Libellus Adversus Fulgentium Donatistam

Fulgentius dixit: Absit ut abire permittam, quoniam deus dixit: compelle omnes introire, ut impleatur domus mea. qui \'omnes\' dixit, nullum exceptauit.

Augustinus respondit: Quid ergo facies?

Fulgentius dixit: Docebo illum ecclesiam meam esse certissimam.

Augustinus respondit: In quo? numquid Christum, qui a patre omnes gentes accepit, ad Africanam particulam tantum remansisse monstrabis?

Fulgentius dixit: Dicam quod in paucis constet.

Augustinus respondit: Quid, si et eius paucos habebit? omnes enim in comparatione catholicae paucos habent.

Fulgentius dixit: Ostendam quoniam haec est uera, quae persecutionem patitur, non quae facit.

Augustinus respondit: Quid, si et eius persecutionem omnino non fecit?

Fulgentius dixit: Insinuabo secundum apostolum, quod ecclesia mea rugas et maculas sola non habeat.

Augustinus respondit: Continuo probabitur habere. scriptum est enim: nemo mundus a sorde, nec si unius diei fuerit uita eius super terram. sed quid pluribus? quolibet [*]( 12 Luc. 14, 23 23 cf. Post gesta 16, 20 sqq. 27 cf. Eph. 5, 27 30 Hiob 14, 4-5 ) [*]( 2 hostium asmlu 3 helisei sm2s 4 operatus est v percurem codd. 5 fideles tuos s exsuflo a 6 Catholicus respondit om. as 7 exsuflant a 8 tale sa non isto] in isto s 9 uincolo aml 10 permittes scripsi permittis codd. v 12 intrare m 13 excitauit sml excepit sm2v 14 respondit] dixit s 15 illos s ecclesia a mea as certissima a 17 dixit s 18 affricanam as 24 patiturpersecutionem om. s 25 quodsi s 28 maculas et rogas s 29 probabit as )

Fulgentius dixit: Distringo illum, exsufflo et in remissione peccatorum uera aqua baptizo.

Augustinus respondit: Quomodo eius peccata dimittis, cum scriptum sit blasphemiam spiritus sancti in saeculum dimitti non posse? sed hoc omittamus, alterum uideamus. dic et Maximianistae, aemulo tuo, quod et mihi dixisti: \'quomodo alter habere potest, si mihi soli concessum est? aut si iuri tuo asseris traditum, quare comprobas alienum?\' respondebit et iste Maximianista: \'quomodo alter habere non potest, cum et mihi sicut tibi tu probaueris esse concessum? christianos enim meos et clericos extra ecclesiam tuam baptizatos uel ordinatos absque ulla demutatione baptismi uel honoris in integro recepisti! quod tibi Marcellini gestis obiectum refellere nullatenus ualuisti.

Item Augustinus respondit: Si iustus es, cur sententia tua diuersa est? cur Maximianistam suscipis et meos fideles exsufflas?

Fulgentius dixit: Quia ille meus erat.

Augustinus respondit: Et tu mens eras. cur in schismatico tuo pius, in catholico impius et inplacabilis perseueras?

Fulgentius dixit: Plus peccasti, et ideo in te aliter uindicatur.

Augustinus respondit: Quid ergo? baptisma pro uindicta ponis et quod ad salutem promittitur a te pro poena tribuitur? si in baptismo non delicta donas, sed peccata castigas, si in aqua non liberas, sed flagellas, piratam esse te aperte demonstras. sed tamen quid plus peccaui, quid feci?

Fulgentius dixit: Codices tradidisti et idolis immolasti.

Augustinus respondit: Doce. non feci; facta tua mihi subponis.

Fulgentius dixit: Pater tuus fecit.

Augustinus respondit: Ego patrem nescio nisi deum. scriptum est enim: nolite uobis uocare patrem super terram; unus est enim pater uester caelestis. [*]( 6 cf. Matth. 12, 32 14 cf. Breuic. I praef. 32 Matth. 23, 9 ) [*]( 3 distinguo u exsuflo a 7 hoc sm2s hunc v, om. asml 8 alter om. m habere] add. non aml 11 sicut] add. et m 14 tibi s ubi asv 15 obiectunj est v 16 augusnus s 17 Maximianistas codd. v, correxi exsuflas a 19 erat uml 20 catholico] add. tuo s implicabilis sml 22 uindicauitur u 24 salutem] sulctem aml 25 set a 26 te esse sv alt. sed] et v 28 codicis a 29 doce] ego s 31 nescio patrem s 32 uocare uobis m patrem uocare v 33 uester] add. qui u ) [*]( 20* )

Fulgentius dixit: Patrem tuum dico Caecilianum. ipse tradidit, ipse turificauit, ipse omnia mala commisit.

Augustinus respondit: Lege - quis illum accusauit, quis conuicit, quis coram positum condemnauit. esto, fecit quod non fecit: numquid filius pro patre damnabor, cum scriptum sit: anima patris mea est et anima filii mea est. anima quae peccauerit sola morietur?

Fulgentius dixit: Tu filius eius non quidem tradidisti, sed nobis persecutionem fecisti.--

Augustinus respondit: Equidem non feci, credo tamen quod mei facere potuerunt. quaero causam quare. quid, si merebamini? non enim malos persequi peccatum est. nam et sanctos et sanctum sanctorum dominum malos legimus persecutos. daemones namque persecutionem domini non ferentes clamabant: quid nobis et tibi, Iesu fili dei? uenisti perdere nos? et Paulus Elimam magum ultus est caecitate et blasphemum hominem tradidit satanae, et Petrus Ananiam et Sapphiram eius uxorem mendaces occidit et Simonem magum tamdiu persecutus est, donec morte perimeret. sed et Dauid in persona Christi clamat et dicit: persequar inimicos meos et conprehendam illos, et non conuertar donec deficiant. affligam illos nec poterunt stare. non igitur omnis qui persecutionem passus est iustus continuo putandus est, sed qui propter iustitiam passus est, ille profecto beatus est dicente Petro: quae enim gloria est, si peccantes colaphizantes suffertis? sed si bene facientes patimini et patienter sustinetis, haec est gratia apud deum.

