Contra Secundinum

Tua in me beneuolentia, quae adparet litteris tuis, grata mihi est . sed quam te redamari a me oportet amantem me, tam tristis sum, quod tenaciter inhaesisti suspicionibus falsis partim aduersus me, partim aduersus ipsam, quae mutari non potest, ueritatem. sed quod de animo meo non uerum sentis, facile contemno; hoc enim sentis, quod etsi in me non agnosco, fieri tamen potest, ut sit in homine. ergo etiamsi erras in me, non tamen ita erras, ut me de hominum numero eximat tua opinio, quia id de me credis, quod fieri potest in animo humano, etiamsi non sit factum in animo meo. non igitur opus est, ut tibi hanc suspicionem magnopere coner auferre. non enim spes tua pendet ex me aut bonus esse non poteris, nisi ego fuero. senti de Augustino quicquid libet, sola me in oculis dei conscientia non accuset. quod enim ait apostolus, mihi minimum est, ut a uobis iudicer aut ab humano die. ego autem uicem tibi non rependam, ut de tua mente aliquid existimare in malam partem audeam, quod intueri non ualeo. nec dico, quod me subdole lacerare uolueris, sed tantum de te opinor, quantum de te indicas uerbis. quamobrem etsi non bona de me suspicatus sis, quod carnali timore [*](17 I Cor. 4, 3 2 INCI SCI AVGVSTINI RESPONSIO fol. 31x C eiusdem ditd aurelii aug. hipp. opi contra Secundinum manicheum liber incipit b 8 tua om. C que C 4 redemari C 5 inhesisti C 6 que C 7 (et 9) po.test C non ante uerum om. b 8 ęnim C sen///tis (si uidetur eras.) C 9 agnusco C cognoaco b *omine (h er.) C 11 oppinio C 12 anim*o (a er.) C nec b 13 tibi] *ibi (h uid. eras.) C snspitionem C 15 agustino (v m. 1 add.) C quicquid (d ita c mut.) C 16 me* C acuaet C quo C 17 apostolos C miniun, C diiudicarer C 18 umano C 19 stimare C 20 uolueri*s C 21 oppiaor C iudicas b )

alicuius incommoditatis, quae de uestra societate mihi accidere poterat, haeresim Manichaeorum reliquerim, uel cupiditate honoris, quem in catholica adeptus sum, tamen non de te uicissim male sentiens credo esse beneuolam suspicionem tuam et hoc non criminandi causa, sed corrigendi studio scripsisse te existimo. si autem mihi adcommodares credendi . beneuolentiam, quoniam latebras animi mei arguis, quas utique promere ad oculos tuos et demonstrare non possum, . facile de ipso mutares sententiam et nolles amplius temere adfirmare, quod nescis.

Ego enim fateor, timore Manichaeos deserui, sed timore illorum uerborum, quae per apostolum Paulum prolata sunt: spiritus, inquit, manifeste dicit, quia in nouissimis temporibus recedent quidam a fide, adtendentes spiritibus seductoribus et doctrinis daemoniorum in hypocrisi mendaciloquorum, cauteriatam habentes conscientiam suam, prohibentes nubere, abstinentes a cibis, quos deus creauit ad percipiendum cum gratiarum actione fidelibus et his, qui cognouerunt ueritatem. omnis enim creatura dei bona est, et nihil. abiciendum, quod cum gratiarum actione percipitur. quibus uerbis etsi alios quoque fortasse haereticos, tamen maxime Manichaeos breuiter aperteque descripsit, hoc ergo timore, cum in puerili ingenio serius saperem, me ab illa societate diuulsi; amore quoque honoris arsisse me fateor, ut inde discederem, sed illius honoris, de quo idem dicit apostolus: gloria autem et honor et pax omni operanti bonum. quis autem operari bonum conabitur, qui non in uoluntate [*](13 I Tim. 4, 1-4 27 Rom. 2, 10 ) [*]( 1 incommoditati hisqae C 2 heresS C manicheorum C relinquerim C 8 chatholia (c m. 1 superscr.) C 4 suspitionem C 6 scribine C accomoderes C 7 arguas b utiquę C 9 timere C 11 (et 23) timore C mamcheos C 12 que C 14 quidem C 15 demoniorum C 16 ypocris inmendati locorum C 18 cybis C 21 com C accione C 81 heretico. C 24 serins scripsi : seruis C om. b Maw. 25 deuulai C 28 antem] enim C )

mutabili, sed in natura incommutabili malum esse putauerit? unde et ipse dominus eis, qui bona se loqui arbitrabantur, cum essent mali, aut facite, inquit, arborem bonam et frustum eius bonum aut facite arborem malam et fructum eius malum. malis uero iam mutatis in bonum apostolus ait: fuistis enim aliquando tenebrae, nunc autem lux in domino. sed, si non uis mihi de animo meo credere, existima ut libet; tantum de ipsa ueritate caue quid sentias. temptatio te non adprehendat nisi humana. humanus enim error est, ut id factum esse in animo meo credas, quod fieri potuit. etiam si non est factum; cum uero sacrilegam et non solum falsissimam, sed etiam fallacissimam fabellam Persicam non de quolibet homine, sed de summo deo mendaciis contaminatissimis contextam atque confictam putas esse ueritatem, non est hoc modo praetereundum neque tanta mors animae contemnenda. est enim, quod tecum agi possit, quia non sicut de animo meo nihil amplius possum dicere, nisi ut credas mihi; quod si nolueris, non inuenio, quod faciam . ita -etiam cum de ipsa luce animorum, quam rationales mentes quanto puriores, tanto tranquillius intuentur, falsum aliquid existimas, non tibi potest, si patienter audias, demonstrari, quam sit remotissimum a ueritate, quod sentis. sicut enim sensum oculi tui sentire non possum nec tu mei, sed tantum- . modo nobis de hac re credere uel non credere possumus, illam uero speciem, quae utriusque nostrum oculis uisibilis subiacet, inuicem nobis ualemus ostendere: sic de [*](8 Matth. 12, 33 6 Ephes. 5, 8 9 cf. I Cor. 10, 18 ) [*](1 malam C 3 inquid C 5 mala C 6 apostoltu (u ex o corr.) C tenebre C 7 meo om. C 8 caut C 10 esse∗ (t eras.) C om. b aaima mea b 11 factu∗ (s er.) C sacrilegum (cr ex gr. m. 1 corr.) C 12 sed etiam fallacissimam (in marg. inf. m. 1 add.) C fabulam Maur. 13 colibet C homine. (m er.) C mendatiis C 14 adque C 16 pretereundum C 16 contempnenda C 17 non om. b i 18 quid b Maur. fatiam C 21 ezstimas (i m. 1 superscr.) C audeas C 24 possu∗mus (m eras.) C 2b spetiem que C utriusque nostrum ew nostris b 26 side (c 81. 1 superscr.) C \'\' ) adfectionibus animorum nostrorum. quas proprias habemus, credamus nobis, si placet; si autem non placet, non credamus . rationem autem ueritatis, quae nec mea nec tua est, sed utrique nostrum ad contemplandum proposita, posita peruicaciae caligine serenatis mentibus pariter adtendamus.