Quaestiones in Heptateuchum

QVAEST. I. In fine libri Iesu Naue breuiter narrator porrexit historiam, quo usque filii Israhel ad colendos deos alienos declinauerunt; in hoc autem libro ad ordinem reditur, quomodo consequentia gesta fuerint post mortem Iesu Naue. non ergo ab illo tempore incipit liber, quo populus ad colenda simulacra defluxit, sed a prioribus interpositis temporibus, quibus ea gesta sunt, post quae ad illa peruenit.

Et factum est postquam defunctus est Iesus, interrogabant filii Israhel in domino dicentes: quis [*]( 11 II Tira. 4, 14. 1 i 18 cf. Ios. 24, 33 25 Iud. 1, 1. 2 ) [*](2 eias PSl 5 in om. V 6 internecionem bd 7 timorcm pr. N 9 uoluit S 12 reddat N illis] his bd 16 Expliciunt quaestiones ihs nane. Incipiunt questiones iudicum fol. 108 P, fol. 168 V, fol. 152 T Incipiunt quaestiones de libro iudicum p. {).!3 S Eipf questiones de libro iu naue. Incipiunt locutiones de libro iudicum fol, 130 N 17 Expi loquutiones indicum. InC quaestiones eiusdem libri fol. 132 N 18 finem N 20 redditar N ) [*]( XXVIII Aa;. sect. III pars 3 ) [*]( 29 )

Et dixit Caleb: quicumque percusserit Ciuitatem litterarum et anteceperit eam, et dabo ei filiam meam Axam in uxorem. iam hoc et in libro Iesu [*]( 16 Iud. 1, 3 25 Iud. 1, 12 27 cf. Ios. 15, 16 ) [*]( 1 ascendit PSNV1T cananeum PSNVT debellandum $\'2V2bd 2 in eo scripsi: eum libri 3 manus SNVT o interrogauerunt NT ihesum T 6 hominis nomen expressum T 10 gothonihel S zenez S cenet T 11 tribum Iuda scripsi cum bd: tribum iudam codd.; qf. uers. 22 significatum T 14 uoluisse T 18 et inter T 19 appellatos PSIN appellatis Y 20 sorte PSNY mea PSV 21 ego om. N 25 calep S chaleb V 26 anteceperit scripsi: ceperit libri et om. bd 27 Axam om. PSNVb in pr. om. bd )

Naue commemoratum est; sed utrum Iesu uiuente factum sit et nunc per recapitulationem repetitum, an post eius mortem, posteaquam dictum est: ludas ascendet, et coepit ludas debellare Chananaeos, in quo bello ista omnia gesta narrantur, merito quaeritur. sed credibilius est post mortem Iesu factum, tunc autem per prolepsin, id est per praeoccupationem commemoratum quemadmodum et alia. nunc enim cum res gestae aduersus Chananaeos tribus Iuda exponerentur, ita se narrationis ordo continet inter cetera Iudae facta bellica, de quo post mortem Iesu dixerat dominus: ludas ascendet. et postea descenderunt filii Iuda pugnare ad Chananaeum qui habitabat [in] montana et austrum et campestrem. et abiit ludas ad Chananaeum inhabitantem in Chebron et exiit Chebron ex aduerso — nomen autem erat Chebron <ante> Cariatharbocsepher — et percussit Sesi et Achiman et Cholmi filios Enac. et ascenderunt inde ad inhabitantes Dabir. nomen autem Dabir [quod] erat ante Ciuitas litterarum. et dixit Caleb: quicumque percusserit Ciuitatem litterarum et anteceperit eam, etdabo ei fi Ii a m mea m < A x am) in uxorem. constat ergo ex hoc ordine gestarum rerum tam perspicuo post mortem Iesu hoc esse factum. tunc uero, cum ciuitates datae ipsi Caleb commemorarentur, progressus ex occasione narrator quod postea factum est praeoccupauit. nec tamen frustra arbitror hoc de filia Caleb data in uictoris praemium bis numero scripturam commemorare uoluisse. [*]( 11 Iud. 1, 9-12 ) [*]( 2 repetitum est VT 6 iesum PlSl prulemsin PSNVT 10 iudai N 12 in inclusi 14 cebrun i bis) PSNVT 15 τό δέ δνομα cod. Alex. ante addidi cariatharuoxefer PVT cariaturuoxefter S cariaterboxefer N 16 aciman PSNV 17 senac S enach bd 18 pr. tabir S dauitl N quod inclusi 20 anteceperit scripsi: acceperit libri 21 et om. PVbd Axam suppleui e superiore loco 24 commerarentur S progressus est PSNTt narratur N 26 scriptura N ) [*]( 29* )

