Liber qui appellatur Speculum

XL. DE EPISTVLA AD TIMOTHEVM SECVNDA.

Non enim dedit nobis deus spiritum timoris, sed uirtutis et dilectionis et sobrietatis. noli itaque erubescere testimonium domini nostri, neque me uinctum eius, sed conlabora euangelio secundum uirtutem dei. Et post paucissimos uersus: [*]( 12 I Tim. 6, 17—21 2S H Tim. 1, 7 et 8. ) [*]( 4 0 ante homo om, P1CR 8 deo om. F 9 redidit M pylaτο P 11 aduenτu C . paueiſſimeſ S 18 deoj add. umo P1v 15 opib; C τheſaurmari 8 16 adprehenduτ MC 18 nommeſ M1 P1C1 taenna CR 20 EXFLICIT DE : (atr.) | INCIPIT DE SECVNDA (min.) I 8, de epiſτοla beari pauh apa ad τymοτheū ſecunda N 25 eungelni MPC 26 un∗τuτē M pauciſſimoſ 8: pauciss̄ P, paucif MC, paucos Ra )

Formam habens sanorum uerborum, quae a me audisti, in fide et dilee-tioBe in Christo Iesu, bonum depositum custodi per spiritum sanctum, qui habitat in nobis. Et paulo post: Tu ergo, fili mi, confortare in gratiam, quae est in Christo Iesu: et quae audisti a me per multos testes haec commenda fidelibus hominibus, qui idonei erunt et alios docere. labora sicut bonus miles Christi Iesu. nemo militans deo implicat se negotiis saecularibus, ut ei placeat cui se probauit nam et qui certat in agone non coronatur nisi legitime certauerit. laborantem agricolam oportet primum de fructibus accipere. intellege quae dico: dabit enim tibi dominus intellectum in omnibus. memor esto Iesum Christum surrexisse a mortuis ex semine Dauid, secundum euangelium meum, in quo laboro usque ad uincula quasi male operans, sed uerbum dei non est alligatum. ideo omnia sustineo propter electos, ut et ipsi salutem consequantur, quae est in Christo lesu cum gloria caelesti fidelis sermo: nam si commortui sumus, et conuiuemus: si sustinebimus, et conregnabimus: si negabimus, et ille negabit nos: si non credimus, ille fidelis permanet, negare se ipsum non potest. haec commone testificans coram deo. noli uerbis contendere, in nihil utile nisi ad subuersionem audientium sollicite cura te ipsum probabilem exhibere deo, operarium inreprehensibilem, recte tractantem uerbum ueritatis. [*]( . 1 n Tim. 1, 13 et 14 4 II Tim. 2, 1-17 17 E Tim. 2, 19-26 et D Tim. 3, 1-7 ) [*]( 1 habenr ſanorum (anoram MC, fonora R) MP1C1R : habe ſanorum P2Sav audiſτι∗M 8 nobIs R p\' pall P 4 fili mi] om. MP gra-na P2RaSav (cod. Amiatini correotor) 6 idoneo M (P 8 negotif F* uerta UT ei plaoear cw fe s ras. M se ait. led Pl 9 coronabit̃ B 10 accipere] pcipere Rv 11 inτellecτum M omnibuſSa (cod. Sangerm. et Clarom.): M omnibuſ inτellecτum M PCRv (Am) 12 esto] add dim Sav reſurrenſſe gav 15 etj om. P M cum] in & 17 ſi cũ mortui ſumus a cumuiumuſ M, conniumuſ P 18 ſuſτιbmuſ N, ſuſτιnem\'CR negauenmus Rv 19 negaur P1C1 . 21 nihili Sa, nihil° P 22 sollicite] add. autem a 26 inreprehensibilem] meonfuſibilē Sav rerte tract.] rarac τanτē S ) profana autem inaniloquia deuita: multum enim proficient ad impietatem, et sermo eorum ut cancer serpit. Et post VI uersus: Cognouit dominus qui sunt eius, et: discedat ab iniquitate omnis qui inuocat nomen domini. in magna autem domo non solum sunt uasa aurea et argentea, sed et lignea et fictilia, et quaedam quidem in honorem, quaedam autem in contumeliam. si quis ergo mundauerit se ab istis, erit uas in honorem sanctificatum et utile domino, ad omne opus bonum paratum. iuuenalia autem desideria fuge: sectare uero iustitiam, fidem, caritatem, pacem cum his qui inuocant dominum de corde puro. stultas autem et sine disciplina quaestiones deuita, sciens quod generant lites. seruum autem domini non oportet litigare, sed mansuetum esse ad omnes, docibilem, patientem, cum modestia corripientem eos qui resistunt: ne quando