De Baptismo

Augustine

Augustine. Sancti Aureli Augustini Opera, Sectio VII, Pars I (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 51). Petschenig, Michael, editor. Prague; Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1908.

Polycarpo autem Adrumetino, quoniam dixit: qui haereticorum baptismum probant nostrum euacuant, [*]( 2. 8 Cypr. sentent. episc. 1 12 Cypr. sentent. episc. praef. 19 Cypr. sentfcnt. episc. 2 24 Cypr. sentent. episc. 3, ) [*]( 1 et quando-rebaptizantur om. L 3 cogitatur ecclesie Nml ecclesia cogitur v 4 compellitur KL YIJo 5 utique] add. haec Nm2v dicerent Vmifi? etiam ostenditur illos v 6 tunc om. N quia L 8 autem om. N quam ob rem N 9 fugire Vmlpq 12 prioribus v 13 post ambuentes primus, ut uidetur, Erasmus sent. 2 ex Cypriano inseruit, cuius uerba etiam Maurini repraesentant sectioni 13 ea adsignantes; nos eam cum codicibus omisimus 15 Felix] Primus Cypr. misgirpa Kml Cypr. migirpa cet. v dixit om. Nml 17 non om. Jml 18 id non v alto non del. Nm2 22 affectam L Y 24 Policarpo LMN adrumentino L hadrumentino ppr, hadrumetino Vm2 25 nostrorum V )

309

respondemus: Si haereticorum est baptismus qui per haereticos datur, auarorum et homicidarum est qui intus a talibus datur. si\' autem hoc istorum non est, nec illud illorum est, ac per hoc aput quoscumque sit Christi est.

Nouatus a Thamugade quid fecerit dixit, non! autem aliquid adtulit, unde se ostenderet facere debuisse quod: fecit. nominauit enim testimonium scripturarum et decretum collegarum, sed non inde aliquid protulit quod considerare possemus.

Nemesianus autem a Tubunis multa posuit testimonia scripturarum, sed pro sententia catholicae quam declarandam et conmendandam suscepimus multa locutus est nisi forte putandum est, quia non fidit in falsis qui fidit in spe rerum temporalium, sicut omnes auari adque raptores et qui saeculo non factis sed uerbis renuntiant, quales tamen intus et. baptizare et baptizari etiam Cyprianus est testis. ipsi sequuntur etiam aues uolantes, quia non adprehendunt quae concupiscunt. deserit autem uias uineae suae et a semita agelli sui errat et ingreditur per auia loca adque arida et terram destinatam siti, consequitur autem manibus infructuosa non haereticus tantum sed omnis qui male uiuit, quia omnis iustitia fructuosa est et omnis iniquitas infructuosa. qui uero aquam alienam de fonte extraneo bibunt, non haeretici tantum sunt, sed omnes qui non uiuunt secundum ea quae docet deus et uiuunt secundum ea quae docet diabolus. nam si de baptismo diceret, non [*](5 cf. Cypr. sentent. episc. 4 10 cf. Cypr. sentent. episc. 5 13-20] cf. Prout 9, 12 16 cf. Cypr. ep. 13 22 cf. Prout 9, 18 .\' ) [*](1 ante Si] R mg. J baptismns est M datur om. Mp. 3 storum Ktnl 4 apud (sic) s. I. K Christi est] post haec uulgo inseritur sententia 4 (sect. 16), om. codd. 5 thamucade J Thamogade Cypr. 7 decretur L 9 possimus LmlVm2. deinde uulgo inseritur sententia 5 (sect. 18), om. codd. 1.0 Nemessianus KLN autem om. v tubunus L Thubunas Gypr. 11 catholica N 13 pr. in] a N 16 secuntur LMV!-\'-\' 18 uineae] uiae ppr. uitae Mm2 angeli β 20 sitim qml in sitim Cypr. consequitur] contrahit Cypr. infructoosa Lml tantum hereticis (sic) N. 21 alt. omnes Nml 23 tantum heretici N 25 diabolos Lml, )

