De Peccato Originali
Augustine
Augustine. Sancti Aureli Augustini Opera, Sectio VIII, Pars II (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 42). Urba, Karl; Zycha, Joseph; editors. Prague; Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1902.
Iam nunc diligenter aduertite de baptismate paruulorum quam caute debeatis audire homines eius modi, qui neque aperte illi aetati lauacrum regenerationis et peccatorum remissionis audent negare, ne hoc christianae aures ferre non possint, et tamen opinionem suam, qua putant peccato primi hominis carnalem generationem obnoxiam non teneri, tueri et defensare persistunt, quamuis eis baptismum uideantur in peccatorum remissionem concedere. nempe ipsi a Pelagio uos praesente scripsistis audisse recitante uobis de libello suo, quem etiam Romam se misisse asserebat, quod \'isdem sacramenti uerbis\' dicant \'debere baptizari infantes quibus et maiores\'. quis post ista uerba putaret eis de hac re ullam mouendam esse quaestionem? aut cum faceret, cui non calumniosissimus uideretur, si non eorum manifesta uerba legerentur, ubi negant paruulos trahere originale peccatum omnesque sine ullo uitio natos esse contendunt?
Et Caelestius quidem in hoc exstitit errore liberior usque adeo, ut neque in episcopali iudicio apud Carthaginem damnare uoluerit eos qui dicunt \'quod peccatum Adae ipsum solum laeserit et non genus humanum et quod infantes qui [*](2 Hinc usque adpag. 174,2 etiamcod. 1974 s. XIIIlscripturas (=Pl), qui Parisiis in bibl. armamentarii (de r Arsenal) asseruatur, recepimus ) [*](10 remissionem peccatorum b 11 remissione codd. nempe uos ipsi a Pelagio b 12 recitauit P1 15 ista] illa bd 16 ut eam faceret qui non sqq. V cum] eis b cui uero calumniosissimi uiderentur b 17 ubi negant-174, 17 diuites desunt in C 18 omnes qui b 20 celestius ChT 21 in om. TPP1 cartaginem Ch TP )
\'Aurelius episcopus dixit: sequentia recitentur. et recitatum est, quod peccatum Adae soli ipsi obfuerit et non generi humano. et cum recitatum esset, Caelestius dixit: <dixi> de traduce peccati dubium me esse, ita tamen, ut cui donauit deus gratiam peritiae consentiam, quia diuersa ab eis audiui, qui utique in ecclesia catholica constituti sunt presbyteri. Paulinus diaconus dixit: dic nobis nomina ipsorum. Caelestius dixit: sanctus presbyter Rufinus Romae qui mansit cum sancto Pammachio; ego audiui illum dicentem, quia tradux peccati non sit. Paulinus diaconus dixit: est aliquis alius? Caelestius dixit: audiui et plures dicere. Paulinus diaconus dixit: dic nomina ipsorum. Caelestius dixit: non tibi sufficit unus sacerdos? et post aliqua alio loco: Aurelius episcopus dixit: reliqua libelli legantur. et recitatum est, quod infantes qui nascuntur in eo statu sint, in quo fuit Adam ante transgressionem, usque in finem libelli minoris superius inserti\'.
\'Aurelius episcopus dixit: docuisti, Caelesti, aliquando, ut dicit diaconus Paulinus, quod infantes qui nascuntur in eo statu sint, in quo fuit Adam ante transgressionem? Caelestius dixit: exponat quid dixit \'ante transgressionem\'.. Paulinus diaconus dixit: tu nega te hoc docuisse. unum est e duobus: aut neget se docuisse aut iam damnet istud. Caelestius dixit: iam dixi, exponat quomodo dixit \'ante transgressionem\'. [*]( 13 cf. Mar. Mercat. common. adu. haeres. Pelag. 2 (XLVIII 111 M.) 23 cf. de gestis Pel. pag. 78, 11 ) [*]( 1 eodem P1 2 romana P1 4 originalem Pl 5 cartaginensibus Ch 7 ipsi soli bd 8 generi] gra Pl dixi om. MOhTPPlb 9 me dubium b 11 presbiteri MChTP 12 nobis om. ChTPP1 13 Romae] nomine P 17 Caelestius dixit om. P1 23 dixit Tbd 24 fuit] fiat Pl 25 et ponat b 26 hoc te ChTPPlVbd ex b )
Nempe cernitis sic Caelestium concessisse paruulis baptismum, ut in eos primi hominis transire peccatum, quod lauacro regenerationis abluitur, noluerit confiteri, quamuis et negare non ausus sit et propter hanc dubitationem suam non damnauerit eos qui dicunt \'quod peccatum Adae ipsum solum laeserit et non genus humanum et quod infantes qui nascuntur in eo statu sint, in quo Adam fuit ante praeuaricationem\'.