det illis deus paenitentiam ad agnoscendam ueritatem, et resipiscant a diaboli laqueis, a quo captiui tenentur ad ipsius uoluntatem. Hoc autem scito, quod in nouissimis diebus instabunt tempora periculosa, et erunt homines se ipsos amantes, cupidi, elati, superbi, blasphemi, parentibus non oboedientes, ingrati, scelesti, sine affectione, sine pace, criminatores, incontinentes, inmites, sine benignitate, proditores, proterui, tumidi, uoluptatum amatores magis quam dei, habentes speciem quidem pietatis, uirtutem autem eius abnegantes: et hos deuita. ex his enim sunt qui penetrant domos et captiuas ducunt mulierculas [*]( S cf. Num. 16, 5 et Bs. 26, 13 17 n Tim. 3, 1—7 ) [*]( 1 aotem] add. et av lnamloqui C, naniloqaia v (a in marg.) enim] om. Sa pficianr P*, pficiunτ P2Rν 3 VII R cognooit] agnouιτ C difcedant a 4 omne! qui muecanr 8\'a \'5 sed et] fed m P* 6 nicτιha P* honore F1 quaedam a. i. contumeliam om. P1 7 ab hiſτιſ M 8 honore R 9 luuemlia P2RSaν 12 generent R ſeruũ (ũ in ras.) M 18 hTtgan MC 16 resistunt] add. uerιτaτι P1ν cognofcendam Raν 16 diabuli MP laquaeof P\' 17 hoc] om. C 21 iumιτιιſ M, iumιττιſ P1, inimiciſ C 22 ftne beniguιτaτem MP1C uolumpTaTum M 23 dei] do Ml 25 domuf S muheculaf M ) oneratas peccatis, quae ducuntur a uariis desideriis, semper discentes et numquam ad scientiam ueritatis peruenientes. Et post VIII uersus: Tu autem adsecutus es meam doctrinam, institutionem, propositum,. fidem, longanimitatem, dilectionem, patientiam, persecutiones, passiones, qualia mihi facta sunt Antiochiae, Iconio, Lystris: quales persecutiones sustinui, et ex omnibus me eripuit dominus. et omnes qui uolunt pie uiuere in Christo Iesu persecutiones patiuntur. mali autem homines et seductores proficient in peius, errantes et in errorem mittentes. tu uero permane in his quae didicisti et credita sunt tibi, sciens a quo didiceris. et quoniam . ab infantia sacras litteras nosti, quae te possunt instruere ad salutem per fidem, quae est in Christo Iesu. omnis scriptura diuinitus inspirata est utilis ad docendum, ad arguendum, ad corrigendum, ad erudiendum in iustitia: ut perfectus sit homo dei, ad omne opus bonum instructus. Testificor coram deo et Christo Iesu, qui iudicaturus est. uiuos et mortuos, et aduentum ipsius et regnum eius: praedica uerbum, insta oportune, inportune: argue, obsecra, increpa in omni patientia et doctrina. erit enim tempus, cum sanam doctrinam non sustinebunt, sed ad sua desideria coaceruabunt sibi magistros, prurientes auribus, et a ueritate quidem auditum auertent, ad fabulas autem conuertentur. tu uero uigila, [*]( 3 n Tim. 3, 10-17 et n Tim. 4, 1-8 ) [*]( • 1 oneranf peccanf MP\', onera peccannf C1 a] eras. in P, om. RSav 2 efciencia M 4 inſτιτuτum Sa 5 paſioneſ M 6 anτhiochie M lcomo S, ycomo R lifmf MCRS 7 omnibus] add. hif P2 8 perfecurionem P2RSaν panenrur P(?)av 9 auτem 8. lin. add. M pficiunτ CS 10 errore MP*C, erronf P1 pmane* P dediciPri et dedicenf MPl didifcena R quoniam] quia P1 12 Irreraf M uerba te possunt i. a. s. p. f. quae om. C poſunτ M 14 lnſcripτura Pl eat] dei. P (utilis eet v) 16 pfectuf C opof bona (b in ras.) M 17 corra M 18 et aduentum] et per aduentum a, per aduentum v eiuв] ei M 19 uerba P1 20 uerba erit tempus - - auribus om. P1 21 coacerbabunr M 22 pronenref MC a uenτaτem MP1C 23 conuerτunτur PC ) in omnibus labora, opus fac euangelistae, ministerium tuum imple. ego enim iam delibor, et tempus meae resolutionis instat. bonum certamen certaui, cursum consummaui, fidem seruaui: in reliquo reposita est mihi corona iustitiae, quam reddet mihi dominus in illa die iustus iudex, non solum autem mihi, sed et his qui diligunt. aduentum eius.

