentia eius, qui autem facit uoluntatem dei, manet in aeternum. Et alio loco: Omne mendacium ex ueritate non est. Et post paululum: Carissimi, nunc filii dei sumus, et nondum apparuit quid erimus. scimus quoniam, cum apparuerit, similes ei erimus, quoniam uidebimus eum sicuti est. et omnis qui habet spem hanc in eo sanctificat se, sicut ille sanctus est. omnis qui facit peccatum et iniquitatem facit, et peccatum est iniquitas. et scimus quoniam ille apparuit, ut peccata tolleret, et peccatum in eo non est. omnis qui in eo manet non peccat: omnis qui peccat non uidit eum, nec cognouit eum. filioli, nemo uos seducat. qui facit iustitiam, iustus est, sicut et ille iustus est. qui facit peccatum, ex diabolo est, quoniam ab initio diabolus peccat. in hoc apparuit [*]( 1 I Ioh. 2, 9—11 6 I Ioh. 2, 15—17 11 I Ioh. 2, 21 12 I Ioh. 8, 2—11 ) [*]( 2 uerba in lumine - - fratrem suum om. P1 5 eat] ea S. p\' paut P, pofr paulula B 6 dilege M 7 sunt] add. ft quif diligiT mundum non efr canxaf paTnf m eo P2υ m mundo efr CR carnis est et concupiscentia oculorum et superbia S\'av 9 τranſιτ (T alt. in ras.) M, τranſιbιτS* 11 aetemum] add. ſιc̅& df mana in aaernu̅ Sa (cf. Sab.) non ex ueritate eft a 12 paulolum S KmιMP, cmi C, karιſſimi R 18 aparuιτ M quoniam] quia R 14 aparu∗erιτ M ſιmιlιſ MPl 15 omnef MP hanc fpem a 17 fcimuf MPCR: fciTif Sav apanuT MC 18 eo in ras. P 19 manet in eo R omnef M1, & ommf P2 S2 aυ uιda PS 21 ιuſτum (bis) P1 22 dibulo M1, dia∗∗∗bulo P dibuluf luιτ M1, diabuluf P peccaT (F uιτal. m.) M aparuιτMP1 C ) filius dei, ut dissoluat opera diaboli. omnis qui natus est ex deo peccatum non facit, quoniam semen ipsius in eo manet, et non potest peccare, quoniam ex deo natus est. in hoc manifesti sunt filii dei et filii diaboli. omnis qui non est iustus non est de deo, et qui non diligit fratrem suum: quoniam haec est adnuntiatio, quam audistis ab initio, ut diligamus alterutrum. Et post paucos uersus: Nolite mirari, fratres, si odit uos mundus. nos scimus quoniam translati sumus de morte in uitam, quoniam diligimus fratres: qui non diligit, manet in morte. omnis qui odit fratrem suum homicida est, et scitis quoniam omnis homicida non habet uitam aeternam in se manentem. in hoc cogonouimus caritatem, quoniam ille pro nobis animam suam posuit: et nos debemus pro fratribus animas ponere. qui habuerit substantiam mundi et uiderit fratrem suum necesse habere et clauserit uiscera sua ab eo, quomodo caritas dei manet in eo? filioli mei, non diligamus uerbo nec lingua, sed opere et ueritate. in hoc cognoscimus quoniam ex ueritate sumus, et in conspectu eius suademus corda nostra: quoniam, si reprehenderit nos cor, maior est deus corde nostro et nouit omnia. carissimi, si cor non reprehenderit nos, fiduciam habemus ad deum, et quicquid petierimus percipiemus ab eo, quoniam mandata eius custodimus et ea quae placita sunt coram eo facimus. et hoc est [*]( 7 I Ioh. 8, 13-24 et I Ioh. 4, 1—8 ) [*]( 1 diffoluer P\' diabuli MP (sic infra) 4 mamfefxa P, manifeftati a omnef MPl 5 de] ex P\'v 6 diligatie av 7 paucss P nurare M1P1 C 9 in] ad RSv dilegim\' Ml, diligamur P1 qui] quoniam qui Sa 10 mortem MPl omnef M1 P1 auum] om. P\' onunda M1 11 omicida MP1 12 caritatem] add. dei P2 RS1υ ille] om. M1 18 ammaf p frib, S 14 udera M1 15 necesse] neceſſιτaτem P2Saυ clafenr M\', clufenx P1 16 quomodo om. P1 dei om. S1 non om. P1 17 nec] neq; RSv 18 suademus] cufrodim\' S* in marg. 19 nostra] ura P1 re p hen dera M cor] add. noftrum Rav 20 cordi S1 nostro] uro P1 kmι MR, kami P, cm C cor] add. noftrum P2 Rυ 22 aCcipiemus av 28 faτιm\' (e add. al. m.) M ) mandatum eius, ut credamus in nomine filii eius Iesu\' Christi et diligamus alterutrum, sicut dedit mandatum nobis. et qui seruat mandata eius in illo manet, et ipse in eo. et in hoc scimus quoniam manet in nobis de spiritu quem nobis dedit. Carissimi, nolite omni spiritui credere, sed probate spiritus si ex deo sunt: quoniam multi pseudoprophetae exierunt in mundum. in hoc cognoscitur spiritus dei: omnis spiritus, qui confitetur legum Christum