Itinerarium

Venientibus a Iordanen in Hierieho milia sex. Hiencho autem in oculis hominum ita uidetur ut paradisus. Muri diruti, territorius in miraculis positus. Domus Raab stat, quae est xenodochium, et ipse cubiculus, unde deposuit exploratores, est oratorium sanctae Mariae. Lapides illos, quos leuauerunt filii Israel de Iordane, positi sunt non longe a ciuitate Hiericho in basilica post altarium magni ualde. Ante basilica est campus, ager Domini, in quo Dominus manu sua seminauit, ferens satum usque ad modios tres, qui etiam bis in anno colligitur, qui numquam seminatur, sed ex se nascitur. Colligitur autem mense Februario et exinde in pascha communicatur. Aratur, [*]( 1 ubi R infantuli R et aliquarum ipsas G et cum aliqua ex eis Br aliquis-mortuus R 2 in ipsa cellola GR 3 cellola G inceditur R indillcitur G alius infantulus R alia puella Br 4 qui eis cibaria praeparet Br 5 oracionem G 6 nullus G 7 frontem G in iordane R non multum longe bis R non multum longe a Iordane G a loco addidi 8 est ante dominus om. R grandis G 9 senodocico G senodochia R sinodochia Br riba G 11 tiriaea G tyriaca RBr conficiuntur G 12 nobis a iordanen G ad iordanem B inde uenimus ad iordanem. De iordane etc. Br, haud scio an recte 13 ita om. G paradysus R 14 territurius G positas (l. u cum a aperta mutata) G 15 senodochius G senodochium R sinodochium Br 16 oratorius G illi Br 18 altario G altare Br magnum B om. Br basilicam R campo sacer domini G 19 serens G 20 quasi modia tria Br bis in anno om. R collegitur G qui numquam-21 colligitur om. G 22 febroario R oratur R )

Fons aquae, quam indulcauit Helisaeus, inrigat omnem Hiericho. Ibi nascitur uinum t potiston, qui febrientibus datur. Ibi nascitur dactalum de libra, ex quibus mecum adduxi in prouincia, ex quibus unum domino Paterio patricio dedi. Ibi nascitur cetrius de libras quadraginta et uirga fasioli longa pedes duo et in latitudinem [et in longitudinem] digitos duos. Ibi est et uitis, unde in ascensionem Domini uuas cistas plenas uenales in monte Oliueti, et inde pentecosten mustum et exinde colata plena proponuntur.

Exeuntes de ciuitate uenientes contra Hierusolimam, non longe a ciuitate Hiericho est illa arbor, ubi ascendit Zachaeus uidere Dominum, qui arbor, inclausus infra oratorium, ipsius per tectum foris dimissa est, sicca quidem. Exeuntes porta de Hiericho, ab oriente contra occidentem uenientes; in sinistra manu intras in fauillas Sodomae et Gomurrae, super qua prouincia semper nubes obscura descendit; odor sulphoreus. Nam quod fallent homines de uxore Loth, eo quod minuatur [*]( 1 mensibus B cum reliquas messes Br collegitur et deinceps aratur et om. B 2 et deinceps-dimittitor om. Br demetitur R 3 hęseafl G inrigat corr. in inritat G 4 nbi R postun G potiston R potis con Br ftaorcmdv ipse conieci quod G felmentibus B febricitantibus Br 5 de quibo, B 6 pronintia Br domino om. B domno Br paterio in G om., sed ead. manu superscriptum 7 cetrins G cedros B caedrus Br fasiola G fassioli Br et ex uirga fasiola conieci 8 et in latitudinem-dnos om. BBr latuding corr. ead. m. G et in longitudinem secluai digos G 9 cistra R cestas 2. r super s ead. m. scripta G plenas cistras racemis Br uenalis G 10 montem R inde] in die G mutum Br et om. B 11 collata G R colata Br 12 ciuitatem G uenientes partim in reuura G uenimus RBr hierosolimam R hierusolima G 14 quae RBr intra G 15 portas B 16 hierico G ab oriente G ueniens R uenimns Br sinixtra manum G 17 Gomorrae GBr quam prouinciam R qua prouintia Br 18 obscurus G sulphureas corr. ead. m. in sulphoreus R odore sulphureo Br 19 fallentj dicunt Br loht G minuetur R muniatur Br )

Ascendent.ibus nobis de montana in Hierusolima non longe ab Hierusolima uenimus in Baorin, deinde ad sinistram ad oppida Oliueti montis in Bethania ad monumentum Lazari. Nam respicientibus in ualles illas et perambulantes monasteria multa, loca mirabiliorum, uidimus multitudinem inclausorum uirorum ac mulierum in monte Oliueti. Et sursum in monte in loco, unde ascendit Dominus, uidimus mirabilia multa et cellula, ubi fuit inclausa uel iacet sancta Pelagia in corpore. In ipso monte iacet Iacobus, Zebedaeus, Cleophas uel multa corpora sanctorum.

