Contra epistulam fundamenti

Uerumtamen cum carnalibus animis fortasse non sic agendum est, sed descendendum est potius ad eorum cogitationes, qui naturam incorpoream et spiritalem cogitando persequi uel non audent uel nondum ualent, ita ut nec ipsam cogitationem suam eadem cogitatione considerent et inueniant eam nullo locorum spatio de ipsis locorum spatiis iudicantem. [*]( 1 K H animA si b toties HT 2 noltktatom T affectibus P 3 phantasmatum (matum add. a corr.) H fantasmatum V 4 sub obliuione V subobliuione (ob s. I. a m. 2) H 5 atque huiusmodi om. VL 8 super b \' 9 tribuens VL 12 fantasmata P 15 frusta (s. l..i. partes) H, (r ante s er.) T frustra V 16 mentirentur V 18 diffuse T 19 tote T inueniret (ret inras.) H, VL inueniri R 20 et) sed b, OJIl. HTCR cons. haec non ual. b de] te VL 23 est ante sed om. V potius est V 24 persequi] potius sequi HTVCSLb 27 nullo om. Hb spatio (o in ras.) H spatia b )

Quid erat ergo iuxta illud latus terrae. quam inlustrem ac sanctam uocas? terra, inquit. tenebrarum. quid? de ista terra saltem concedis, quod corporea erat. necesse est te hoc dicere, quandoquidem omnia corpora inde adseris originem ducere. quid ergo ? quaeso. quamuis tardi, quamuis carnales homines, ne hoc quidem aliquando animadueritis. quod lateribus sibi iungi utraque ista terra non posset. nisi esset utraque corporea? cur ergo nobis dicebatur nescio qua caecitate peruersis tenebrarum tantum terram fuisse uel esse copoream, illam uero, quae terra luminis diceretur, incorpoream et spiritalem credi oportere? expergiscamur aliquando homines boni et saltem admoniti. quod facillimum est. adtendamus duas terras sibi lateribus non posse coniungi. nisi utrumque sit corpus.

Aut si ad ista etiam crassi et tardi sumus. quaero. utrum et ipsa terra tenebrarum unum latus habuerit et cetera infinita sicut terra lucis. non ita credunt; timent enim. ne deo uideatur aequalis. dicunt ergo illam per profundum inmensam . et per longum. sursum uersus autem supra illam spatia infinitae inanitatis adfirmant. et ne ipsa uel simplum, terra autem luminis duplum tenere uideatur, angustant eam a duobus etiam lateribus. tamquam si unus panis — sic enim, quod dicitur, facilius uideri potest — in quadras quattuor decussatim formetur. in quibus tres sint candidae, una nigra; modo de tribus candidis tolle distinctionem et fac illas et sursum [*](1 ergo erat b illud] aliud Hb 2 inquis b tenebrarum (arum in ras.) H 3 hoc te V 4 asseris P 5 ducere (in ras; u ex i fact. uicl.) 11 7 possit HVTCSb 8 quur P a nescio qua b cecitate T 10 illanr-incorpoream (in marg.) V et (corr. ex ei) H 12 ammoniti TV attendamus P 13 utrunque C utrumque (corr. ex utraq:) L utraque b 15 ad isti etiii possit coniungi. grossi et tardi: quero b gressi H grossi TRVLb sumus om. H sitis LV sunt TR 16 cetera T 18 ergo] enim T post profundum add. T uersas, quod a m. 2 in uersus corr. 19 longa T aut b infinitae scripsi: infinite lib. b 20 affirmant P 21 ut duplum VL angustant (nt in ras.) H 123 decusatim PHTh 24 candide T 25 fac (I.\' in ras: corr. ttid. ex 1) H sursutn (s init. in ras: ort. ex r) H )

Uerumtamen si ita est, adparet terram tenebrarum a terra lucis duobus lateribus tangi; et utique si duobus tangitur, duobus etiam tangit. certe iuxta unum latus erat terra tenebrarum.

Deinde quam foeda figura terrae lucis adparet. tamquam fissa ungula nigro quodam cuneo subter artato, iliac tantum finita. qua finditur. hians etiam et patens desuper interposito inani, quicquid a superficie terrae tenebrarum sursum uersus inmensum est. quam deinde melior ipsius terrae tenebrarum figura ostenditur, si quidem illa findit. haec finditur; illa inseritur, haec interpatet: illa in se nulli inanitati dat locum. haec ab inferiore tantum parte laxa non est, qua hostili cuneo subinpletur. indocti ergo homines et auari cum maiorem honorem tribuunt multitudini partium quam unitati. ut sex partes darent terrae lucis, tres deorsum uersus. tres sursum uersus, maluerunt penetrari terram lucis quam penetrare. tali enim figura etsi conmixtam negant. penetratam tamen negare non possunt.