De Cura pro Mortuis Gerenda ad Paulinum Episcopum

Secundum istam quam dixi miseram conpassionem laudantur illi et a rege Dauid benedicuntur, qui Saulis et Ionathae ossibus aridis sepulturae misericordiam praestiterunt. quae tandem misericordia praestatur nihil sentientibus: an forte reuocandum est in opinionem, quod infernum fluuium insepulti non poterant transmeare? absit hoc a fide christiana: alioquin pessime actum est cum tanta martyrum multitudine, quorum non potuerunt corpora sepeliri, et fallaciter eis ueritas dixit: nolite timere eos, qui corpus occidunt et postea non habent quid faciant, si eis tanta mala [*]( 1 cf. Eus. Hist. eccl. V, 1 9 cf. II Reg. 2, 5 12 cf. Yerg. Aen. 6, 327 16 Luc. 12, 4 ) [*]( 1 qui in mg. m. 2 T 2 occisi om. TMAFB1 fuerant in mg. m. 2 T in fin. om. V 3 ossuum BNITyehZMKIElcpp ossurn r os suum A ossium FREPKlbd dispersione m. 2 ex dispensatione T contingeret et 9 4 in istos F nichil T sepelire] sentire F potuerant IZ magnal iniusti magna F 5 misericordia] seuitia F cruciebat T cruciabant Y in] his Mom. EFNlf sentientibus— modo om. Y sentientibus] his seuientibus F his sentientibus E 6 illorumj eorum p erit 1Z 7 erit F iustorft K1 miseraJ mira Nco miseria Blp misericordis IZ cQ passio cp 8 quam dixi in mg. T miram N Acp misericordem IZ miseria p co. passionem ? 9 Dauid-qui om. Nl sauli F 10 ionathe NMYo ionate T misericordie I 11 qug Y tandem] tafli EF misericorda IZ misericordia praestatur] multo. pdg misericordii e4 pstantibus mesericordia co. pstatur sqq. F misericordia cD. pstatur nihil sentientibus multum prodest misericorditer eam praestantibus E praestantur sp 12 hoc reuocandum TEFBVfod in opinionem] ad illam opinionem EFRVp in opinione NKYT2 inferni β 13 transmittere A 14 niultitudine martyrum T 15 poterunt B sepelire Tl eos N 16 et om. As 17 habeant M )

facere potuerunt, quibus inpedirentur ad loca exoptata transire. sed quia hoc sine ulla dubitatione falsissimum est nec aliquid obest fidelibus negata eorum corporibus sepultura nec aliquid, si exhibeatur infidelibus, prodest, cur ergo illi, qui Saulem et eius filium sepelierunt, misericordiam fecisse dicuntur et ob hoc a rege pio benedicuntur, nisi quia bene afficiuntur corda miserantium, quando ea dolent in mortuorum corporibus alienis, quae illo affectu, quo nemo umquam carnem suam odio habet, nolunt fieri post mortem suam corporibus suis, et quod sibi exhiberi uolunt, quando sensuri non sunt, aliis non sentientibus curant exhibere, dum ipsi sentiunt?

Narrantur uisa quaedam, quae huic disputationi non neglegendam uideantur inferre quaestionem. feruntur quippe mortui nonnulli uel in somnis uel alio quocumque modo adparuisse uiuentibus atque ubi eorum corpora iacerent inhumata nescientibus locisque monstratis admonuisse, ut sibi sepultura quae defuerat praeberetur. haec si falsa esse responderimus, contra quorundam scripta fidelium et contra eorum sensus, qui talia sibi accidisse confirmant, inpudenter uenire [*]( 1 iinpepdirentur K exoptataj exobtata IZrr exportata MEAK (s. I. f expectata) F experta (erta in ras.; in mg. pectata) T 2 ullaj aliqua E 3 eorum-7 in mortuorum in mg. inf. m. 2 T 4 exibeatur Ef fidelibug <p quur AM ergo om. V qui] cQ V 5 saule V saul FE et-sepelierunt om. V$filium eius TRbd sepeliendo E 6 et] sed et F sed TMA1 om. E ob] ex BFYTMEA pio rege V;i 7 quando et a (om. F) dolentibus pro mortuorum corporibus nondumque (que om. F) alienis illo affectu sqq. EF; quando et adolentift (8. l. I ea dolent B) mortuorum BTAKM et ea dolentium Y dolent non fieri mortuorum <p in] et Z 8 umquamj tamquam N 9 relicti nolunt EF quod (s. I. m. 2) uolunt A in corporibus EF 10 que o exiberi E 11 suntj possunt BM non om. MA1 exibere TE dum om. A1 ipsi om. BTIZAMY, er. in f 12 narratur Y quaedam om. TV 13 neglegenda FY inferre 8. I. m. 2 N inserere FY quaestionem om. F 14 nonnulli mortuorum T 15 corpora eorum F eorum om. E tacerent Bl iaterent M 16 ammonuisse NY 17 praeberent IZ praeberet Y esse om. V 19 sensum <p qui taliaJ qualia Y sibi talia p )