In libello autem, quem Romae edidit, qui gestis ibi ecclesiasticis allegatus est, ita de hac re loquitur, ut hoc se credere ostendat, unde hic dubitare se dixerat. nam uerba eius ista sunt: \'infantes autem\', inquit, \'debere baptizari in remissionem peccatorum secundum regulam uniuersalis ecclesiae et secundum euangelii sententiam confitemur, quia dominus statuit [*]( 28 cf. loh. 3, 5 ) [*]( 2 rego P1 huiusmodi b 3 quando V ante] autem P1 5 corporalis P1 7 infantium P1 8 adam ChTPP1 12 constitus V 13 et om. m. 1 T 14 baptismQ M 15 quaeritis V 16 consensisse TPPlb 17 transire primi hominis bd 18 regeneratone P1 22 sunt m. 1 T 23 ro II medidit M 26 remissione M )
Attendite itaque quid Caelestius apertissime dixerit, et ibi uidebitis quid uobis Pelagius occultauerit. Caelestius quippe adiungit et dicit: \'in remissionem autem peccatorum baptizandos infantes non idcirco diximus, ut peccatum ex traduce firmare uideamur. quod longe a catholico sensu alienum est, quia peccatum non cum homine nascitur, quod postmodum exercetur ab homine, quia non naturae delictum, sed uoluntatis esse monstratur. et illud ergo confiteri congruum, ne diuersa baptismatis genera facere uideamur, et hoc praemunire necessarium est, ne per mysterii occasionem ad creatoris iniuriam malum antequam fiat ab homine tradi dicatur homini per naturam\'. hunc sensum suum uobis aperire Pelagius uel timuit uel erubuit, quem discipulus eius palam sine ullius obscuritatis ambagibus apud sedem apostolicam profiteri nec timuit nec erubuit.
Sed multum misericors memoratae sedis antistes, ubi eum uidit ferri tanta praesumtione praecipitem tamquam furentem, donec, si posset fieri, resipisceret, maluit eum sensim suis interrogationibus et illius responsionibus colligare quam destricta feriendo sententia in illud abruptum, quo iam [*](2 conferre b necesse bd 5 remissione M 6 quos m. 1 Ch scripsisti P 8 baptizantur bd laetos fuisse b 13 remissione M 14 iccirco PCh m. 1 17 non om. m. 1 ChT dilectQ m. 1 T 18 demonstratur b 20 miyjsterii Ch misterii 1\'P 23 illius M 24 pr. non TP 27 fieri b 28 sensum P 30 districta ChTPP1 Vbd ferendo b pendere b )
Hanc eius praelocutionem uenerabilis papa Zosimus tenens egit cum homine, quem falsae doctrinae uentus inflauerat, ut ea quae illi a diacono Paulino fuerant obiecta damnaret atque ut sedis apostolicae litteris, quae a sanctae memoriae suo praecessore manauerant, praeberet assensum. at ille noluit quidem diaconi obiecta damnare, sed beati papae Innocentii litteris non est ausus obsistere, immo se omnia, quae sedes illa damnaret, damnaturum esse\' promisit. atque ita uelut phreneticus, ut requiesceret, tamquam leniter fotus a uinculis tamen excommunicationis nondum est creditus esse soluendus. sed interposito duorum mensium tempore, donec rescriberetur ex Africa, resipiscendi ei locus sub quadam medicinali sententiae lenitate concessus est, quoniam reuera, si deposita peruicaciae uanitate quod promiserat uellet attendere et easdem litteras quibus se consensurum esse responderat diligenter legeret, sanaretur. sed posteaquam ex Africano episcoporum concilio rescripta directa sunt, quid fuerit consecutum, ut iustissime in eum sententia proferretur, cuncta legite, quia cuncta transmisimus.
