Contra epistulam fundamenti

Augustine

Augustine. Sancti Aureli Augustini Opera, Sectio VI, Pars I (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 25, Pars I). Zycha, Joseph editor. Prague; Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1891.

Cur ergo, inquis, quod naturae deus dedit, tollit corruptio? non tollit, nisi ubi permittit deus; ibi autem permittit, ubi ordinatissimum et iustissimum iudicat pro rerum gradibus et pro meritis animarum. nam et species uocis emissae praeterit et silentio perimitur; et tamen sermo noster et praetereuntium uerborum decessione ac successione peragitur et moderatis silentiorum interuallis decenter suauiterque distinguitur. ita sese habet etiam temporalium natururum infima pulchritudo, ut rerum transitu peragatur et distinguatur morte nascentium. cuius pulchritudinis ordinem et modos si posset capere sensus noster atque memoria, ita nobis placeret, ut defectus, quibus distinguitur, nec corruptiones uocare auderemus; quod autem in eius pulchritudinis parte laboramus, dum nos fluentia deserunt temporalia, quae diligimus, peccatorum poenas luimus et sempiterna diligere commonemur.

Non ergo in hac pulchritudine quaeramus, quod non accepit; quae ideo infima est, quia quod quaerimus, non accepit; et in eo, quod accepit, laudemus deum, quia tantum speciei bonum etiam huic quamuis infimae dedit. nec ei tamen ut amatores eius inhaereamus, sed ut dei laudatores eam transgrediamur, ut supra eam conlocati de illa iudicemus, non ei conexi in illa iudicemur. festinemusque ad illud bonum. quod nec locis grassatur nec tempore uoluitur et unde speciem formamque accipiunt omnes locales temporalesque naturae. ad quod uidendum mundemus cor per fidem domini nostri [*](1 uides] ut des T 3 qunrP dedit iensHTVCSL 5 iustissimum et ordinatiMimum V 6 emissa PHVT 7 noster et] noster ex HTVSCRb peuntium b 8 ac successione om. 8 et om. HSR 11 et] * T i nt (corr. m. 1) P 12 cuius s. I. H quuius P 14 aderemus qd H 15 dum] cum b 16 post diligimus add. et HTVCSb pęnas T 17 diligere] diliere Hl 18 queramus T 19 quod] que V ZO qui b 21 huic] fuit P infime T 22 inhereamus PT 23 illa] ea b 24 conneii 8 festinemusque inc. cap. 42 in b festinemus quia P 25 crassatur HVLTb tempore (m. er.) H 26 formamque om. L )

248
Iesu Christi, qui ait: beati mundicordes, quoniam ipsi deum uidebunt. non enim eos oculos ad illud bonum cernendum praeparari oportet, quibus cernitur ista lux diffusa per locos, et non ubique integra, sed aliam partem hic habens et alibi aliam. uerum illum aspectum aciemque purgemus, qua cernitur, quantum in hac uita licet, quid sit iustum, quid pium; quae sit sapientiae pulchritudo: quae quisquis cernit, praeponit longe omnium localium spatiorum plenitudini et sentit, ut ista cernat, non per locorum spatia diffundi aciem mentis suae, sed incorporea potentia stabiliri.

Cui aspectui quoniam multum sunt inimica phantasmata, quae de carnali sensu tracta imaginarie cogitatio nostra uersat et continet, detestemur istam haeresim, quae suorum phantasmatum fidem secuta et diuinam substantiam per locorum spatia quamuis infinita uelut informem molem disiecit atque diffudit et eam ex una parte truncauit, ut inueniret locum malo, quod uidere non potuit non esse naturam, sed contra naturam, et ipsum malum tanta specie et formis et pace partium in singulis naturis uigente decorauit, quia sine his bonis nullam poterat cogitare naturam, ut ea mala, quae ibi reprehendit, innumerabilium bonorum copia sepeliantur. sed huius uoluminis iste sit terminus; in ceteris cetera eius deliramenta deo permittente atque adiuuante arguentur. [*]( 1 Matth. 5, 8 ) [*]( 1 mundocordes H mundo corde b 3 luiista cernitur T 5 et om. b aliam alibi HTVR 6 qua] quae Hx quo HYb iustum] istum Hl 7 sapientie T 8 plenitudinis (s 8. I. a m. 1) H 11 sunt om. P inimica sunt b 12 carnali (na corr. ex ni m. 2) H imaginaria T 1-3 heresem H haeresem P 14 sequuta P 15 disiecit Pl 16 et.eam H ut (ort. ex uit) H 21 rephendit T sepelliantur P 22 in oni. P cgtera T 23 arguantur HVCSb aug. episc. aeclesiaej catholicae lib. I aduersus quae fundajmenti dicitur deli/ramentis plena exp. (litter uncial.) fol. 86 P aurelii augustini contra epist. fundamenti manicheorum explic. (litt. uncial.) fol. 48 H S. Aur. Aug. aduersus manicheos contra epistolam fundamenti liber expl. fol. 10 R Explicit liber eci (bi L) augustini contra epistola fundamenti manicheorum fol. 197 Tfol. 112 L )