Retractationum

Augustine

Augustine. Sancti Aureli Augustini Opera, Sectio I, Pars II (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 36). Knöll, Pius, editor. Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1902.

Hic liber sic incipit: Posteaquam in manu.s nostras.

CAPVT LXXIIII.

DE CORRECTIONE DONATISTARVM LIBER VNVS.

Eodem tempore scripsi etiam librum de correctione Donatistarum propter eos, qui nolebant illos legibus imperialibus corrigi. Hic liber sic incipit: Laudo et gratulor et admiror.

CAPVT LXXV.

DE PRAESENTIA DEI AD DARDANVM LIBER VNVS.

De praesentia dei scripsi librum, ubi nostra intentio contra heresem Pelagianam maxime uigilat non expresse nominatam. [*]( 2 Aug. c. Inlian. I, 5, 19. 7, 32 7 Aug. c. Iulian. I, 5, 19. op. inperf. c. lulian. II, 66. ep. 186, 31 12 ep. 185. ) [*]( *** 1 perductus C, perductus est Oa eiaquae D 2 quoniam] quem B ainodi DG, sinhodi pI, sydoni ER 3 auditus est om. CIDl docmata C 4 gratia Dl Christi] dei a aduersus (- ras.) C eam EOa 5 catholicam P1 pronunciarunt C1, pronunciauerunt Ba nostras om. BF 6 scribsi EH ne] de C1D1, ne ab B uelud E HPQ, uel a absoluta F 7 docmata CD1 8 nulla DI nisi damnatus] indemnis a 10 num. om. BFPQ. XLVIII v 11 correctione (rectione m. 2) D, conrectione V, correptione NR 12 eo HMSl scribsi H etiam om. B correccionem C1D1, conrectione F, correptione NR 13 illos] eos B imperi∗∗alibus D 14 conrigi V, corrigi* (t ras.) D et admiror om. F, etiammiror CDl 15 num. om. BFPQ, XLIX v 16 bardanum Dł 17 presentia 01 scripsi] descripsi E, ad dardanum scripsi V intentione E 18 heresim BC2FHRa pelagianum C1D1 euigilat H non] nam El expressim B )

187
sed in eo etiam de praesentia naturae, quem deum et summum et uerum dicimus, et de templo eius operose ac subtiliter disputatur.

Hic liber sic incipit: Fateor, frater dilectissime Dardane.

CAPVT LXXVI. CONTRA PELAGIVM ET CAELESTIVM DE GRATIA CHRISTI ET DE PECCATO ORIGINALI AD ALBINAM, PINIANVM ET MELANIAM LIBRI DVO.

Posteaquam Pelagiana heresis cum suis auctoribus ab episcopis ecclesiae Romanae, prius Innocentio, deinde Zosimo, cooperantibus conciliorum Africanorum litteris conuicta atque damnata est, scripsi duos libros aduersus eos, unum de gratia Christi, alterum de peccato originali.

Hoc opus sic incipit: Quantum, de uestra corporali et maxime spiritali salute gaudemus.

CAPVT LXXVII. GESTA CVM EMERITO DONATISTA, LIBER VNVS.

Aliquanto post conlationem, quam cum hereticis Donatistis habuimus, orta est nobis necessitas pergendi in Mauritaniam [*]( 10 Aug. de grato Chr. I, 30, 32. ll, 17, 19. 21, 24. Prosp. Tir. chron. 1261 ad ann. 416 (p. 468 ed. Momms.) ) [*]( 1 quam C2Q2RV et summum CD1, summum cet. v uerum et summum a alt. et] ei Dl 4 fateor G2 in ras. frater om. E dilectissimae D\' 5 *XXVI (L desectum) M, om. BFPQ, L v 6 celestium C, celestinum BFGNS1 7 et om. H de om. BF, del. D2 originali peccato EO albinum BFGNS, albiniam E 8 pinianum om. 8 melanium Gl, melinam 0 9 hereses GNQ1S1 10 aecclesiae D romanae] ille r. H innoncentio B 11 affricanorum BGH 12 scribsi HPi aduersus (- ras.) 0 14 corporali CEPR, et corporali cet. 15 maximae D, om. B gaudemus ODI, gaudeamus cet. v 16 num. om. BFPQ, LI v 17 F hunc titulum habet: contra sermonē arrianonorum lib \'I\' erito P donatista] donatistarum epo D20a 18 aliquantum F, aliquando H 19 horta G1S1 mauretaniam MPIQ, mauretaneam Dt, mauritaneam El, mauritania HR )

188
Caesariensem. ibi apud ipsam Caesaream Emeritum, Donatistarum episcopum, uidimus, unum scilicet eorum septem, quos pro suae causae defensione delegerant, et qui in eadem causa maxime laborauerat. quae cum illo egerimus praesentibus episcopis eiusdem prouinciae et plebe Caesariensis ecclesiae, in qua ciuitate et ciuis et memoratorum hereticorum episcopus fuit, ecclesiastica gesta testantur, quae in meis habentur opusculis. ubi non inueniens, quid responderet, totum sermonem meum, quem de solis Maximianistis in auribus eius et omnium, qui aderant, explicaui, tamquam mutus audiuit.

Hic liber uel haec gesta sic incipiunt: GLORIOSISSIMO HONORIO AVGVSTO XII ET CONSTLVTIO ITERVM VV. CC. CONSVLIBVS XI KALENDAS OCTOBRIS CAESAREA IN ECCLESIA MAIORE.