Vnde etiam Pelagius, si se ipsum et sua scripta sine dolo cogitat, non recte dicit eadem sententia se non debuisse retineri. fefellit enim iudicium Palaestinum, propterea ibi uidetur esse purgatus; Romanam uero ecclesiam, ubi eum [*]( 8 cf. CSEL XXXV 108 ) [*]( 1 inpellere-uidebatur om. P 4 abrepsit M obrepserit b 8 damnarent M 13 esse se b 14 freneticus MChTP 16 mensum M 17 rescribetur P1 18 cODcessus-uanitate in mg. M quia V 19 quid MPICh m. 1 promiserit M 20 consessurum P1 21 affricano TP 22 consequutum TP 24 transmi§simus T 27 detineri bd palestinum T 28 purgandus TPP1 V )
Cum enim nos in epistula, quam ei quinque episcopi scripsimus, eorundem gestorum Palaestinorum, quorum ad nos iam fama peruenerat, commemorationem fecissemus dicentes in Oriente, ubi degit, gesta ecclesiastica facta esse, quibus putatur esse purgatus, atque ad hoc inter cetera ille rescriberet, <cum sint\', inquit, 'aliqua in ipsis posita gestis, quae obiecta partim ille uitando suppressit, partim multa in se uerba retorquendo tota obscuritate confudit, aliqua magis falsa quam uera ratione, ut ad tempus poterat uideri, purgauit negando alia, alia falsa interpretatione uertendo. sed utinam, quod optandum magis est, iam se ille ad ueram catholicae fidei uiam ab illo suo errore conuertat et cupiat uelitque purgari considerans [*](5 cf. Rom. 1, 8 17 cf. Aug. epist. 177, 2 (XXXIII 765 M.) 21 cf. Aug. epist. 183, 3 sq. et CSEL XXXV 94 ) [*]( 1 sitis m. 1 T 2 fieri M utrumque MChPb 5 senserit TPPI V 7 flagrare cernebat] flagrargt V 9 nouerunt M 11 synodis MTpl 13 possetis P commemoratum fuerit M 14 eum b papa P affricana TP responderit V 21 scriberet TP 23 in se multa ChTPP1 24 falsis argumentis M et CSEL 94, 14 uenerationc M 25 alt. alia om. Px 27 illo sui tramitis errore CSEL 94, 17 )
Iam nunc diligenter attendite, unde monstretur quod Palaestinos Pelagius fefellerit iudices, ut alia taceam, in hac ipsa quaestione de baptismate paruulorum, ne forte cuipiam in eo quod diximus eum sensum, in quo liberior Caelestius fuit, uobis occultasse Pelagium, cum et ipse non aliter sentiat, calumniari potius uel suspicari quam certum aliquid comprehendisse uideamur. nempe iam superius satis claruit propterea Caelestium noluisse damnare quod dicitur \'Adae peccatum ipsi soli obfuisse, non generi humano et infantes qui nascuntur in eo statu esse, in quo Adam fuit ante praeuaricationem\', quia uidebat, si ista damnaret, confirmare se in infantibus peccati ex Adam transitum. haec autem cum fuissent obiecta Pelagio, quod ea cum Caelestio etiam ipse sentiret, sine ulla retractatione damnauit. quod licet uos legisse sciam, tamen quia non solis uobis hoc scribitur, ne pigeat lectorem ad ipsa gesta recurrere uel, si ea non habet, etiam cum labore perquirere, ipsa inde uerba transcribimus, quae infra scripta sunt.
