Locutiones in Heptateuchum

Usque ad flumen magnum, flumen Euphraten . non dixit: usque ad flumen magnum Euphraten.

Et iudicium, quod durum fuerit a uobis, adferetis illud ad me . non dixit: quod durum fuerit uobis, sed a uobis, id est ita durum, ut a uobis iudicari non possit.

Si uidebit aliquis uirorum istorum terram optimam hanc, quam iuraui patribus eorum praeter Chaleb filius Iephone; hic uidebit eam . et in libro Numerorum istam locutionem notauimus, quia non dixit: praeter Chaleb filium Iephone, sed filius.

Dominus enim deus uester benedixit te in omni opere manuum tuarum.non ait: benedixit uos in omni opere manuum uestrarum, cum praedixisset uester, non ..tuus\'.

Nunc ergo surgite et promouete et pertransite uos uallem Arnon; ecce tradidi in manus tuas Seon regem Esebon . non dixit "in manus uestras", sed a plurali ad singularem transiit.

Quoniam quae est gens magna cui est ei deus adpropians illis? duo sunt hic notanda: uel quod ait: cui [*](4 Dent. 1, 7 6 Ib. 1, 17 9 Ib. 1, 35. 36 11 cf. lib. IIII CXII pag. 599. 4 14 Deut. 2, 7 17 Ib. 2, 24 21 Ib. 4, 7 ) [*]( 1 est om. N 2 in alt. om. b Explicit liber locut Mumer agu fol. 163b C Explicit locutiones numerorum incipit questiones fol. 92* N Explicuerunt locutiones numerorum incipiunt locutiones Deutheronomii L Expl loc nuili incip lot\'! deuteno fol. 25 S ) [*]( 8 Explicit quaestiones numerorum. inC loquutiones deuteronomii ano s. l.)fol. 105x N 4 eufraten NLS Euphratem d 5 non-Euphraten om. b 6 adfertis LS 9 optimam] crfatbjv cod. Graeci 10 quam hanc b caleb N caleph b 11 et 13 ieffone N ieffona LS cf. Loc. de Nume- J-is CXII 14 Dfitov cod. Alex. omni om. b 15 opere L 19 essebon LS a] ad N pluralem N 20 transit S transtulit N 21 ei om. LS 22 adpropinquans NLS )

Et similitudinem non uidistis sed uocem, cum uox non possit uideri; sed generaliter hoc uerbum posuit, tamquam ad omnem corporis sensum uidere pertineat.

In quam uos ingredimini illo hereditare eam: plenum esset, etiamsi non additum esset illo.

Et eduxit uos de fornace ferrea ex Aegypto: fornacem ferream duram tribulationem intellegi uoluit. secundum hoc et de Ioseph dictum est in Psalmis: ferrum pertransit anima eius.

Et non transeo Iordanen hunc, quasi et alius sit Iordane. ex hac locutione arbitror saepe dici etiam hunc mundum, quasi alius non sit.

Si autem genueris filios et filios filiorum tuorum: notanda locutio est, ubi et auos nepotes dicit gignere.

Et quaeretis ibi dominum deum uestrum et inuenietis eum, quando exquiretis eum ex toto corde tuo et ex tota anima tua in tribulatione tua: non dixit "in toto corde uestro et in tota anima. uestra in tribulatione uestra".

Interrogate dies priores, qui fuerunt priores te: non homines sed dies intellegendum est. similiter et hoc notandum, quod etiam superius, cum dixerit: interrogate pluraliter, priores te intulit singulariter, non "priores uobis". [*]( 3 Deut. 4, 12 6 Ib. 4, 5. 14 8 Th. 4. 20 10 Ps. 104. 18 12 Deut. 4, 22 15 Ib. 4, 25 18 Ib. 4, 29 23 Ib. 4, 32 ) [*]( 1 adproprians NL illis N 4 posset N 8 sec. cod. Alez. uos om. b fornacS ferrea N egypto N 9 intellege N 10 pertransiit Lbd 11 animam Nbd 12 transiit b iordanem Nbd 13 iordanis bd 14 non sit] 59^1 sit LS sit bd 15 genuerit N filias dUorum N 16 auos] aduos N nepotest N dicit gignere Om. X 18 queritis LSlb ibi om. N nostrum N; TJIJUMV cod. Alex. 24 non dies sed homines in ras. m. 2 S,bel )

Si et tentauit deus ingressus accipere sibi gentem de media gente: tentauit pro eo, quod est uoluit, positum est. an quid aliud? quod autem ait: de media gente, de mediis gentibus intellegendum est singulari posito pro plurali; sicut serpentem, ranam, et locustam pro serpentibus et ranis et locustis scriptum legimus.

Secundum omnia, quae fecit dominus deus uester in Aegypto coram te uidente: nihil minus est, et si non addatur: uidente.

Et ego stabam inter dominum et uos in tempore illo adnuntiare uobis uerba domini, quoniam timuistis a facie ignis et non ascendistis in montem, dicens: ego sum dominus deus tuus et cetera: dicens posuit pro "cum diceret".

Et aduena, qui incolit in te: populo dictum accipiendum est, non quasi uni homini, quia in populo incolit aduena.

Propter hoc constituit tibi dominus deus tuus ut obserues diem sabbati et sanctificare eum. si "et" non haberet, non uideretur inusitata locutio: ut obserues diem sabbati sanctificare eum; aut certe si ita esset: ut obserues diem sabbati et sanctifices eum, aut ita: propter hoc constituit tibi dominus deus tuus obseruare diem sabbati et sanctificare eum . nunc uero "ut obserues diem sabbati et sanctificare eum" inusitata et notanda locutio est.

Adtende tibi, ne dilatetur cor tuum et obliuiscaris domini dei tui: notandum etiam in malo dici posse dilatationem cordis; exultatio quippe in dilatatione [*]( 1 Ib. 4, 34 7 Ib. 4, 34 10 Ib. 5, 5. 6 15 Ib. 5, 14 18 Ib. 5, 15 a 6 Ib. G, 12 ) [*]( 3 an] aut bd 4 mediis] media N 5 lncustam NS 6 et ranis] ranis bd 7 Secnndum] Sed LSNb que N 12 ascendisti N 15 que b 16 incollit N 18 dominus deus tuus tibi S 21 sanctificare eum] et sanctifices eum b; sanctificare-sabbati in mg. m. 1 add. S aut—eum om. b 22 sanctificare N 24 ut om. N 25 locutio] solutio b 26 JJLY] -X«tov9"r( "tj x«poi« aoo cod. Alex. 28 possa N )

Et erit cum interrogauerit te filius tuus cras dicens; "cras" posuit pro futuro quocumque tempore.