Alia nascitur quaestio de filia Caleb, quod in libro Iesu Naue sic de illa dicitur: et factum est cum ingrederetur ipsa, et consilium habuit cum eo dicens: petam patrem meum agrum; et exclamauit de asino et cetera, ubi agrum petit a patre atque concessus est, hic autem, et factum est, inquit, cum ingrederetur ipse, monuit eam Gothoniel, ut peteret a patre suo agrum. sed in eo quod ibi dictum est: cum ingrederetur ipsa, et hic dictum est: cum ingrederetur ipse, nihil contrarium est; simul enim ingrediebantur uiam. quod uero ibi dictum est: consilium habuit cum eo — id est cum uiro suo — dicens: petam patrem meum agrum; et exclamauit de asino, et petit, in eo quod habuit consilium ibi monita est, ut peteret: quorum alterum ibi dictum est, alterum hic. utrumque autem ita diceretur: "et consilium habuit cum eo dicens: petam patrem meum agrum; ille autem monuit eam. et exclamauit de asino". porro autem quod ibi agrum refertur petisse nec nomen ipsius agri tacitum est, hic uero, cum agrum petere monita fuerit a uiro suo, non agrum petisse dicitur "clamans de subiugali" — quod ibi dictum est "de asino" — sed redemtionem aquae — eo quod in terram austri fuisset tradita — subiecitque scriptura: et dedit ei Caleb secundum cor eius redemtionem excelsorum et redemtionem humilium, quid sibi uelit obscurum est; nisi forte ager ipse ideo petebatur, ut haberet de fructibus eius unde aquam redimeret, cuius inopia in illis regionibus erat quo nupta ducebatur. sed "dedit ei Caleb redemtionem excelsorum et redemtionem humilium" non uideo quid subaudiamus nisi "fluentorum", excelsorum uidelicet in montanis, humilium in campestribus siue in uallibus. [*]( 2 108. 15, 18 6 Iud. 1, 14 21 Iud. 1, 15 ) [*]( 5 petiit bd 7 gothonihel S gozoniel N 8 dictum ibi bd 9 ipsani N ipse Pet-ipse om. pI V 13 petiit NVTbd 19 agri om. 81 22 terram austri] tramagistri N 25 petetur S )

Et non hereditauit ludas Gazam et finem eius et Ascalonem et finem eius et Accaron et finem eius etAzotum et adiacentia eius. et erat dominus cum Iuda. et hereditauit montem, quoniam non potuit hereditare inhabitantes in ualle, quoniam Rechab obstitit eis, et currus erant ei ferrei. quod in libro Iesu Naue, cum illum locum tractarem. ubi scriptum est: et dedit dominus Israheli omnem terram, cum multas eius partes nondum possiderent, dixi ita posse intellegi omnem terram datam, quia ea quae data non est in possessionem data est in quandam exercitationis utilitatem: hoc multo euidentius hic adparet, quandoquidem commemorantur ciuitates, quas non hereditauit ludas, et dicitur: et erat dominus cum Iuda. et hereditauit montem, quoniam non potuerunt hereditare inhabitantes in ualle. quis enim non intellegat etiam hoc ipsum ad id pertinuisse, quod erat dominus cum Iuda. ne totum repente obtinendo extolleretur? quod enim adiungit: quoniam Rechab obstitit eis, et currus erant ei ferrei, quos currus timuerit, dictum est, non dominus qui erat in Iuda, sed ipse ludas; cur autem timuerit, cum quo dominus erat, si quaeritur, hoc est quod prudenter intellegendum est refringere deum propitium etiam in cordibus suorum nimiae prosperitatis excessus, ut in usum eorum conuertat inimicos, non solum quando uincuntur inimici, sed etiam quando metuuntur: illud ad commendandam largitatem suam, illud ad eorum reprimendam elationem. nam utique inimicus sanctorum est angelus satanae, quem tamen sibi datum colaphizantem dicit apostolus, ne magnitudine reuelationum extolleretur. [*]( 1 Iud. 1, 18. 19 7 cf. quaest. de Iesu Naue quaest. XXI 8 Ios. 21, 43 27 ef. II Cor. 12, 7 ) [*]( 2 acaron SN 3 iacentia P 6 reeab PSNT ei] eis NTd 8 iart PSV 12 eomiueinorarentur N 13 et fin. om. PSNV 14 iuda] illa Yl 17 totum] tantu N 18 reeap S recab PN 19 eiJ eis NVTd 23 usu N 28 colafisantem S in magnitudine (tudine add. m. 2) S )

