De Genesi Ad Litteram

Omnis diuina scriptura bipertita est secundum id, quod dominus significat dicens scribam eruditum in regno dei similem esse patri familias proferenti de thesauro suo noua et uetera, quae duo etiam testamenta dicuntur. in libris autem omnibus sanctis intueri oportet, quae ibi aeterna intimentur, quae facta narrentur, quae futura praenuntientur, quae agenda praecipiantur uel admoneantur. in narratione ergo rerum factarum quaeritur, utrum omnia secundum figurarum tantummodo intellectum accipiantur, an etiam secundum fidem rerum gestarum adserenda et defendenda sint. nam non esse accipienda figuraliter nullus christianus dicere audebit, adtendens apostolum dicentem: omnia autem haec in figura contingebant in illis, et illud, quod in Genesi scriptum est: [*]( 5 cf. Matth. 13, 52 15 I Cor. 10, 11 ) [*]( 2 Incipit li[be]r [primus] de genesi ad li[tteram]; haec inscriptio codicis E a m. 2 profecta est; quae uncis inclusi legi nequeunt De principio genesis (litt. mai.) fol. 1 P Beati Augustini in genesim ad librum quaestionum libri XII Undecimo libro utiliora inuenies fol. 36b, fol. 37* De principio genesis R Incipit liber primus sci Augustini in genesim fol. 3 S 4 Incipiunt Eugippii Excerpta ed. Kndll p. 139—147 scribtura El; uocabulum sic semper prima manu scriptum plerumque m. 2 correctum est, quod semel indicasse sufficiet exceptis iis locis, ubi etiam alii codices eandem orthographiam prae se ferunt; idem cadit in uocem scribtum et scribtor bipertita paene euanuit P bipartita b id quod dominus paene euanuerunt P 5 significauit PzRd 9 pronuntientur E2S 10 admoneantur (d a. I. m. 1) E moneantur PRSCbd Eug 11 figurarum] figuratumbd 12 intellectum El 16 in illis] illis E2Cbd scribtum E; cf. supra 4 ) [*]( 1* )

et erunt duo in carne una, magnum sacramentum commendantem in Christo et in ecclesia.

Si ergo utroque modo illa scriptura scrutanda est, quomodo dictum est praeter allegoricam significationem: in principio fecit deus caelum et terram? utrum in principio temporis, an quia primo omnium, an in principio, quod est uerbum dei unigenitus filius? et quomodo possit ostendi deum sine ulla sui commutatione operari mutabilia et temporalia? et quid significetur nomine caeli et terrae? utrum spiritalis corporalisque creatura caeli et terrae uocabulum acceperit, an tantummodo corporalis, ut in hoc libro de spiritali tacuisse intellegatur atque ita dixisse caelum et terram, ut omnem creaturam corpoream, superiorem atque inferiorem, significare uoluerit? an utriusque informis materia dicta est caelum et terra, spiritalis uidelicet uita, sicut esse potest in se, non conuersa ad creatorem — tali enim conuersione formatur atque perficitur; si autem non conuertatur, informis est — corporalis autem, si possit intellegi per priuationem omnis corporeae qualitatis, quae adparet in materia formata, cum iam sunt species corporum siue uisu siue alio quolibet sensu corporis perceptibiles?.

An caelum intellegendum est creatura spiritalis ab exordio, quo facta est, perfecta illa et beata semper, terra uero corporalis materies adhuc inperfecta? quia terra, inquit, erat inuisibilis et inconposita, et tenebrae erant super [*]( 1 Gen. 2, 24 cf. Ephes. 5, 32 4 Gen. 1, 1 24 Gen. 1, 2 ) [*]( 2 aeclesia E 3 quomodo] quaeramus quomodo PsRbd alibi quomodo C 4 praeter in ras. m. 2 R 6 omnium] omnium facta sint PBCbd om- \' nium facta sunt E28 8 ulla om. P 9 significet S caelum et terram Eug spiritalis (m. 2 inter t et a 8. I. u semper fere superscribit, quod semel notasse satis habebo E 15 terra. (m eras.) E sicuti PBSCbdEug esse] uita esse SGRt 16 conuersatione S 18 intellegi 221 pribationem E1 19 formata in mg. infer. addid. m. rec. P cum iam seqq. usque ad uers. 1 pag. 6 a coddce P absunt 21 perceptabiles R1 28 perfecta (p a m. 2; ante p eras. est fe) R 24 erat inquit S )

abyssum: quibus uerbis uidetur informitatem significare substantiae corporalis. an utriusque informitas his etiam posterioribus uerbis significatur? corporalis quidem eo, quod dictum est: terra erat inuisibilis et inconposita, spiritalis autem eo, quod dictum est: et tenebrae erant super abyssum, ut translato uerbo tenebrosam abyssum intellegamus naturam uitae informem, nisi conuertatur ad creatorem: quo solo modo formari potest, ut non sit abyssus, et inluminari, ut non sit tenebrosa. et quomodo dictum est: tenebrae erant super abyssum? an quia non erat lux? quae si esset, utique superesset et tamquam superfunderet: quod tunc fit in creatura spiritali, cum conuertitur ad incommutabile atque incorporale lumen, quod deus est.