XLI. DE EPISTVLA AD TITVM.

Huius rei gratia reliqui te Cretae, ut ea\' quae desunt corrigas et constituas per ciuitates presbyteros, sicut ego tibi disposui, si quis sine crimine est, unius uxoris uir, filios habens fideles, non in accusatione luxuriae, aut non subditos. oportet enim episcopum sine crimine esse sicut dei dispensatorem, non superbum, non iracundum, non uinolentum, non percussorem, non turpilucrum: sed hospitalem, benignum, sobrium, iustum, sanctum, continentem, amplectentem eum qui secundum doctrinam est fidelem sermonem, ut potens sit exhortari in doctrina sana et eos qui contradicunt arguere. Et post paucos uersus: Quam ob causam increpa illos. dure, ut sani sint in fide, non adtendentes Iudaicis fabulis et mandatis hominum auersantium se a ueritate. omnia munda mundis: coinquinatis autem et infidelibus nihil mundum : sed [*]( 9 Tit. 1, 5-9 19 Tit. 1, 13-16 et Tit 2, 1-15 et Tit. S, 1 et 2. ) [*]( 1 ∗∗miniſrerium M \' 2 imple) add. fubdiraf eſτο P3, ſobrius eſτο 8 cerraui eerramen MP1 4 inj de R iufticie corona a 5 redeor M 6 EXPLICIT AD TIMOTHEVM II (atram.) I INCIPIT AD\' TI- TVM (min.) I S, de eplã bean pauh ad rytum R 9 creτe P2CS, crese M, om. P1 10 preſxbrreroſ MPCR, prbof S alcnt] add. et P2Caν 12 fideles non in om. P* m aouſaτιοniſ C, M non ante subd. om. P1 subdιτuſ MP\' 13 enim] ergo P 15 turpilucrum] τurpelucrum M, rurpeaf lucrum P1, rurpiſ lucrum CS, τurpe lucrũ fecranre R, τurpiſ lucri cupidum P2aν 16 amplecτanτem Pl 18. exhortari om. 8 redarguere a 19 paucos] aliquos a 20 Cane P1 inυendeτeſ Saν famulif Pf 22 autem] om; P1 eed] fe P\' )

inquinatae sunt eorum et mens et conscientia. confitentur de nosse deum, factis autem negant, cum sint abominati et incredibiles, . et ad omne opus bonum reprobi. Tu autem loquere quae decet sanam doctrinam. senes, ut sobrii sint, pudici, prudentes, sani fide, dilectione, patientia. anus similiter in habitu sancto, non criminatrices, non uino multo seruientes, bene docentes, ut prudentiam doceant adulescentulas, ut uiros suos ament, filios diligant, prudentes, castas, domus curam habentes, benignas, subditas uiris suis, ut non blasphemetur uerbum dei. iuuenes similiter hortare, ut sobrii sint. in . omnibus te ipsum praebe exemplum bonorum operum, in doctrina integritate, grauitate: uerbum sanum inreprehensibile : ut is qui ex aduerso est uereatur nihil habens malum dicere de nobis. seruos dominis suis subditos esse, in omnibus placentes, non contradicentes, non fraudantes, sed in omnibus fidem. bonam ostendentes, ut doctrinam saluatoris nostri dei ornent in omnibus. apparuit enim gratia dei saluatoris omnibus hominibus, erudiens nos, ut abnegantes inpietatem et saecularia desideria sobrie et iuste et pie uiuamus in hoc saeculo, expectantes beatam spem et aduentum gloriae magni dei et saluatoris nostri Iesu Christi, qui dedit semet ipsum pro nobis, ut nos redimeret ab omni iniquitate et emundaret sibi populum acceptabilem, sectatorem bonorum operum. haec loquere et exhortare et argue cum omni imperio. nemo te contemnat. Admone illos, principibus et potestatibus subditos esse, dicto [*]( 3 Tit. 2, 1-15 25 Tit. 3, 1 et 2 ) [*]( 1 et mens eorum edd. 3 et om. R ad] abMC 4 decenr Rv ſunτ MP1 5 in fide, in dilectione, in patientia av 9 uiriſ ſuiſ (um M) MPCRv, ſuiſ uiriſ Sa 11 post exemplum inserunt UT MC m ∗ docτrina (uirg. eluta) M 12 m inτegrιτaτe in grau ιτaτe 82aν, integritatem greuitatem cod. Amiat. 18 hic s. L M ex aduerso] aduerfuf P1 14 uobis R ſubdιτοſ se dominiſ flnf S 16 ut] & P1 docτrina MC 17 ornant P1, orneT RS1 aparuιτ MC faluaTorif****** M 18 UT I neganTef. M et ante Baecul.j per P1 19 ſubru M, Cobni P1 22 redemera M, redima P1 emundara M, amundara P1: mandareT P1CRSaν 28 aoceprabile M fecraTorQ MC 24 arguere MC mpeno MP ) oboedire, ad omne opus bonum paratos esse, neminem blasphemare, non litigiosos esse, modestos, omnem ostendentes mansuetudinem ad omnes homines. Et post paucos uersus: Fidelis sermo est, et de his uolo te confirmare, ut curent bonis operibus praeesse qui credunt deo. haec sunt bona et utilia hominibus. stultas autem quaestiones et genealogias et contentiones et pugnas legis deuita: sunt enim inutiles et uanae. haereticum hominem post unam et secundam correptionem deuita, sciens quia subuersus est qui eiusmodi est et \'delinquit proprio iudicio condemnatus.