uidebimur. sed respondendum est non ideo putandum esse mortuos ista sentire, quia haec dicere uel indicare uel petere uidentur in somnis. nam et uiuentes adparent saepe uiuentibus dormientibus, dum se ipsi nesciant adparere, et ab eis haec quae somniauerint audiunt dicentibus, quod eos in somnis uiderint agentes aliquid uel loquentes. si ergo me potest aliquis in somnis uidere sibi aliquid quod factum est indicantem uel etiam quod futurum est praenuntiantem, cum id ego prorsus ignorem et omnino non curem, non solum quid ille somniet, sed utrum dormiente me uigilet, an uigilante me dormiat, an uno eodemque tempore uigilemus ambo siue dormiamus, quando ille somnium uidet, in quo me uidet: quid mirum, si nescientes mortui nec ista sentientes tamen a uiuentibus uidentur in somnis et aliquid dicunt, quod euigilantes uerum esse cognoscant? angelicis igitur operationibus fieri crediderim, siue permittatur desuper siue iubeatur, ut aliquid dicere de sepeliendis corporibus suis uideantur in somnis, cum id penitus nesciant, quorum illa sunt corpora. id autem aliquando utiliter fit siue ad uiuorum qualecumque solacium, ad quos pertinent illi mortui, quorum adparent imagines somniantibus, siue ut his admonitionibus generi humano sepulturae commendetur humanitas, quae, licet defunctis non opituletur, culpanda tamen inreligiositate [*]( 1 uidemur N 2 quia-indicare om. K qui (3 dicere om. A 3 sompnis V 4 ipsis M apparerere Y 5 quae] qui BNTIZÃFEf Eug. sompniauerint V somniauef p dicentes Bl somnis agentes aliquid uel loquentes uiderint bd 6 aliquis potest g 8 etiam] etiam id Eug 9 prorsus ego i3 ergo B e.go IT omnino] prorsus E omnino prorsus o 10 illi Z dormientg IZ me om. IZ euigilet IZ uigilantem I 11 me om. I edormiat I dormit BAl dormiet V 12 somnum Tl sumpnium V uidit Kl in quo] et in quo Eug. 13 quid] quod Tl ita N sapientes F 14 et] sed 1" 15 cognoscantur IZ 16 crederim Y crediderint <p permittantur 1\' 17 suis corporibus p 18 paenitus BM 19 id] ita F qualelJlcum. que B quale.cumque M 20 pertinet Bt 21 hiis Y ammonitionibus NKVY 23 opituleretur cp opitulentur TY in religione Y ) neglegitur. aliquando autem fallacibus uisis homines in magnos mittuntur errores, quos talia perpeti iustum est. uelut si quisquam uideat in somnis, quod Aeneas uidisse apud inferos poetica falsitate narratur, et ei cuiuspiam non sepulti adpareat imago loquaturque talia, qualia fertur locutus illi fuisse Palinurus, et cum euigilauerit, ibi corpus eius inueniat, ubi iacere inhumatum, cum somniaret, audiuit, admonitus et rogatus, ut sepeliret inuentum, et quia id uerum esse comperit, credat ideo mortuos sepeliri, ut eorum animae ad loca transeant, unde insepultorum animas inferna prohiberi lege somniauit: nonne ita credens plurimum a tramite ueritatis exorbitat?