Locutiones in Heptateuchum

Ascendit autem Abram de Aegypto ipse et uxor eius et omnia eius et Lot cum eo in desertum, subauditur "ascenderunt". nec tamen proprie dicitur ascendisse cum eo, quod habebat exanime, sicut aurum et argentum et omnis supellex; ac per hoc intellegitur hic locutio, quae uocatur graece CeOffta xat1 lllit.łtv.

Et facta est rixa inter medium pastorum pecorum Abram et <inter medium pastorum) pecorum Lot: unde latini codices paene omnes non transtulerunt istam locutionem, sed ita loquuntur, ut consuetudo nostra habet. et nobis deinceps eam notare non placuit; ipsa est enim per omnia in graeca scriptura, ubi tale aliquid dicitur.

Quoniam homines fratres nos sumus. Abram dicit ad Lot: unde intellegitur morem esse scripturae ita loqui, ut fratres appellentur unius cognationis, etiamsi gradu sanguinis differant, ut alter sit in superiore. alter in inferiore, sicut hoc loco; nam patruus eius erat Abram.

Factum est autem in regno Amarphal regis Sennar. secundum nostrae locutionis consuetudinem sic incipere sufficeret: in regno autem Amarphal. ergo quod ait scriptura: factum est autem, more suo locuta est.

Quarto decimo autem anno Godollogomor et reges qui cum eo, subauditur "erant": unde a quibusdam latinis etiam additum est.\' [*]( 1 Ib. 13, 1 7 Ib. 13, 7 13 Ib. 13, 8 18 Gen. 14, 1 22 Ib. 14, 5 ) [*]( 1 adscendit d 2 loth NLSbd desertom CI 4 habeat C examine b et ante argentum om. N 6 zeumaca. tellypsin C zeumacat ellipsin N zenmacatellypsin LS zeugmatica eclipsis b 8 inter medium pastoram addidi sec. LXX 9 loth NLSbd 10 locuntur CN loquntur 81 12 tale aliquid. tale dicitur b 13 sec. cod. Alex. 14 dicit] dixit bd loth NLSbd ita] etita (i postea insertum) C 16 in fin. om. C 17 eius om. LS 18 (et 20) amarfal CNLS amraphel b 19 Sennaar d 20 inciperet N autem om. LS 22 godallogomor CI godollagomor N thodorlaomor b Chodollogomor d 23 o. βασιλεις oi μετ αυτου fLi\'t aurou cod. Alex. )

Et Correos qui in montibus Seir, subauditur "erant".

Adueniens autem eorum qui euaserunt quidam nuntiauit Abram transfluuiali - ipse autem habitabat ad quercum Mambre — Amoris fratris Excol et fratris Aunan qui erant coniurati Abram: obscurum hyperbaton. ordo est enim: adueniens eorum qui euaserunt quidam Amoris fratris Excol et fratris Aunan, qui erant coniurati, nuntiauit Abram transfluuiali; ipse autem habitabat ad quercum. hoc hyperbaton obscurius fit etiam per ellipsin; cum enim dictum esset: quidam Amoris fratris Excol et fratris Aunan, non dictum est, quid fratris, sed intellegitur "filius": sicut dicitur Iacobus Alphei, quamuis non dicatur filius, nihil aliud intellegitur; et multae sunt tales locutiones scripturarum, ubi filius tacetur et intellegitur.

Quod habent quidam latini codices: et dixit Abram ad regem Sodomorum: extendam manum meam ad deum altissimum, qui creauit caelum et terram, si a sparto usque ad corrigiam calciamenti, fefellit interpretes, quod graecus habet STcaptCoo, quod latine filum intellegitur, et ista scripturarum locutio est.

