De Cura pro Mortuis Gerenda ad Paulinum Episcopum

Quod si uerum est, profecto etiam prouisus sepeliendis corporibus apud memorias sanctorum locus bonae affectionis humanae est erga funera suorum, quoniam, si nonnulla religio est, ut sepeliantur, non potest nulla esse, [*](2 hoc loco T est om. TEAMBlCh ut] et T pertractem Y cum] intenditur cum EF ista] ea β 3 sed om. M si om. TAVxCh sustendandis (dan 8. l.) A, CWfi 4 amictusque E que quamuis F 5 perferendis N perfruendi Y tolerandisque N 6 exercitatem IKV excitatam MAEBxCh exercitata Y faecundiorem N 7 quae condiendis corporibus atque curandis funeribus N de curandis m 8 de condendisque K condiendisque BlZAtEMCh colendisque V solent om. TMABlCh 9 ocultis K priorum BM 11 illam N magna K aliorum om. T opidorum Afi 12 poterunt Y 13 praebere-ista om. MACh mortuorum poena bd potuerunt BTKYEFVB& possint tp 14 sepultura BMACh 16 recensiri Y ab alio B TM A 17 fui I 18 etiam] etiam loaton ACh prouisus itaque X qui hic incipit 19 memoriam ChTVXEMKFA$<o Eug bene ® 20 est humanae T u?] burpsoe hominft est E nonnula] nulla V 21 ut om. V sepelliantur Y ulla NZl esse om. Nl )

quando ubi sepeliantur adtenditur. sed cum talia uiuorum solacia requiruntur, quibus eorum pius in suos animus adpareat, non uideo quae sunt adiumenta mortuorum nisi ad hoc, ut, dum recolunt, ubi sint posita eorum quos diligunt corpora, eisdem sanctis illos tamquam patronis susceptos apud dominum adiuuandos orando commendent. quod quidem facere possent, etiamsi talibus locis eos humare non possent. sed non ob aliud uel \'memoriae\' uel (monumenta> dicuntur ea quae insignite fiunt sepulcra mortuorum, nisi quia eos, qui uiuentium oculis morte subtracti sunt, ne obliuione etiam cordibus subtrahantur, in memoriam reuocant et admonendo faciunt cogitari. nam et (memoriae) nomen id apertissime ostendit et (monumentum) eo quod moneat mentem, id est admoneat, nuncupatur. propter quod et Graeci μvημεῑοuocant, quod nos memoriam seu monumentum appellamus, quoniam lingua eorum memoria ipsa, qua meminimus, μvήμη dicitur. cum itaque recolit animus, ubi sepultum sit carissimi corpus, et occurrit locus nomine martyris uenerabilis, eidem martyri animam dilectam commendat recordantis et precantis affectus. qui cum defunctis a fidelibus carissimis exhibetur, eum prodesse non dubium est his, qui [*](1 talia] alia Y 2 snos] suorum IZ an\'i?99 (in mg. m. 2 animus) T 3 sint ChNVXEKYAFfif Eug 4 ut om. j3 quos] que F diligentur P 5 susceptis pCA 6 deum p adiuuando et orando EFVfs 7 possint TMYB1 possit Kl 8 possunt K ob om. V ab Y uel alt. om. V 9 dicentur p insignitae BMCh inaigniter ©NX Ewj sepulcbra BNIZMKy 10 morte om. P 11 subtraantur FX memoria Yrp 12 ammonendo BKYy nomine BMF id om. F 13 ostenditur F et mentem BM 14 id est-nuncupatur osn. F ammona Chl noncupatur X grece o greci T lo MNEMION E mnemion KBNVfi MNEMIN (MI s. ras.) TF mnemio R mnimion Y orne X MNHMHN IZ MEKEMION ChA om. M anaeizant (i a. I.) f seu] uel V monimentum T 16 qua FX 17 mneme BN MNEME TYF MNMH IZ MENIMA ACh mneme (svper init. m tuUL a) V netne K mem.nion <p ne X, om. M 18 corpus carissimi P locus et nomen X 20 ac fidelibus KV 21 exibetur TMEV hiis Yr iis bd) cum in corpore uiuerent, talia sibi post hanc uitam prodesse meruerunt. uerum et si aliqua necessitas uel humari corpora uel in talibus locis humari nulla data facultate permittat, non sunt praetermittendae supplicationes pro spiritibus mortuorum, quas faciendas pro omnibus in christiana et catholica societate defunctis etiam tacitis nominibus eorum sub generali commemoratione suscepit ecclesia, ut quibus ad ista desunt parentes aut filii aut quicumque cognati uel amici, ab una eis exhibeantur pia matre communi. si autem deessent istae supplicationes, quae fiunt recta fide ac pietate pro mortuis, puto, quod nihil prodesset spiritibus eorum, quamlibet locis sanctis exanima corpora ponerentur.