Fulgentius dixit: Sancti quos memoras edicta iudicum saecularium non meruerunt, quod uestri fecerunt.

Augustinus respondit: Licet aut non licet. si licet, de licito murmurare non decet; si non licet, tuum crimen emenda, dum licet. Maximianistas enim schismaticos tuos, sicut gesta declarant, et auctoritatibus iudicum saecularium et amminiculis ordinum [*]( 5 Ezech. 18, 4 14 Marc. 1, 24 15 cf. Act. 13, 11 \' 16 cf. I Tim. 1, 20 17 cf. Act. 5, 1-10 20 Ps. 17, 38-89 24 I Petro 2, 20 ) [*]( 2 durificauit asml 4 quod non fecit fecit s 5 damnabitur v 11 facere].,add. non s potuerunt uml poterunt asmumS potuerint v quaero] quaere v 12 sanctos] sanctus asml 19 primeret a pr. et om. 111 2.1 affigam asm2 . 25 colafizantes a colaphizati v 30 aut] an v 32 gestas urnl 33 pr. et om. )

Fulgentius dixit: Ideo schismaticis nostris basilicas tulimus, ut uerae ecclesiae redderemus.

Augustinus respondit: Hoc et nostri fecerunt uobis; suis schismaticis tulerunt et matri catholicae tradiderunt. quod uestri fecerunt pro pace Donati, hoc nostri fecerunt pro pace corporis Christi.

Fulgentius dixit: Uos estis schismatici, qui et turificastis et codices tradidistis.

Augustinus respondit: Efficiamur infirmis infirmi, ut infirmos lucri faciamus. uideo quod fieri non potest. pars Donati totum Christi deuicit, angularis Africanus orbem terrarum exclusit, gens una. uniuersas gentes addixit, sarmentum de uite praecidit - et ramusculos arborum amputauit. saltem priorum tuorum circa. nos constituta seruares: non rebaptizares, sed per paenitentiam errantium ut aestimas animas liberares. relege decreta patrum tuorum et uide, quid de traditoribus, turificatis et schismaticis, cum aduersus Caecilianum Carthaginem conspirati uenissent, fieri opor- . tere decreuerunt. Marcianus uester inter ceteros talem sententiam protulit dicens, quam utique septuaginta qui aderant cum non inprobant probant. (in euangelio/ inquit, \'suo dominus ait: ego sum uitis uera, et pater meus agricola. omnem palmitem in me non afferentem fructum excidet et proiciet, et omnem manentem in me et fructum ferentem purgat illud. sicut ergo palmites infructuosi amputati proiciuntur, ita turificati, traditores, abhorrentes deo manere in ecclesia [*]( 12 cf. I Cor. 9, 22 23 Ioh. 15, 1-2 ) [*]( 1 uariorum coni. v uirorum codd. executione s 2 depulisses v 6 dixit u 7 reddiderunt v 14 Christi] add. corpus uv angulus v affricanus au 15 adduxit uv praecidit et] praecisum mna2 16 remusculos (pr. s ex 1 a) asml ramoscolos um1 amputabit a 17 constitutas a constitutos um1 constitutas seruares leges v rebaptizantes um1 per om. u 18 decreta] decisa v 19 quidde (pr. d 8. l.) a 20 cartaginem m kartaginem u 22 LXX m cum om. suv non inprobant] non improbatur m non improbabant v 23 probans as, om. v suo, inquit v 25 ferentem mmlu 26 omne manente a ferente a 27 illum sm2sv sicut] sic m 28 abhor- (abor- os)rentes deo] aberrantes a deo u et qui in schismate a traditoribus ordinantur v, cf. p. 310, 8. )

Haec est patrum tuorum fixa sententia. ecce, quod absit, nos tradidimus, nos turificauimus, nos schisma commisimus: cur transgredimini mandatum seniorum, ut uestras traditiones statuatis? sicut palmites, inquit, infructuosi amputati proiciuntur, ita turificati, traditores et qui in schismate a traditoribus ordinantur manere in ecclesia dei non possunt, nisi cognito ululatu suo per paenitentiam reconcilientur: per paenitentiam, non per tinctionem. si dignaris, uel tui te principes uincant. aut illorum confirma decreta et tua depone figmenta, aut si tua uis ualere statuta, illos errare pronuntia. si apud uos ueritas regnat, cur traditio uestra discordat? saluator in euangelio suo sic ait: omne regnum in se ipsum diuisum desolabitur. et ideo quoniam regnum uestrum religione diuisum est, diuisionem necesse est interitus subsequatur. amen. [*]( 15 Matth. 12, 25 ) [*]( 1 ululato uml 2 ordinato] ordinatoribus mmlu 4 fratrum s nostra didimus astnl 5 turificamus as scliismata v trangredimini amlu 8 scismata asml 9 cognitio um1 10 reconcilientur: per paenitentiam om. u 12 ualere situo stuatuta um1 13 illos se sml serrare a errasse v si apud uos] apud nos uv 14 suo om. uv 15 diuisum non stabit, sed desolabitur v, reliquis quae sequuntur omissis 16 relione asml 17 amen. EXPLICIT LIBELLUS SCI AUGUSTINI ADUERSUS FULGENTIU DONATISTA a Explicit liber sancti aug epi (om. fII) contra fulgentium (-ciQ u) donatistam s, deest subscriptio in s )