Extendam manum meam ad deum altissimum, qui creauit caelum et terram, si accipiam de omnibus tuis: si enim pro eo dixit: extendam manum meam ad deum altissimum, ac si diceret "iuro", non est [*]( 1 Ib. 14, 6 3 Ib. 14, 13 16 Ib. 14, 22. 23 22 Ib. 14, 22. 23 ) [*]( 1 chorreos N choreos b Chorraeos d 4 abitabat N 5 marnbrę CLS emor b Amorrhis d eschol bd 6 aunam Nb yperbaton CNLS hiperbaton b 7 eorum quidam qui b quidam om. b amorrhis Ld emor b 8 excol (x supra s pos. m. 1) C eschol Lbd 9 abitabat N 10 yperbaton CNLS hiperbaton b ellypsin CLS eclipsin b 11 emor b Amorrhis d Excol et fratris om. bd excol 01 12 sicut] sicut cum d 13 alphaei Cd 17 extendo CNd 18 irpo$tov 3sov cod. Âlez. 19 asporto LS calceamenti d 20 interpretes scripri: interpretis 01 interpretem C2NLSbd spartion CNLS cnaptov b 21 etj ut Slbd est] sit bd 22 extendo CNLSd deum] dum N 24 extendo CNbd ) [*]( 33* )

Sciendo scies, quia peregrinum erit semen tuum in terra: locutio quidem scripturarum est usitatissima; sed graeci habent: sciens scies, quod paene tantundem est.

Et dedit eam Abram uiro suo ipsi uxorem: plus habet "ipsi".

Cum au.tem uidit se conceptum habere, spreta sum coram illa. graeci habent hoc loco participium, quod latina lingua non habet, hoc est iSoooa; sed tamquam si diceretur: uidens autem se conceptum habere, spreta sum coram illa, quasi soloecismus sonat. sic etiam per illud participium, quod dictum est to6aa, pro quo nos diximus: uidens.

Quod latini habent: augeam te nimis ualde, graeci habent: ualde ualde.

Et dabo tibi et semini tuo post te terram, in qua habitas, omnem terram Chanaan in possessionem aeternam. uidendum, utrum locutio sit, quod dixit aeternam — graeci habent alwvtov — et quod ait: et semini tuo post te; ibi enim uoluit intellegi quod dixerat: tibi.

Tu autem testamentum meum conseruabis, <tu> et semen tuum post te in progenies suas: conseruabis pro "conserua"; promissiuum pro imperatiuo modo posuit.

Et puer octo dierum circumcidetur <uestrum> [*](3 Ib. 15, 13 6 Ib. 16, 3 8 Ib. 16, 5 14 Ib. 17, 6 16 Ib. 17, 8 21 Gen. 17, 9 24 Ib. 17, 12 ) [*](1 in om. C latinns C 2 meom C1 8 quia] quod 8 5 tantumdem bd 6 xat sewxs cod. Alex. 8 aidisset b spta Sl 10 abet CN stSouoa CNb idusa LS 11 dicetur LS 12 solycismus CN solicismus LSl illum LS 18 quod om. C laoiioa] ifiouoa ctSoosa C idusa siioaa LS siSouaa stdoqa b dicimus bd 14 habent om. b 16 Et om. N post te] poste N 17 canaan C 18 dicit bd 19 EONION C aeonion N eonio LS et amte quod om. C 21 tu addidi ex Aug. de Ciuit. dei t. II 166, 26 ed. Dombart 22 post te] poste N in ex m S 23 imperatiuo ex imperaturo m. 1 C 24 oestrum addidi ex Aug. de Ciuit. dei t. II169, 3 ed. Dombart; op.wv cod. Alex. )

Et procidit Abraham in faciem et dixit in animo suo dicens: si mihi centum annos habenti nascetur, et si Sarra annorum nonaginta pariet! admirantis esse istam locutionem, non dubitantis dubitandum non est.

Abraham autem erat annorum nonaginta nouem, cum circumcisus est carnem praeputii sui. non dixit: carne aut in carne.

Et in boues adcucurrit Abraham. non dixit: ad boues.

Abraham autem et Sarra seniores progressi in diebus: quod graeci habent "progressi dierum".