Cum ergo fidelis mater fidelis filii defuncti corpus desiderauit in basilica martyris poni, si quidem credidit eius animam meritis martyris adiuuari, hoc, quod ita credidit, supplicatio quaedam fuit, et haec profuit, si quid profuit. et quod ad idem sepulcrum recurrit animo et filium precibus magis magisque commendat, adiuuat defuncti spiritum non mortui corporis locus, sed ex loci memoria uiuus matris affectus. simul enim et quis et cui commendatus sit, non utique infructuose religiosam mentem precantis adtingit. nam [*]( 1 sibi] si X 2 humari-locis om. YX 3 nullor 11 nullius 12 facultas I2 permittant N\'f permittit A 4 praemittendae T 5 et om. MF catholica om. TMF 6 tacitis-ista om. V eorum] quorum ChBTMA om. EF quos sub F 7 uocabulo commemoratione T suscipit FE 8 uelj aut β 9 exhibeatur BNTEKXYAfi exibeatur F matri TB\' iste IZT 11 prodesse YM spiritug.Jibus T in locis EFBfibd 12 sanctis si ACh exanimata EXt>o2C%2 13 lidelis alt. om. K 14 basilicam BTZMAEKRCh BiJ sic <p om. Y credidit ex tradidit Ch animam eius T 15 martyris meritis E martyris om. Y 16 et-quid profuit om. A1 haec om. T si quid profuit om. F 17 sepulchrum BNZKX sepulchro T animo recurrit V filium] fidelium F 18 magis om. V et adinuat EF 19 loco memoriae X 20 alt. et om. I cui] cQ Y commendans TMBxAxChl commendandus A2Ch2b 21 infructuosae K religioea XY et religiosam p mente XY )

et orantes de membris sui corporis faciunt quod supplicantibus congruit, cum genua figunt, cum extendunt manus uel etiam prosternuntur solo et si quid aliud faciunt uisibiliter, quamuis eorum inuisibilis uoluntas et cordis intentio deo nota sit nec ille indigeat his indiciis, ut animus ei pandatur humanus. sed hinc magis se ipsum excitat homo ad orandum gemendumque humilius atque feruentius, et nescio quomodo, cum hi motus corporis fieri nisi motu animi praecedente non possint, eisdem rursus exterius uisibiliter factis ille interior inuisibilis qui eos fecit augetur, ac per hoc cordis affectus. qui, ut fierent ista, praecessit, quia facta sunt crescit. uerum tamen si eo modo quisque teneatur uel etiam ligetur, ut haec de suis membris facere nequeat, non ideo non orat interior homo et ante oculos dei in secretissimo cubili, ubi conpungitur, sternitur. ita etiam cum plurimum intersit, ubi ponat corpus mortui sui, qui pro spiritu eius deo supplicat, quia et praecedens affectus locum elegit sanctum et illic corpore posito recordatus locus sanctus eum qui praecesserat renouat et auget affectum, tamen etiamsi non possit ubi religiosus animus elegit humare quem diligit, nullo modo debet a [*]( 1 orantes cQ E de corporis sui membris F suiş K subplicantibus JM 2 cum scilicet E fipgunt X manus extendunt F 3 proternuntur K1 si om. Tl aliter N uisibiliter faciunt bd 4 inuisibilis eorum P 5 iudiciis V indictis Z ut] aut MV humanus ei paudatur animus bd 6 sed] tamen E hic BNX9 his ChlKMAFY »»his (in er.) Z excitet X 8 his B anime T 9 possunt T exterius] et\'nis V factus Kl nisi ille T 10 nisibilis BTl facit EXCh Eug augeatur T 11 uernmptamen X 12 se Kl quisque eo modo β legetur Ml 13 non ideo] nå ideo IZ orat] erit X 14 et] ut β in secr. cubili om. T cubiculi Y ubi] qui V 15 n plurimum E ponant T 16 sui qui] ei quis Y supplicaus N qui X om. Y quia et] tamen cO E 17 et locum eligit P locus K eligit AefiCh et om. E 18 recordatur MF locum sanctum F 19 augit Y etiamsi (ai s. I. m. 2) N religionis K 20 animus] amicus ChMAEFB1 eligit AXVfl deligit o humari X quiem X debeat TKMAFYChz a om. TEKMA ChYBxz> ) supplicationibus necessariis in eius commendatione cessare. ubicumque enim iaceat uel non iaceat defuncti caro, spiritui requies adquirenda est, qui cum inde exiret, secum abstulit sensum, quo interesse possit quomodo quisque sit siue in bonis siue in malis, nec ab ea carne expectat adiuuari suam uitam, cui praebebat ipse uitam, quam detraxit excedens et redditurus est rediens, quoniam non caro spiritui, sed spiritus carni etiam ipsius resurrectionis meritum comparat, utrum ad poenam an ad gloriam reuiuescat.

