De Genesi Ad Litteram

Et quomodo dixit deus: fiat lux? utrum temporaliter, an in uerbi aeternitate? et si temporaliter, utique mutabiliter. quomodo ergo possit intellegi hoc dicere deus nisi per creaturam? ipse quippe est incommutabilis. et si per creaturam dixit deus: fiat lux, quomodo est prima creatura lux, si erat iam creatura, per quam deus diceret: fiat lux? an non est lux prima creatura, quia iam dictum erat: in principio fecit deus caelum et terram? et poterat per caelestem creaturam uox fieri temporaliter atque mutabiliter, qua diceretur: fiat lux? quod si ita est, corporalis lux facta est ista, quam corporeis oculis cernimus, dicente deo per creaturam spiritalem, quam deus iam fecerat, cum in principio fecit caelum et terram, fiat lux eo modo, quo per talis creaturae interiorem et occultum motum diuinitus dici potuit: fiat lux.

An etiam corporaliter sonuit uox dicentis dei: fiat lux, [*]( 14 Gen. 1, 3 ) [*]( 1 signifacare E 5 et om. PRISCbd Eug 7 solo ElRx 8 abyssos R 11 superfunderetnr EabdEug 12 inconmutabile R incorporaĮ.įle (bi exp. m. 2) E incomparabile RlSCb 14 dixit] et dixit Eug. 16 possit R1 intelligi S 19 diceret (di m. 1 s. l.) E 20 prima creatura lux b 22 adque E1; m. 1 ita semper; m. 2 omnibus fere locis d in t coriHgit, quod semel notatum sit mutabiliter R1 25 fecitJ fecit deus RSd 26 eo R1 )

sicut corporaliter sonuit uox dicentis dei: tu es filius me.us dilectus? et hoc per creaturam corporalem, quam fecerat deus, cum in principio fecit caelum et terram, antequam fieret lux, quae in hac sonante uoce facta est? et si ita est. qua lingua sonuit ista uox dicente deo: fiat lux, quia nondum erat linguarum diuersitas, quae postea facta est in aedificatione turris post diluuium? quaenam lingua erat una et sola, qua deus locutus est: fiat lux? et quis erat, quem oportebat audire atque intellegere, ad quem uox huius modi proferretur? an haec absurda carnalisque cogitatio est atque suspicio?

Quid ergo dicemus? an id, quod intellegitur in sono uocis, cum dicitur: fiat lux, non autem ipse corporeus sonus, hoc bene intellegitur esse uox dei? et utrum hoc ipsum ad naturam pertineat uerbi eius, de quo dicitur: in principio erat uerbum, et uerbum erat apud deum, et deus erat uerbum? cum enim de illo dicitur: omnia per ipsum facta sunt, satis ostenditur et lux per ipsum facta, cum dixit deus: fiat lux. quod si ita est, aeternum est quod ait deus: fiat lux, quia uerbum dei, deus apud deum, filius unicus dei. patri coaeternus est, quamuis deo haec in aeterno uerbo dicente creatura temporalis facta sit. cum enim uerba sint temporis, cum dicimus "quando" et "aliquando". aeternum tamen est uerbo dei, quando fieri aliquid debeat, et tunc fit, quando [*]( 1 Matth. 3, 17 e cf. Gen. 11, 7 14 Ioh. 1, 1 16 Ioh. 1, 3 ) [*]( 3 fecit] fecit deus PSCEug, (ds er.) R 5 ista uox om. S 7 dilusium El erat om. S 8 qua* (e eras.) E loqutus P loquutus R 9 intellecere E uox om. P1 modi om. b profertur P1 proferetur RlSx 10 carnalisquae Rl cogitatio atque suspitio est b 11 dicimus PRlSC intelligitur post uocis pos. b sono] so(no intercidat) E sona 81 12 dicitur Rl cor[po]reus (po excidit) E hic b 13 intellegitur] accipitur PRSCbdEug esse 8. I. m. 1 R deiJ ds JB* excidit E et excidit E 17 satis-facta add. m. 2 in mg. E lux] quod lux C facta] facta est C (est eras.) R facta esse (esse corr. ex est) S 18 ait] dixit dEttg 19 aput El; m. 2 ubique fere t in d mutat, quod hoc loco semel notetur 20. patri (t s. I.) E quo aexnus R haec deo S hoc d 23 uerbo] in uerbo E2PRSCbd debeat aliquid b )

fieri debuisse in illo uerbo est, in quo non est quando et aliquando, quoniam totum illud uerbum aeternum est.