310

diceret: nec de fonte extraneo biberis, sed: \'de fonte extraneo non te ablueris\'. iam uero quod dominus ait: nisi quis renatus fuerit ex aqua et spiritu, non potest introire in regnum dei, quid eum adiuuet ad id quod putat omnino non uideo. aliud est enim \'omnis qui intrabit in regnum caelorum prius renascitur ex aqua et spiritu, quia nisi renatus fuerit ex aqua et spiritu non intrabit in regnum caelorum\', quod dominus dixit et uerum est, aliud autem \'omnis qui nascitur ex aqua et spiritu intrabit in regnum caelorum\', quod utique falsum est. nam et Simon ille magus natus erat ex aqua et spiritu et tamen non intrauit in regnum caelorum; sic fieri potest ut etiam haereticis contingat. aut si non nasci* tur ex spiritu nisi qui ueraci conuersione mutatur, omnes qui saeculo uerbis et non factis renuntiant non utique de spiritu, sed ex aqua sola nascuntur, qui tamen et intus teste Cypriano sunt. necesse est enim ut unum de duobus concedatur: aut illi qui fallaciter saeculo renuntiant nascuntur de spiritu, quamuis ad perniciem, non ad salutem, adque ita possunt et haeretici, aut si illud, quod scriptum est: sanctus enim spiritus disciplinae effugiet fictum, etiam ad hoc ualet, ut fallaciter saeculo renuntiantes non nascantur de spiritu, potest quis baptizari aqua et non nasci de spiritu et frustra Nemesianus ait: neque spiritus sine aqua operari potest nec aqua sine spiritu. iam uero et alibi saepe dictum est, quomodo fieri possit, ut habeant communiter unum. baptisma qui ecclesiam non habent unam, sicut fieri potest [*]( 1 Prou. 9, 18 2 Ioh. 3, 5 10 cf. Act. 8, 13 19 Sap. 1, 5 23 Cypr. sentent. episc. 5 ) [*]( 1 liberis L 3 renatus KNmlv Cypr. natus (r£vvYJ%) cet. non] esse non Nml 6 nascitur p nisi] add. quis Mm2 8 post uerum est haec deleta sunt in K: aliud autem omnis qui nascitur ex aqua et spiritu non intrabit in regnum caelorum quod dominus dixit et uerum est 10 ainon Vml magis Nml magnus ? 11 intrabit L Vmly.<; 12 baereticis etiam v 13 conuersatione Nml omnis pjpy. 14 et] etiam N 15 sunt teste cypriano L 16 de] e L 18 pernetiem L 19 aliud L spiritus enim sanctus L 20 effigiet Lml 22 potest-spiritu Ws script. J 23 nemessianus JKm2LN 24 nec] neque p.- )

311

in ipsa intus ecclesia, ut non habeant unum spiritum sancti per iustitiam et inmundi per auaritiam et tamen habeant unum baptisma. sic enim dictum est unum corpus id est ecclesia, sicut unus spiritus et unum baptisma. iam cetera quae dixit nostrae potius adsertioni suffragantur, posuit enim ex euangelio testimonium: quod natum est de carne caro est et quod natum est de spiritu spiritus est, quia, deus spiritus est et ex deo natus est, et intulit: ergo omnes haeretici et sehismatici omnia quaecumque faciunt carnalia sunt dicente apostolo: mani festa sunt enim apera carnis, quae sunt f ornicatione s, i inmunditiae m it ditiae; et cetera quae ibi dicit apostolus, ubi et haereses commemorauit, iste exsecutus est: quoniam quicumque haec faciunt regnum dei non heredi tabu ni. deinde adiecit et dixit: condemnat itaque apostolus cum omnibus malis et qui diu-isionem faciunt, hoc est schismaticos et haereticos. bene quod enumerans opera carnis, inter quae et haereses sunt, inuenit et dixit simul omnia damnantem apostolum. interroget ergo ipse sanctum Cyprianum et audiat ab eo, quam multi etiam intus secundum opera mala carnis uiuunt, quae cum haeresibus damnat apostolus, et tamen baptizant et baptizantur. cur ergo soli haeretici dicuntur baptismum habere non posse, quem habent socii damnationis ipsorum?