Legimus in ecclesiastica historia, quam graece scripsit Eusebius et in latinam linguam uertit Rufinus, martyrum corpora in Gallia canibus exposita canumque reliquias atque ossa mortuorum usque ad extremam consumptionem ignibus concremata eosdemque cineres fluuio Rhodano, ne quid ad memoriam qualemcumque relinqueretur, inspersos. quod non ob aliud credendum est diuinitus fuisse permissum, nisi ut discerent christiani in confitendo Christum, dum contemnunt hanc uitam, multo magis contemnere sepulturam. hoc enim quod ingenti saeuitia de corporibus martyrum factum est, si eis quidquam noceret, quo minus beate requiescerent eorum uictoriosissimi spiritus, non utique fieri sineretur. re ipsa [*]( 11 cf. Ruf. Patrol. 21 sqq.; Euseb. 5, 1 ed. Migne uol. 19-24 ) [*]( 1 cessare. Ubi copungitur sternitur ubi dns ac deus requirebat ubicumque sqq. X 2 enim om. T; enim-requies om. MACh iacet pr. K spiritus T 4 quod Xv siue sit E 5 exspectat N expe.tat M uitam suam $bd 6 cui-uitam om. TMKAFYCh detraxerat K exiens X 7 sed om. K 8 carng β ad poenam] eusebius (in mg. ad penii) V 9 reuiaescant NTATB1 reuiuescat Chi reuiuiscant KE reuiuescapt F hic finittur cod. X 10 istoria FY Jjjstoria N grecae B 11 eusibus E rufinus (s. I. hieronimus) A 12 galliis <p canumque] eorflque ACh Naquf (s. I. I nec non) F atque om. V 13 ossaque V consummationem NKo consumationem Y 14 rodano BTIZEKFVY15 inspresos Y 16 diuinis 1 17 discenrent K drent 3 in om. AEM xpo A contempnunt TMYK1 18 contempnere B condemnere Kx 19 ingente IZ seuitia TMKE martirum K 20 quicquam NTEMKfcCh beato NBIZMKCh beati EFR 21 sineretur fieri β sinerent (n fin. s. I.) K ergo ipsa fs )

ergo declaratum est non ideo dixisse dominum: nolite timere eos qui corpus occidunt et postea non habent quid faciant, quod non esset permissurus aliquid eos facere de suorum corporibus mortuorum, sed quoniam quidquid facere permissi essent, nihil quo minueretur christiana defunctorum felicitas fieret, nihil inde ad sensum post mortem uiuentium perueniret, nihil ad detrimentum saltem ipsorum corporum. quo minus integra resurgerent, pertineret.