\'Synodus dixit: nunc quoniam anathematizauit Pelagius insertum stultiloquium recte respondens hominem cum [*]( 29 cf. pag. 64, 12 ) [*](2 correptus m. 1 Ch 3 indicio CSEL 94, 21 13 taceatur P1 14 piam P1 16 nobis b 19 uoluisse b dicit b 26 lectore M 28 transscribsimus M rescribamus V 29 sinodus MChTP anathematizauerit ChTPPlVbd 30 incertum bd )
Ecce, ut alia omittam, uidetis anathematizasse [*]( 5 cf. pag. 76, 16 15 cf. Ep. 157 20 cf. de gest. Pel. pag. 77, 18 ) [*]( 1 anamartheton MChTP avajj.apxiav b sine] id est sine bd 2 ad om. m. 1 T 3 ex eis om. M cartagine TP 4 cartaginensi TP 8 mittat] intrat V 10 eo] illo MChP 12 humanum b moriatur-hominum om. MChTPb 15 hilaro MCh hylario P 18 abrenuntiare C 20 de inclusi; cf. pag. 77, 18 23 iuste ac sce C 24 scaru scripturarum P 25 a me dicta scripsimus: quia ista (işta Ch) codd. bd; cf. 77, 23; 112, 10 26 non debeo M: debeam ceteri 27 aut] ut m. 1 CCh, P )
Sed uideo de me iam iustissime postulari, ut quod promisi, utrum et ipse hoc sentiat quod Caelestius, demonstrare non differam. in primo libro recentioris operis sui, quod scripsit pro libero arbitrio, cuius operis in litteris quas Romam misit commemorationem fecit, \'omne\', inquit, \'bonum ac malum, quo uel laudabiles uel uituperabiles sumus, non nobiscum oritur, sed agitur a nobis; capaces enim utriusque rei, non pleni nascimur et ut sine uirtute ita et sine uitio procreamur atque ante actionem propriae uoluntatis id solum in homine est, quod deus condidit\'. nempe cernitis in his Pelagii uerbis quod dogma contineatur amborum de paruulis sine ullius uitii ex Adam contagione nascentibus. non itaque mirum est, quod eos qui dicunt \'Adae peccatum ipsi [*]( 13 cf. pag. 171, 4 ) [*]( 5 in paruulos ex adam ChTP 6 ne J)ę C uoluit P 8 cuius m. 1 C nascantur C 11 hic] iste C 12 cartaginensi TP 13 se esse paratum C 14 obrepserit P 15 damnauerit b 17 reseruabit 3f 20 recensioris C 26 procreamur] nascimur C 28 hiis P istis C 30 sibi ipsi m. 1 C )
Quod autem scitis et quod in eo etiam libro posui, quem de gestis Palaestinis ad uenerabilem senem nostrum Aurelium scripsi, illa ego responsione Pelagii totam istam quaestionem consumptam esse gaudebam confessusque mihi apertissime uidebatur esse in paruulis originale peccatum anathema dicendo eis, qui peccato Adae ipsum solum, non [*]( 1 non om. C 2 praeuaricationem] peccm C 3 uoluit P 5 atque om. m. 1 T 7 soli om. M 9 autem] aut b 15 etiam] et b 22 id est om. M 24 et] ad TP 25 sydus m. 1 C hereticus MCTP 28 ergo b . )
Quid enim ad rem, de qua nunc agimus, pertinet, quod discipulis suis respondet ideo se illa obiecta damnasse, quia et ipse dicit non tantum primo homini, sed etiam humano generi primum illud obfuisse peccatum non propagine, sed exemplo, id est non quod ex illo traxerint aliquod uitium, qui ex illo propagati sunt, sed quod eum primum peccantem imitati sunt omnes, qui postea peccauerunt? aut quia dicit ideo infantes non in eo statu esse, in quo fuit Adam ante praeuaricationem, quia isti praeceptum capere nondum possunt, ille autem potuit, nondumque utuntur rationalis uoluntatis [*]( 2 puericationem C 3 ei M 5 catholicam fidem bd 6 prius] prirpus T plus d om. P mirati V 10 poltus M; Ben. susp.: molitus eos qui C 11 ridiculQ C 12 quando m. 1 M 14 potuisse] uoluisse V 15 deprehensus] inuentus C 19 uereciter C 28 non om. P fuit om. C 30 potuit quia nondum utuntur F nondum b rationabilis TP ) [*]( XXXXII Aug. Sect. VIII pars H. ) [*]( 12 )