Ianuarius a Lambese dixit: Secundum scripturarum sanctarum auctoritatem decerno haereticos omnes baptixandos et sic in ecclesiam sanctam admittendos.

Huic respondetur: Secundum scripturarum sanctarum auctoritatem decreuit concilium catholicum orbis terrarum [*]( 3 Epb. 4, 4-5 6 Cypr. senteot, epiac. b. lob. 3, 6 8 cf. Ioh. 4, 24 10 Gal. 6, 19,....-21 25 Cypr. sentent. episc. 6 ) [*]( 5 adaertionie N 9 scibsmatiei N 10 sunt enim L Cypr. enim sunt cet. v 18 exsequutus Km2 15 apostolos Nml 16 et eoa qui Vo 18 damnentem Lml 19 ipsum NVv 20 intus etiam M 25 lambeese Ntnlo 28 sanctarum soripturarum N )

312

etiam in haereticis inuentum baptismum Christi non esse inprobandum. si autem poneret testimonia scripturarum, aut contra nos non esse aut etiam pro nobis esse demonstraremus, sicut ecce qui eum sequitur. ;

Lucius a Castra Galba ex euangelio posuit testimonium dicente domino: uos estis sal terrae; si autem sal infatuatus fuerit, id quod sallietur ex eo ad nihilum ualebit, nisi ut proiciatur foras et conculcetur ab hominibus. quasi nos dicamus homines ipsos foras pro-, iectos ualere aliquid uel ad suam uel ad aliorum salutem. sed et qui tales intus uidentur non solum spiritaliter foris sunt, sed etiam corporaliter in fine separabuntur. omnes enim tales ad nihil ualent, nec ideo tamen sacramentum baptismatis quod in eis est nihil est. nam et in ipsis qui proiciuntur foras, si resipiscant et redeant, salus eis quae recesserat redit, baptisma uero quia non recesserat non redit. et illud quod ait dominus: ite ergo et docete gentes, baptixantes eos in nomine patris et filii et spiritus sancti, non permisit baptizare nisi bonos, quia malis non diceret: si cui dimiseritis peccata dimittentur ei, si cui tenueritis tenebuntur. quomodo ergo intus baptizant mali qui dimittere peccata non possunt? quomodo etiam baptizant malos non mutatos, quorum adhuc peccata super eos sunt, sicut Iohannes dicit: qui odit fratrem suum, in tenebris est usque adhuc? si autem tunc dimittuntur, cum se bonis et iustis [*]( 6 Cypr. sentent. episc. 7. Matth. 5, 13 17 Cypr. sentent. episc. 7. Matth. 28, 19 19 Ioh. 20, 23 24 I loh. 2, 9 ) [*]( 1 baptismum inuentum Jml Christi baptismum v 3 demonstremus L 4 ece L ille Nm2 post sequitur uulgo inseritur sententia 7 (sect. 22), om. codtl. 5 lutius N castra (r s. I.) L gastra N Castro Galbae v ex] en J 7 infatuatum v fatuus Cypr. id quod] in quo Mm2 Cypr. salietur JLN$pr. nihilum N Cypr. nihil cet. v 10 aliquid ualere t) 11 uidentur intus v 12 seperabuntur Nml 13 nil Mp. 14 si om. p pro 16 etl add. si Mm2 18 fili Kml 20 dimittuntur L 21 baptizantur Jml 23 peccata adhuc v super eos peccata N iohannes bis Kml 25 bonus Nml nobis L. )

