Retractationum

Augustine

Augustine. Sancti Aureli Augustini Opera, Sectio I, Pars II (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 36). Knöll, Pius, editor. Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1902.

Hic liber sic incipit: Lectis opusculis, quae ad te nuper elaboraui, fili carissime Marcelline. [*]( 3 II Cor. 3, 6 6 Rom. 4, 5 8 De spiro et litt. 21, 36 Aug. ep. 82, 18 10 Gell. Noct. Att. IIII, 9, 8 ) [*]( 1 inquisicionem C1, inquisitione Dl 2 scribsi HMP1 titulus est BFQ, titulus (om. est) M protractans 01, pertranctans F 3 littera] 1. autem S 4 autem sps 0, spiritus (om. autem) El 5 adiuuauit GS, adiuuat E1 atrociter BCDlFGNRS, acriter cet. v 6 inimicus Dx dei] xpi N 7 iudeorum BCEFQBV 8 uetherem 01 dixi om. B 9 ceremoniae C, caeremoniae D, caerimoniae cet. usum 01 scarum litterarum scarum CD, litterarum sanctarum cet. v 10 tamen] autem R carendam Sl appellatur OPVa 11 ceremonias CD, caerimonias cet. quasi carimonias om. Ml caremonias C2D2, carimonia F, cerimonias R memoriam SV, momemoria E tenebat V, retinebam S 12 a om. OPd se om. H 13 origo DR, orico C1, origo alia cet. v mominis Hl abhorret a uera bis, a m. 1. et 2., exh. D aborret ClDlV a\' uera] aurea Q, a sua a relegione DIM, relegioni 01 14 ergo Q* sum] **sum M, solum CD1 loquutus H 15** memoraui C, momoraui G, commemoraui BDEFGNQBS 16 letis B opuscolis C1D1 17 fili* B marcelli«ne (a ras.) CD )

177

CAPVT LXIIII. DE FIDE ET OPERIBVS LIBER VNVS.

Interea missa sunt mihi a quibusdam fratribus laicis quidem, sed diuinorum eloquiorum studiosis scripta nonnulla, quae ita distinguerent a bonis operibus Christianam fidem, ut sine hac non posse, sine illis autem posse perueniri suaderetur ad aeternam uitam. quibus respondens librum scripsi, cuius nomen est: de fide et operibus. in quo disputaui. non solum quemadmodum uiuere debeant gratia Christi regenerati uerum etiam quales ad lauacrum regenerationis admitti.

Hic liber sic incipit: Quibusdam uidetur.

CAPVT LXV. BREVICVLVS CONLATIONIS CVM DONATISTIS, LIBRI TRES.

Posteaquam facta est cum Donatistis nostra conlatio, breuiter commemoraui, quae gesta sint, litterisque conprehendi secundum tres dies, quibus cum eis contulimus, idque opus utile existimaui, quo quisque commonitus uel sciat sine labore, quid actum sit, uel consultis numeris, quos rebus [*]( 10 Tit. 3, 5 ) [*]( 1 num. om. BFPQ, XXXVIII v 2 et om. CDl operatione E1 3 missi P1 fratribus om. B aicis El 4 studiosa a scribta ClHM 6 hac] ac C1, hic H alt. possit H peruenire C1EM1 ; 7 scribsi HM cui Q1 8 quo C solum] s. autem B 9 quem- 08 08 ammodum DM debeant q 01(nt q 08m. 2 in raa.) E gracia 01 generati B, regenerauit E 10 lauacrum (uacrum m. 2 in ras.) C ammitti C\'DM 12 num. om. BEFPQ, XXXIX v 13 breuiculus om. Dl, brebiculus 01 cumlationis Cl, comlationes P1, lationis Dl or 14 liberi C1 IIII F 15 posteacum H cum] contra BD2FGNQS donatis ClDl, donatistas BD2FGNQS nostra om. H 16 breuiter del. D2, ∗∗∗∗∗∗∗brebiter C commemoraui] cum c. C sunt EGOPSla litterisquae DlGl, litteris P 17 contu*limus (1 ras.) C idquae P1 18 ut ille R exhistimaui V, existimabam OPa quisquae D conmonitis El, communi H 19 quid (d m. 2 in ras.) C, om. 0 nimeris P1 ) [*]( XXXVI Aug. aectio I pare 2 ) [*]( 12 )

178
singulis annotaui, legat in eisdem gestis ad locum, quodcumque uoluerit, quoniam fatigant illa nimia prolixitate lectorem. huius autem operis titulus est: breuiculus conlationis.