Numquid haec dicendo uerba propter aliud obiecta aliter exponendo id agit, ut se iudices non fefellisse demonstret? prorsus non id efficit; tanto enim iudices fefellit occultius. quanto exponit ista uersutius. episcopi quippe catholici quando audiebant hominem anathematizantem eos qui dicunt Adae peccatum ipsi soli obfuisse, non generi humano, nihil aliud eum sapere existimabant quam id quod catholica ecclesia praedicare consueuit, unde ueraciter paruulos in peccatorum remissionem baptizat, non quae imitando fecerunt propter primi peccatoris exemplum, sed quae nascendo traxerunt propter originis uitium. et quando audiebant anathematizantem eos qui dicunt infantes qui nascuntur in eo statu esse, in quo Adam fuit ante praeuaricationem, nihil eum aliud dicere credebant nisi eos qui paruulos putant nullum ex Adam traxisse peccatum et secundum hoc in eo statu esse, in quo fuit ille ante peccatum. etenim hoc illi obiceretur, non aliud, unde quaestio uersabatur. proinde cum hoc iste sic exponit, ut dicat infantes ideo non in eo statu esse, in quo Adam fuit ante peccatum, quia nondum sunt in eadem firmitate mentis [*]( 1 quod MCChT m. 1 3 putat se C putagt ChT 5 fuit adam C 11 demonstraret P 12 iudices om. Vbd 14 quod dr M 17 remissionem peccatorum CChTP 18 remissione M 20 haec quando m. 2 M 21 dr M esse om. C 22 alind dicere] debere M 23 putant] dicunt V 24 quo adã ante puaricationS C 25 illi] ibi V obiciebatur V aliunde M 26 uertebatur M uersaretur m. 1 (\' 28 sunt) fuit V )
Quae cum ita sint, profecto sentitis in tam nefandi erroris auctores episcopalia concilia et apostolicam sedem uniuersamque Romanam ecclesiam Romanumque imperium, quod deo propitio christianum est, rectissime fuisse commotum, donec resipiscant de diaboli laqueis. quis enim scit, ne forte det illi deus paenitentiam ad cognoscendam et confitendam et praedicandam etiam ueritatem damnandamque ueraciter damnabilem falsitatem? quoquo modo autem se habere isti uelint, multis tamen misericordia domini esse consultum, qui eos propterea sectabantur, quia catholicae communioni uidebant esse sociatos, dubitare non possumus.
Quomodo autem Pelagius temptarit obrepere ad fallendum etiam apostolicae sedis episcopale iudicium in hac ipsa quaestione de baptismate paruulorum diligenter attendite. in litteris [*]( 15 cf. Honorii leges apud Migne t. 45 pag. 1726 et Possidii Augustini uitam 18 (XXXII 48 M.) ) [*]( 1 quod •* transierit I eos (s. 1.) illa C in om. m. 1 T eo M propaganis C 2 dampnata m. 1 Ch damnata TV 6 dampnata fin. m. 1 Ch damnata TPV 7 renuisti V 8 puteris M 9 dampnanda (pnanda m. 2 in mg) Ch 10 eSa Ch te om. m. 1 M 11 operuisti M 12 didisti M 14 auctore M auctorem V contraepiscopalia (tra s. I.) M consilia C concilia (alt. c s. ras.) Ch 17 resipiscat V 18 illis bd connoscendam C 21 ista C 24 obrepere tentauerit bd 26 babtismate C ) [*]( 12* )
Obicitur autem illis, quod non baptizatos paruulos nolunt damnationi primi hominis obnoxios confiteri et in eos transisse originale peccatum regeneratione purgandum, quoniam propter accipiendum regnum caelorum tantummodo eos baptizandos esse contendunt: quasi praeter regnum caelorum habere nisi aeternam mortem possint qui sine participatione corporis et sanguinis domini aeternam uitam habere non possunt. ecce quod eis obicitur de baptismo paruulorum, non quod ipse ita proposuit, ut possit suae propositioni quasi aduersantis obiectioni secundum sua dogmata respondere.
Denique quomodo respondeat aduertite et uidete latebras ambiguitatis falsitati praeparare refugia offundendo caliginem ueritati, ita ut etiam nos cum primum ea legimus, recta uel correcta propemodum gauderemus. sed latiores disputationes eius in libris, ubi se quantumlibet operiat, plerumque aperire compellitur, fecerunt nobis et ista suspecta, ut attentius intuentes inueniremus ambigua. cum enim dixisset numquam se uel inpium aliquem haereticum audisse, qui hoc quod proposuit de paruulis diceret, deinde subiecit atque ait: \'quis enim ita euangelicae lectionis ignarus est, qui hoc non modo affirmare conetur, sed qui uel leuiter dicere aut etiam sentire [*]( 2 in corpore eum CChTPVbd 8 unde sequitur M 9 informari C 11 quod non paruulos nisi baptizatos nolint V 14 baptizatos V 15 propter M 16 nisi] non V mortgm M possunt M 18 baptismate C 20 abiectionis M 22 obfundendo CTCh m. 1 30 n 1.19 m C )