313

per quos in ecclesia peccata dimittuntur, quamuis a malis baptizati sint, intima caritate coniungunt, sic et illi qui forinsecus ueniunt et ad eandem conpaginem corporis Christi interno uinculo pacis accedunt. baptismus tamen Christi in utrisque agnoscendus et in nullis inprobandus est, siue antequam conuertantur, quamuis eis nihil prosit, siue cum conuertuntur ut prosit. cum ipsi ab ecclesia quae una est, inquit, recedendo infatuati contrarii facti sint, fiat sicut scriptum est: domus contrariorum legis debent emundationem, et consequens est, inquit, eos qui a contrariis baptixati inquinati sunt primo purgari et tunc demum baptixari. quid ergo? raptores et homicidae non sunt contrarii legis dicentis: non occides, non furaberis? debent ergo emundationem; quis hoc negauerit? et tamen non solum quicumque a talibus intus baptizantur, sed etiam qui tales non mutati baptizantur, quamuis adhuc purgationem debeant ut mutentur, non tamen amplius cum mutati fuerint baptizantur. tanta uis est in sacramento simplicis baptismi, ut, cum fateamur aliquem baptizatum et adhuc male uiuentem debere mundari, uetemus tamen ulterius baptizari.

Crescens a Cirta dixit: In tanto coetu sanctissimorum consacerdotum lectis litteris Cypriani dilectissimi nostri ad Iubaianum itemque ad Stephanum, quae tantum in se sanctissimorum ex scripturis deificis continent, ut merito omnes per dei gratiam adunati consentire debeamus, censco[*]( 7 Cypr. sentent. episc. 7 8 Prou. 14, 9 12 Ex. 20, 13. 15 21 Cypr. sentent. episc. 8 )[*]( 1 peccata om. Nv 2 sunt MNmlps illi (scil. se habent)] illic Nml illis v 3 ad 8. l. K 7 post prosit add. L: Adhuc lucius dicit inquid NmlVq 8 sint] sunt Lmlp4 Cypr. codd. STml sunt facti M 9 legis] legistia ppr. 10 est om. Cypr. inquid NmlVq quia a Vml sunt om. Vml 13 emendationera JNml 21 circa L coeto Lml caetu Nml 22 sacerdotum Mp.ç Cypr. cod. 8 24 sanctis-. tissimorum N sanctimoniorum Cypr. codd. sanctissimorum testimoniorum Hartel ex] descendentium ex Cypr. 25 per om. c .:* )

314

ergo omnes haereticos sine schismaticos qui ad catholicam eeolesiam uoluerint uenire non ante ingredi, nisi exorcixati et baptizati fuerint, exceptis his sane qui in ecclesia catholica fuerint ante baptizati; ita tamen per manus iupo.;;iNonffm in paenitentiam ecclesiae reconcilientur.

Hic ammonemur iterum quaerere cur dixerit: exceptis his sane qui in ecclesia catholica fuerint ante baptizati. an quia non amiserant quod intus acceperant? ergo, quod habere foris poterant, cur non et tradere poterant? an inlicite foris traditur? sed neque licite foris habetur et tamen habetur; sic inlicite foris datur, sed tamen datur. quod autem praestatur redeunti qui intus acceperat, hoc praestatur uenienti qui foris acceperat, id est ut licite intus habeat quod inlicite foris habebat. sed aliquis forsitan quaerat, quid de hac re (habeat) beati Cypriani epistula ad Stephanum, cuius in hac sententia commemoratio facta est, cum in exordio concilii non sit commemorata, credo quia non putatum est necessarium. nam et ipsam in isto coetu consacerdotum lectam esse dixit, quod factum omnino non dubito, quantum arbitror, ut fieri solet, quo possent iam congregati episcopi etiam de illa causa simul aliquid cognoscere quae illa epistula continetur. nam prorsus ad quaestionem praesentem non pertinet et magis miror, cur eam iste commemorare uoluerit, quam cur in exordio concilii commemoratio eius praetermissa sit. quodsi quisquam arbitratur me aliquid [*]( 15 Augustinus de Cypriani epistula 68 loquitur, cum Crescens ep. 72 significau«rit ) [*]( 1 ego Mm2v sine] et Cypr. ecclesiam catholicam J 2 uenire uoluerint v exhorcizati JK exorzizati L exhorchitati Nml 3 prius fuerint Cypr. 4 ita] ii Hartel tamen] add, ut v impositionem KLpg 5 paenitentia Cypr. ecclesiam N 6 admonemur LN 8 amiserunt L 9 pr. foras qml 10 licito L et tamen-inlicite detrita in K, om. L et tamen habetur om. Jml sic inlicite om. J spat. uac. relicto,. neque licite suppl. m2 12 acciperat J foras Mp. 13 ut licite] inlicite N 14 habeat "aliquot mas" apud v, om. mei; cf. p. 815, 5 riihil habet 15 post Stephanum add. dixerit Vv 16 exhordio J 18 facto Nml 22 *.eam N 24 arbitretur Nml )

