Retractationum

Augustine

Augustine. Sancti Aureli Augustini Opera, Sectio I, Pars II (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 36). Knöll, Pius, editor. Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1902.

Est etiam inter illa, quae scripsimus, quoddam prolixum opus, qui tamen unus deputatur liber, cuius est titulus: de diuersis quaestionibus octoginta tribus. cum autem dispersae fuissent per cartulas multas, quoniam ab ipso primo tempore conuersionis meae, posteaquam in Africam uenimus, sicut [*]( 1 Ep. ad Rom. inc. expos. 23 6 Matth. 22, 40. Rom. 3, 21 7 Rom. 6, 14 sq. I Cor. 9, 21. Gal. 4, 5 ) [*]( 1 quo B esse] eius D2 dimisione H, remissione a 2 reconciliationem ClDlGHR, reconchiliatioue El ubicumquae D 3 *reconciliatio (r in ras. m. 2) C, reconchiliatio El pertinead C1, perteneat V, pertineant Q2R, pertinent Ql 4 sed CIDF, sed quod cet. v nomine gratiae v 5 et legem et N, et legem a 6 quod dictum om. 0 et gpneraliter-prophetae om. R 7 et om. V 8 epistolam C1R, aepistulam Dl quam om. F apostolus paulus BCD1ER, paulus 0, paulus apostolus cet. v 9 scribit EMOPV romanus ClDl 10 XXVI v, om. BFPQ 11 de diuersis] dcuersis ClDx questionibus C octuaginta CIDl 12 liber unus om. F 13 aetiam D, enim H prolix*um (i ras.) D 14 qui] qua Mx tamen unus] tanienus C1, tamen D est titulus CDER, titulus est cet. a 15 quaestuonibus (i ras.) D octuaginta CiDx, octoaginta 02 octoginta tribus quaestionibus B 16 chartulas GHM, kartulas EO quoniam] quas * * * CDlR; an scribendum quae? ab om. E tempore primo B 17 meae C, nostrae HMOPVv postea (quam) C in ras. affricam BFGQR, * africa H, africa D uenimus om. H ) [*]( 8* )

116
interrogabar a fratribus, quando me uacantem uidebant, nulla seruata ordinatione dictatae sunt, iussi eas iam episcopus colligi et unum ex eis librum fieri adhibitis numeris, ut quod quisque legere uoluerit facile inueniat.

Harum quaestionum prima est: utrum anima a se ipsa sit;

secunda de libero arbitrio;

tertia: utrum deo auctore sit homo deterior;

quarta: quae sit causa, ut sit homo deterior;

quinta: utrum animal inrationale beatum esse possit;

sexta de malo;

septima: quae proprie in animante anima dicatur;

octaua: utrum per se ipsam moueatur;

nona: utrum corporis sensibus percipi ueritas possit. in qua illud, quod dixi: omne, quod corporeus sensus adtingit, quod et sensibile dicitur, sine ulla intermissione temporis commutatur, sine dubio uerum quidem non est in corporibus resurrectionis incorruptibilibus, sed nunc ea nullus nostri corporis sensus adtingit, nisi forte diuinitus tale aliquid reueletur.

decima est: utrum corpus a deo sit; undecima: quare Christus de femina natus sit.

duodecima loco, ubi titulus est:

sententia cuiusdam sapientis, non est mea, [*]( 11 De diu. quaest. 9 ) [*]( 1 uacatem Dl nulla] n. a me OPm 2 obseruata a eas (a m. 2) E iam om. H epu*s C, episcopos Sl 3 collegi C1D1E1 adhibetis El 4 quisquae D 5 est prima v 6 liuero E1, libro H, lib B tercia 6n, et tertia E deo C, e add. D2 7 quarta- ZA deterior Q2 s. 1. IIII (ta m. 2) C pr. sit] est V ut D2 s. 1. deterior om. 0 8 inrationabile (in in ras. C2) G2 V esse* CD, esset P ■ posset OV, om. P 9 propriae ClDGMP dicitur MOP, esse dicatur a 10 per seipsa, CD, p. se ipsa anima R, anima per se OP, p. se anima cet. v moueantur B, uoueatur Q corporeis OPv 11 posset V alt. quo C 12 corporeos 0 etj est Dx ulla om. B 13 teniporis] t. alibi BFG2 (in mg.) M2 (s. I.) 82 (mg.) commoueatur CD1EG2RS2 (mg.), committatur Hl uerum C in ras., utrum Q1 quidem om. F 8 14 incorruptibilis E nunc] cunctis E lo ea. (s m. 2) C nullos CXD nostri. M 16 reue*letnr (1 ras.) CD est om. v deo sit] dusite E 17 quasi B femana Ml, femi ElH sit natus N, n. est D2 duodecimo Mx, XII D2 locu Cl, locus 020PVa 18 pro es VIDl )

117
sed quia per me innotuit quibusdam fratribus, qui tunc casu ista diligentissime consulebant, et placuit eis, inter nostra eam scribere uoluerunt. est autem cuiusdam Fontei Carthaginiensis: de mente mundanda ad uidendum deum, quod paganus quidem scripsit, sed Christianus baptizatus est mortuus.

tertia decima est: quo documento constet homines bestiis excellere;

quarta decima: non fuisse corpus domini nostri Iesu Christi phantasma;

quinta decima de intellectu;

sexta decima de filio;

septima decima de scientia dei;

octaua decima de trinitate;

nona decima de deo et creatura;