in carne uenisse, ex deo est, et omnis spiritus, qui soluit Iesum, ex deo non est: et hoc est antichristi, quod audistis quoniam uenit, et nunc iam in mundo est. uos ex deo estis, filioli, et uicistis eos, quoniam maior qui in nobis est quam qui in mundo. ipsi de mundo sunt: ideo de mundo locuntur, et mundus eos audit. nos ex deo sumus: qui nouit deum, audit nos: qui non est ex deo, non audit nos. in hoc cognoscimus spiritum ueritatis et spiritum erroris. carissimi, diligamus inuicem, quoniam caritas ex deo est, et omnis qui diligit ex deo natus est et cognoscit deum. qui non diligit, non nouit deum, quoniam deus caritas est. Et paulo post: Carissimi, si sic deus dilexit nos, et nos debemus alterutrum diligere. deum nemo uidit umquam. si diligamus inuicem, deus in nobis manet, et caritas eius in nobis perfecta est. Item paulo post: Quisquis confessus fuerit quoniam Iesus est filius dei, deus in eo manet et ipse [*]( 5 I Ioh. 4, 1—8 19 I Ioh. 4, 11 et 12 22 I Ioh. 4, 15-21 et I Ioh. 5, 1—4 ) [*]( 2 · mandaτu̅ ·ded S 4 de spiritu quem] qma de ſpūfuo S12 dedtT not Cυ5 kmι MPS, cmi C 6 sunt] ſmτ Sav mulτιſ pſeudoppheτιae etueronT P\' 7 uerba omnis spiritus — ex deo est et oni. Pl omnef (bis) Ml 8 confrτebit̃ S 9 ſolua S hoc] hic P2CRS 2 aυ 10 anTe cnfri M1 anxexpf P\', anτιpι S1: annipf (antichriſtuſ) M2 P2 CRS2 aυ quod] de quo Rav audifrif in ras. P\' uenit et] uemer MP1 S1a, uenieτ eT CRS1 11 uicif M1 eos] eum R(sic) S2υ 12 sunt] om. Pl 16 kmι MPR, cmi C dfligamus] add. nof P\' 17 uerba qui diligit e. cL n. e. e. c. deum om. P1 19 kmi MP, cmi C si sic] flc MP1 S1, fi CRa 21 et 22 uobif P\' 22 quifq; MPCS ) in deo. et nos . cognouimus et credimus caritati, quam habet deus nobis. deus cantas est, et* qui manet in caritate, in deo I manet et deus in eo. in hoc perfecta est caritas nobiscum, ut fiduciam habeamus in die iudicii: quoniam sicut ille est, et nos sumus in hoc mundo. timor non ille in caritate, sed perfecta caritas foras mittit timorem: quoniam timor - poenam habet, qui autem timet, non est perfectus in caritate. nos ergo diligamus deum, quoniam prior deus dilexit nos. si quia dixerit quoniam diligo deum, et fratrem suum odit, mendax est. qui enim non diligit fratrem suum, quem uidet, deum, quem non uidet, quomodo potest diligere? et hoc mandatum habemus ab eo, ut qui diligit deum, diligat et. fratrem suum. Omnis credit quoniam Iesus est Christa» ex deo natus est, et omnis qui diligit eum qui genuit diligit eum qui natus est ex eo. in hoc cognouimus quoniam diligimus natos dei, cum deum diligamus et mandata eius faciamus. haec est enim caritas dei, ut mandata eius custodiamus: et mandata eius grauia non sunt quoniam omne quod natum est ex deo uincit mundum. Et post paululum: Haec est enim fiducia, quam habemus ad eum, quia quodcumque petierimus secundum uoluntatem eius audit nos: et scimus quoniam audit nos. Et post III uersus: Qui scit fratrem suum peccare peccatum non ad mortem, petet, et dabit ei uitam, [*](1S I Ioh. 5,1—4 19 I foh. 5, 14 et 15. 221 lob. 5,16—18 ) [*]( 1 nos om. M\' credidimuſPSav 2 est om. P\' 8 caritas] om. R, caritas dei av 4 fiduτιa MC 7 pena MC timet] meret P1, meruiT P* non thnet, est a canxare* (ras. m) P 8 ergo ∗∗ (ras. dm) P deum om. (initio lineae) S1 ipfe pnor R. deus] om. CR deus prior v nos] om. Pl 9 suum] om: S* odenr Sav 10 uidιτ(bis) M 11 dilegere M, om. P1 12 et om. MP\'a 14 uerba et omnis qui d. e. q. g. d. e. q. natus est om. P\' alt. diligit] add. et av 15 eo] dõ C uerba quoniam diligimus om. MPXCR 16 cum] ſι C 17 enim om. PB eiusJ om. S 19 paui P, paulolũ S enim om. P2RSav 20 eum] om Sa 23 peccatum] in elut. litt. M, om. C uerba petet e. d. e. u. p. n. a* m. e. p. ad mortem om. MP1CR petat v & dabiTUr ei uιτaP2Sυ ) peccantibus non ad mortem. est peccatum ad mortem: non pro illo dico, ut roget. omnis iniquitas peccatum est, et est peccatum non ad mortem. scimus quoniam omnis qui natus est ex deo non peccat, sed generatio dei conseruat eum, et malignus non tangit eum. Et alio loco: Filioli, custodite uos a simulacris.