Retractationum

Augustine

Augustine. Sancti Aureli Augustini Opera, Sectio I, Pars II (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 36). Knöll, Pius, editor. Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1902.

Librorum, quos episcopus elaboraui, primi duo sunt ad Simplicianum, ecclesiae Mediolanensis antestitem, qui beatissimo successit Ambrosio, de diuersis quaestionibus, quarum duas ex epistula Pauli apostoli ad Romanos in primum librum contuli.

Harum prior est de eo, quod scriptum est: quid ergo dicemus? lex peccatum est? absit, usque ad illud, ubi ait: quis me liberabit de corpore mortis huius? gratia dei per Iesum Christum, dominum nostrum. in qua illa apostoli uerba: lex spiritalis est, ego autem carnalis sum et cetera, quibus caro contra spiritum confligere ostenditur, eo modo exposui, tamquam homo describitur adhuc sub lege, nondum sub gratia constitutus; longe enim postea etiam spiritalis hominis — et hoc probabilius - esse [*]( 4 Librorum—p. 132, 14 nihil sit] Aug. de praedest. sanet. 4, 8 5 Aug. Confess. VIII, 1, 2 9 Rom. 7, 7 11 Rom. 7, 24 sq. 13 ad Simplic. I, 1, 9 Rom. 7, 14 16 Roro. 6, 14. 17 Retract. I, 22, 2 ) [*]( 2 XXVn om. BFHNPQ, Iv 3 Simplicianum] 8. epm H libri duo om. E, liber I. 0 4 elaboraui om. Gl 5 ecclesiae (ec in ras. m. 2) C, aecclesiae D mediolanesis Cl, mediolanisis Dt, mediolensis P antestitem CEM, antistitem cet. v 6 ambrosium Dt 7 aepistula M, epistola C romanus ClDxEl primo R, priore V libro R V 9 arum Cx pr. est om. BF quod E 10 dicimus CDl usquae D 11 liberabit (bit in ras.) Dl, liberauit EM1PS1, liuerauit Cl, huius om. N 12 gratia] nisi gr. E2 s. l. dum nrm ihm xpm 0 15 exposui. (t ras.) E describitur ClDl (cf. p. 83, 11), describatur cet. v. 16 alt. sub E1 8. I. grati El 17 etiam postea H probabilius (babilins in ras.) M ) [*](5* )

132
posse illa uerba cognoui.

posterior in hoc libro quaestio est ab eo loco, ubi ait: non solum autem, sed et Rebecca ex uno concubitu habens Isaac patris nostri, usque ad illud, ubi ait: nisi dominus Sabaoth reliquisset nobis semen, sicut Sodoma facti essemus et sicut Gomorra similes fuissemus. in cuius quaestionis solutione laboratum est quidem pro libero arbitrio uoluntatis humanae, sed uicit dei gratia, nec nisi ad illud potuit perueniri, ut liquidissima ueritate dixisse intellegatur apostolus: quis enim te discernit? quid autem habes, quod non accepisti? si autem accepisti, quid gloriaris, quasi non acceperis? quod uolens etiam martyr Cyprianus ostendere hoc totum ipso titulo definiuit dicens: in nullo gloriandum, quando nostrum nihil sit.