Descendentes de monte Oliueti in ualle Gessemani in loco, ubi traditus est Dominus, in quo sunt tria accubita, in quibus ille accubuit, et nos accubuimus pro benedictione. Et in ipsa ualle est basilica sanctae Mariae, quam dicunt domum eius fuisse, in qua et de corpore sublatam fuisse. Ipsa uallis Gessemani ibidem uocatur Iosaphat. De Gessemani ascendimus ad portam Hierusolima per grados multos. In dextra parte portae est oliuetum; ibi est ficulnea, in qua ludas se suspendit, cuius talea stat munita petris. Porta ciuitatis, quae [*]( 1 lingendum G in eo statum G 3 as centibus R montania B montana Br in hierosolima R hierasolimorum Br 4 ierasolima G hierosima R uenimus om. R baorin G baorim R baoridem Br deinde om. G inde Br de sinixtra oppida (om. ad) G 5 opida R 6 respicientes Br uallia G 7 multa multa R miraculorum R uidemus G inclusorum R clausam Br 8 montem G susu R rursum Br susu in monte R 10 cellola G iuclusa RBr belagia R 11 monte om. G iacob R zebedaei Br 13 discendentes G uillam Br gessemani R iessemani G locum R 14 trea G in quo G in quae Br 15 recubuit G recubuimus G 16 quam] qug G 17 in qua-fuisse om. G ualle G 18 iessemani G gessameni R iOBafa. R iessemani G gessemani R 19 hierosolimam R gradus RBr 20 porta posta G oliueti R se iudas RBr (in Br se repetitur ante BUBpendit) 21 tale astat G talia. adstant R taleas stat Br monita GR munita Br patris. Posta G )

Osculantes proni in terram ingressi sumus in sanctam ciuitatem. in qua adorantes monumentum Domini. Quia monumento de petra est naturale excisus et † potus ex ipsa petra excisus, ubi corpus domini Iesu Christi positum fuit, lucerna aerea, quae in tempore ad caput ipsius posita fuit, ibidem ardet die noctuque, ex qua benedictionem tulimus, et reconposuimus ea. In quo monumento de foris terra mittitur et ingredientes exinde benedictionem tollent. Lapis, unde clausus monumento, ante os monumenti est, color uero de petra; qui excisus est de petra Golgotha. Nam ipsa petra ornata ex auro et gemmis, nam petra monumenti uelut molaris est. Ornamenta infinita: in uirgis ferreis pendentes brachialia, dextroceria, murenas, anuli, capitulares, cingella girata, balteos, coronas imperatorum ex auro uel gemmis et ornamenta de imperatricis. Ipsum monumentum sic quasi in modum metae coopertus ex argento † sub solas aureos. Ante monumentum altaris est positus.

A monumento usque Golgotha sunt gressi LXXX. Ab 1 coierit G coerit B coherit Br limitari G limitare R liminare Br 2 trabnlacio G trabulatio R tribulatio Br tabulatio scripsi 3 in terra G 4 munumentum G quoniam Br quod coni. Gildemeister monomento petra ead. m. super-scripta uoce de G monumentum-ezciaum R monumentam-excieus Br 5 et potus-ezcisus om. GBr potus] puteus Nettleship 6 Ibi R corpus domini positum fuit Iesu Christi R 7 capud G ipsius om. R erat R fuerat Br ibidem et ibi G 8 tullimus G 9 monumentum G 10 benedictione GR exinde tollent R clausus GR 11 monomentum GBr monumento 22 est om. R est ante os Br uero de] uiride G petrae quae excisa est Br 13 petra om. 22 14 bracilia G dextralia R murinas G murenulas R murenas Br 15 anolis G cengella G cincella R girata G grata R irata Br belthei Br 16 et gemmis G ornamento B 17 ipsum monumentum om. G medae B coopertus R copertus G coopertum Br 18 argento corr. ex argentum G solas G solus R soles coni. Gildemeister caelos ego monumento corr. 1. m. G altarium est positum R altare positum Br 20 monumentum G usque ad G . gressus 22 Alia parte G