Et dederunt Caleb Chebron, sicut locutus est Moyses; et hereditauit inde tres ciuitates filiorum Enac et abstulit inde tres filios Enac. iam hoc dictum est in libro Iesu Naue quoniam illo uiuo factum est; sed hic recapitulando commemoratum est, cum de tribu Iuda, unde fuit Caleb, scriptura loqueretur.

Quaeritur quomodo dictum sit: et Iebusaeum habitantem in Hierusalem non hereditauerunt filii Beniamin; et habitauit Iebusaeus cum filiis Beniamin in Hierusalem usque in hodiernum diem, cum superius legatur eadem ciuitas a Iuda capta et incensa interfectis in ea Iebusaeis. sed cognoscendum est istam ciuitatem communem habuisse duas tribus, ludam et Beniamin, sicut ostendit ipsa diuisio terrarum, quae facta est a Iesu Naue. ipsa est enim lebus quae Hierusalem. ideo duae istae tribus remanserunt ad templum domini, quando ceterae excepta Leui, quae sacerdotalis fuit et terras in diuisionem non accepit, separauerunt se a regno Iuda cum leroboam. intellegendum est ergo a Iuda quidem ciuitatem captam et incensam interfectis qui illic reperti fuerant, sed non omnes Iebusaeos esse extinctos, siue quia erant extra illam ciuitatem sine quia potuerunt fugere: quos reliquos Iebusaeos admissos esse a filiis Beniamin, [in] quibus cum Iuda erat ciuitas illa communis, in ea simul habitare. quod ergo dictum est: non hereditauerunt Iebusaeum filii Beniamin, intellegendum quod nec tributarios eos facere potuerunt sine uoluerunt. aut certe "non hereditauit Iebusaeum" dictum est, quia non sine illo tenuit terram quae ab illo possidebatur. [*]( 1 Iud. 1, 20 4 cf. Ioa. 15, 13. 14 7 Iud. 1, 21 11 cf. Iud. 1, 8 14 cf. Ios. 15, 63; 18, 28 15 cf. Iud. 19, 10 ) [*]( 3 sec. cod. Alex. 4 ille N 5 commoratum P 6 loquetur N 8 begnamin (sic semper) N 11 a Iuda ex aliud vt. 2 P iudae N in ea om. S 12 ista N 19 interfectis eis N 20 csse] et PT1 om. NV7 21 fugere potuerunt SNVTbd poterant YT 23 in, quod PST praebent, inclusi 25 intellegendum est bd tributaries N 26 noluerunt SV 27 liereditauit] habitauit P NT )

Et non hereditauit Manasses Bethsan, quae est Scytharum ciuitas. ipsa hodie perhibetur Scythopolis dici. potest autem mouere, quomodo in illis partibus multum ab Scythia diuersis potuerit esse Scytharum ciuitas. sed similiter potest mouere, quomodo tam longe a Macedonia Macedo Alexander condiderit Alexandriam ciuitatem, quod utique fecit longe lateque bellando. ita etiam, cum Scythae aliquando bellando in loginqua progrederentur, istam condere potuerunt. nam legitur in historia gentium uniuersam paene Asiam Scythas aliquando tenuisse, cum regi Aegyptiorum illi qui eis ultro bellum indixerat irent obuiam, quorum aduentu territus se in suum regnum recepit.

Et non hereditauit Manasses Bethsan, quae est Scytharum ciuitas, neque filias eius. "filias eius" dicit ciuitates, quas ipsa quasi metropolis instituerat.

Et factum est quando praeualuit Israhel, et posuit Chananaeum in tributum et auferens non abstulit eum. iam tale aliquid dictum est in libro Iesu Naue paene ipsis uerbis. proinde aut hic per anacephalaeosin dicitur aut illic per prolepsin dictum est, id est aut hic recapitulando aut illic praeoccupando.