Retractationum

Augustine

Augustine. Sancti Aureli Augustini Opera, Sectio I, Pars II (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 36). Knöll, Pius, editor. Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1902.

Alterius libri, quem superius commemoraui, titulum esse uolui: contra nescio quem Donatistam.

ubi similiter de absolutione ordinatoris Caeciliani uerus ordo temporis non est.

illud etiam, quod dixi: ad multitudinem zizaniorum, ubi intelleguntur omnes hereses, minus habet unam necessariam coniunctionem; dicendum enim fuit: ubi intelleguntur et omnes hereses [aut: ubi intelleguntur etiam omnes hereses]. nunc uero ita dictum est, quasi praeter ecclesiam tantummodo sint zizania, non etiam in ecclesia, cum ipsa sit regnum Christi, de quo conlecturi sunt angeli eius messis tempore omnia scandala. unde et Cyprianus martyr: etsi uidentur, inquit, [*]( 3 Luc. 15, 32 7 non extat 8 Retract. II, 53 11 Matth. 13, 36 sqq. 17 Matth. 13, 41 18 Cyprian. ep. 54, 3 (II p. 622, 15) ) [*]( 1 paruolia ClDl et om. B 2 copolatus V 3 possit] posset PlV, ****potest C, potest DlOaf solet F .**erat (fu eras.) M reuixi 0 5 *ecclesiae (a ras.) CD cathocae 01 6 LIII G, om. BFPQ, XXVIII v 7 donatistam nescio quem CDl, nescio quem donatistam cet. quem] quae P libri duo F, liber (om. unus) 0 8 superius CD, supra cet. v 9 donatistarum BFGN ohsolutione P1 10 ceciliani CD uerus uerus H 11 etiam] autem M zezaniorum ClV 12 omnis V haereses M, heretici a minus-13 omnes hereses add. C2D2 in mg., om. R unam necessaria C (m expunxit m 2) comunctionem C, communionem B 13 et om. V, etiam GE2Sa 14 haeretici a aut-hereses inclusi, om. CDEQlR intelleguntur om. P etiam om. V omnis V 15 ita om. BG1 est om. B aecclesiam CD tamquammodo B si∗t D 16 zezania V, zizaniaiii C aeciam D * ecclesiam CP1, aecclesiam Dl 17 quo] eo Q1 missis ClDl 18 cypriamus N inquit uidentur a inquid ClDlEV )

166

in ecclesia esse zizania, non tamen inpediri debet aut fides aut caritas nostra, ut, quoniam zizania esse in ecclesia cernimus, ipsi de ecclesia recedamus. quem sensum etiam nos alias et maxime aduersus eosdem praesentes Donatistas in conlatione defendimus.

Hic liber sic incipit: Probationes rerum necessariarum quodam breuiculo collectas promisimus.