315

noluisse in medium proferre quod in ea positum est praesenti causae necessarium, legat eam et sciat uerum esse quod dico; aut si aliud inuenerit redarguat. prorsus enim illa epistula de baptismo aput haereticos uel schismatieos dato, unde nunc agimus, nihil habet.

Nicomedes a Segermis dixit: Mea sententia haec est ut haeretici ad ecclesiam uenientes baptizentur, eo quod nullam foris aput peccatores remissionem peccatorum consequantur .

Cui respondetur: Uniuersae ecclesiae catholicae sententia haec est, ut haeretici, quamuis in haeresi, iam Christi baptismo baptizati ad ecclesiam uenientes non baptizentur. si enim nulla est aput peccatores remissie peccatorum, nec intus peccatores peccata dimittunt et tamen ab eis baptizati non rebaptizantur.

Monnulus a Girba dixit: Ecclesiae catholicae matris nostrae ueritas semper aput nos, fratres; mansit et manet uel maxime in baptismi trinitate domino nostro dicente: ite, baptizate gentes in nomine patris et filii et spiritus sancti. cum ergo manifesto, inquit, sciamus haereticos non habere nec patrem nec filium nec spiritum sanctum, debent uenientes ad ecclesiam matrem nostram uere renasci et baptizari, ut cancer quod habebant et damnationis ira et erroris offectura per sanctum et caeleste lauacrum sanctificetur.

Huic respondemus patrem et filium et spiritum sanctum in sacramento dumtaxat omnes habere, qui baptismo uerbis ; 1 \' [*]( \'6 Cypr. sentent, episc. 9 15 Cypr. sentent. episc. 10 18 Matth. 28, 19 ) [*]( 2 eam] etiam Kml 3 redarguet Lml 4 dato om. J 5 post nihil ras. 5 litt. N 6 NICOMEDIS A SE GERMES dicit N scientia L haec om. v 7 hęiretici Nml 8 foris nullam N 10 uniuersae s l. K sentia Mml sententiae (a eras.) N 14 baptizati ab eis L 15 Mom- Dulus L Monnullua p.ml girpa L 16 ueritas s. I. K apud nos, fratres, semper v nos om. N et mansit Cypr. 17 manet] tamen J 18 ite et Cypr. omnes (dėl. ml) gentes L fili Kym2 19 inquid Nml V ç 23 ire (ire V) terroris Np 26 habere omnes v. )

316

euangelicis consecrato baptizantur, in corde autem et in uita nec illos habere qui intus perdite et execrabiliter uiuunt.

Secundinus a Cexas dixit: cum dominus noster Christus dicat: qui mecum non est aduersus me est, et Johannes apostolus eos qui ab ecclesia exeunt antichristos dicat, indubitanter hostes Christi quique antichristi nominati sunt gratiam baptismi salutaris ministrare non possunt. et ideo censeo eos qui de insidiis haereticorum confugiunt ad ecclesiam baptizandos esse n nobis qui amici appellati sumus dei de eius dignatione.