Retractationum

Per idem tempus de Genesi libros duodecim scripsi ab exordio, donec de paradiso dimissus est Adam et flammea rumphea posita est custodire uiam ligni uitae. cum autem ad hoc usque undecim libri peracti essent, duodecimum addidi, in quo diligentius de paradiso disputatum est. titulus horum librorum inscribitur: de Genesi ad litteram, id est non secundum allegoricas significationes, sed secundum rerum gestarum proprietatem. in quo opere multa quaesita [*]( 12 Gen. 3, 24 17 cf. Retract. I, 9 et 17 ) [*]( 1 XLVIIII ex LXVIIII C, om. BFPQ, XXIII v 2 sancta om. B 3 coniuli C1D1, iugali F 4 de C atque] utique 0 id] ut BI, * in FIN 5 minus 81 magna Ql et quanta om. Ql 6 potuit C1 7 sic incipit S* s, l. 8 ededimus V 9 L ex XL R, om. BFPQ, XXIV v 11 de C2 8. l. 12 exortio H paradyso FPR para- *♦ diso-15 diligentius de Q1 in mg. missus H est (se ras.) C flamma ClDl 13 rumphea CD2EQ, rumfea V, om. B1, romfea HPR, lomphea cet. uiam C2 s. l. 14 autem om. F ad hoc] adhuc F, ab hoc C2, hoc D2HMOV usque] u. ad CDl undecimum (um add. m. 2) C essent (e pr. m. 2 s. l.) CD duodecimum (um m. 2) D, duodecimo C1 15 addedi V ligentius D1 paradyso BFMNPR disputatum (is in ras. m. 2) M 16 eorum m genisi 01 17 id e n M2 in ras. secund∗∗um (ar ras.) B 18 propriaetatem D opera E multa DER, multa C (cf. Rètract. I, 17, 1), plura cet. v (supple: potius; cf. Cyprian. p. 573, 6 ed. Hart.; Sulp. Seu. D. I, 27, 4. Paulin. Nol. p. 121, 4. 284, 10) )

In quinto libro et ubicumque in eis libris posui de semine, cui repromissum est, quod dispositum sit per angelos in manu mediatoris, non sic habet apostolus, sicut ueriores codices post inspexi, maxime graecos. de lege enim dictum est, quod tamquam de semine dictum multi latini codices habent per interpretantis errorem.

in sexto libro quod dixi: Adam imaginem dei, secundum quam factus est, perdidit peccato, non sic accipiendum est, tamquam in eo nulla remanserit, sed quod tam deformis, ut reformatione opus haberet.

in duodecimo de inferis magis mihi uideor docere debuisse, quod sub terris sunt, quam rationem reddere, cur sub terra, terra cum esse credantur siue dicantur, quasi non ita sit.

Hoc opus sic incipit: Omnis diuina scriptura bipcrtita est. [*]( 5 De Gen. ad litt. V, 19, 38. VIllI, 16 6 Gal. 3, 19 10 De Gen. ad litt. VI, 27, 28 (p. 199, 1) 14 Id. XII, 33 (p. 428, 9) ) [*]( 1 sint E et eorum-sunt om. H 2 possita Cl uelud CXDH sit Sl, sunt ClH 3 posterius (ius in ras. m. 2) C post posterius ras. 12 litt. C om. coepi sed prius caepi D 4 quo om. Q1R coepe Cl 5 ubicumquae D1 alt. in om. Hl de om. BFGNS semini B2 6 est C2 in mg. dipositum Q, disputatum 0 sit] est Ql angelus ClDl 7 sic] sit 01, sicut a habet om. H 8 (9) codices V aspexi a maximae ClD, habere F grecos CD 9 femine E 10 interpraetantis D 11 Adam] ad PI, hominem P2 s. 1. imagine H ***perdidit D1R, perdidit C, perdedisse V, perdidisse cet. v peccatum CD1, peccando V 13 reformationem CDlM 14 mihi magis 0 uideor* (or in ras. m. 2) C, uidetur E 15 pr. sub-alt. terra om. H pr. sup C1D1 teris Dl sunt BCl, sint cet. sunt-alt. terra om. Ql 18 ii ratione 8 quur EPl terra terra cum (is corr., cum del. m. 2) CD, terra cum R, terris (om. terra cum) cet. v 16 siue M in ras. sint C, sint BDl 17 omnes ClDl diuinas C uipartita Dl )