In secundo libro tractantur ceterae quaestiones et pro [*]( (2)) nostra quantulacumque facultate soluuntur, quae sunt omnes de scriptura, quae Regnorum appellatur. harum prima est de co, quod scriptum est: et insiliuit spiritus domini in [*](2 Rom. 9, 10 4 Rom. 9, 29 6 Aug. de ciu. dei XVI, 35 10 I Cor. 4, 7 13 Cyprian. test. III, 4 (I, 116 sq. ed. Hart.) 18 I Regn. 10, 10 ) [*]( 2 autem] a. illa a et Q3 s. l. rebecca (a in ras.) (7, repecca E1 3 ex uno om. H concubito C1D1M1, concubitu H abens 01 isa.ac (h ras.) C, ysaac BFQR patres nostri D1, patrem nostrum E*, patri nostro N 4 illud (d m. 2) C ubi M in ras. nisi om. El dominus om. E sabbaoth E 5 pr. sicut] quasi B facti om. H, facto El esse∗mus (m ras.) C 6 gomurra DIEt similis DlP fuisemus E, essemus R solutionem (t ex c) CD solutione quaestionis N 7 libero pro Hx 8 uincit M nisi nec QI, sini nec O1 ad illud M in ras. potui BFNQ peruenire BCD2FGNOQRSa 9 ut om. H liquidissimi El 10 quod (d in ras. m. 2) C 11 siaccepisti om. EQ autem et BFGHMR 12 acciperis HV martir BQ ciprianus BNQ 13 ipse H difiniuit D2Q 14 gloriando Dl quando om. ClDx est OPV 15 ceterae-soluuntur F2 in mg. et s. 1. quaestionis ClDl 16 quantumlacumquae Dl e solbuntur El omnis V 17 apellatur BE prima C 18 insiliuit (in in ras. m. 2) C, insiluit BMRV, insiliit m )

133

Saul, cum alibi dicatur: et spiritus domini malus in Saul. quam cum exponerem, dixi: quamuis sit in cuiusque potestate, quid uelit, non est tamen in cuiusquam potestate, quid possit. quod ideo dictum est, quia non dicimus esse in potestate nostra,. nisi quod, cum uolumus, fit; ubi prius et maxime est ipsum uelle. sine ullo quippe interuallo temporis praesto est uoluntas ipsa, cum uolumus; sed hanc quoque ad bene uiuendum desuper accipimus potestatem, cum praeparatur uoluntas a domino.

secunda quaestio est: quomodo dictum sit: paenitet me, quod constituerim regem Saul; tertia:

utrum spiritus inmundus, qui erat in pythonissa, potuerit agere, ut Samuhel a Saule uideretur et loqueretur cum eo;

quarta de eo, quod scriptum est: intrauit rex Dauid et sedit ante dominum;

quinta de eo, quod dixit Helias: o domine, testis huius uiduae, cum qua ego inhabito apud ipsam, tu male fecisti occidere filium eius.

Hoc opus sic incipit: Gratissimam sane atque suauissimam. [*]( 1 I Regn. 16, 14 2 ad Simpl. II, 1, 4 7 Aug. Confess. VIII, 8, 20 (p. 187, 16 ed. mai.) 8 Prou. 8, 35 sec. LXX 10 I Regn. 15, 11 11 I Regn. 28, 7-20 13 II Regn. 7, 18 15 III Regn. 17, 20 ) [*]( 1 cum-saul om. Q et om. B 2 cum quam Ql exponirem (ir iti ras.) M cuiusque-tamen in om. E cuiusque] cuius C1D1, cuiusquam C2HS2 mg. 3 pr. quid-potestate om. H uellit D1 4 posset V esse (alt. e in ras. m. 2) C in om. Dt 5 quod cum F2 s. l. fit-7 uolumus om. H 6 maximae D1 est] et 0, e. in spu BFM2 (s. l.) interuallo] i. est Fr 7 est om. E ipsa uoluntas B a haec V quoquae D ad] ac H 8 accipimus desuper BFGNQS accepimus CIDI potestate Dt 10 penitet CMV 11 tercia Ci phytonissa GPQRS, phitonissa BCDEFN, pytonissa HOV 12 samuel BFGOQRSV saul V uideretur (e pr. in ras.) M, (ret in ras.) H et loqueretur C in ras., et loquaeretur D 13 cum eo om. B est 01 s. l., sit F 14 dum (fim in ras. m. 2) G dominum quinta in ras. D2 15 helia** C, helyas FO, helia. (m ras.) D testis G S. l. 16 maleiii C 18 hoc opus-suauissimam om. N opus sic G1 in ras. gratissima H sane CDRS1 (mg.), plant M, plane cet. v atque (t ex q) M, adquae D suauissima R. )

134