Res Gestae

Theodericus enim in legationem direxerat Faustum Nigrum ad Zenonem. At ubi cognita

Vir enim bellicosissimus, fortis, eius pater Walamir dictus rex Gothorum, naturalis tamen eius fuit; mater, Ereriliva dicta Gothica, catholica quidem erat, quae in baptismo Eusebia dicta.

Ergo praeclarus et bonae voluntatis in omnibus, qui regnavit annos XXXIII.

Cuius temporibus felicitas est secuta Italiam per annos triginta, ita ut etiam pax pergentibus esset.

Nihil enim perperam gessit. Sic gubernavit duas gentes in uno, Romanorum et Gothorum, dum ipse quidem Arrianae sectae esset, tamen nihil[*](nihil iudicaretur, tr. by Momm. from after opulentum fecit, following Riihl in part; militia(m) opu lentum fecit, after tamen, B.) contra religionem catholicam temptans; exhibens ludos circensium et amphitheatrum, ut etiam a Romanis Traianus vel Valentinianus, quorum tempora sectatus est, appellaretur, et a Gothis secundum edictum suum, quo ius[*](quo ius, Momm.; quo eis ius, quem eius, B.) constituit, rex fortissimus in omnibus iudicaretur. Militiam Romanis sicut sub principes esse praecepit. Dona[*](donum]; dono, B; dona, edd.) et annonas largitus quamquam aerarium publicum ex toto faeneum invenisset, suo labore recuperavit et opulentum fecit.

Dum illitteratus esset, tantae sapientiae fuit, ut aliqua, quae locutus est, in vulgo usque nunc pro

Quidam defunctus est et reliquit uxorem et parvulum filium nescientem matrem. Ab aliquo sublatus est filius eius parvulus et ductus in aliam provinciam et educatus. Factus iuvenis quoquo modo revertitur ad matrem; mater enim iam spoponderat virum. Cum vidisset mater, amplectit filium, benedicens deum se filium revidisse; et fecit cum ea[*](ea, BP]; eo, edd.) dies triginta. Et ecce veniens sponsus matris, videns iuvenem, interrogavit quis esset. Quae respondit esse suum filium. At ubi comperit esse filium eius, coepit repetere arras et dicere aut nega filium tuum esse aut vero abscedo[*](abscedo] Hadr. Val., Hirschfeld; abscede, Henr. Val.) hinc. Mulier compellitur ab[*](ab] because of the prothetic vowel in sponsus, cf. Fr. épouse; a, P.) sponso, et coepit negare filium, quem ipsa ante confessa est, et dicere: Vade, iuvenis, de domo mea, quia peregrinum te suscepi. Ille enim dicebat regressum se ad matrem in domum patris sui. Quid multa? Dum haec aguntur, filius rogavit regem adversus matrem, quam rex iussit in conspectu suo sisti. Cui et dixit: Mulier, filius tuus adversus te rogat; quid dicis? Est filius tuus an non? Quae dixit: Non est

Postea vero accepta uxore[*](accepta uxore,] BP; accepit uxorem, edd.) de Francis nomine Augofladam. Nam uxorem habuit ante regnum, de qua susceperat filias: unam dedit nomine Areaagni Alarico regi Wisigotharum in Gallias, et aliam filiam suam Theodegotham Sigismundo, filio Gundebadi regis.

Facta pace cum Anastasio imperatore per Festum de praesumptione regni, et omnia ornamenta palatii, quae Odoacar Constantinopolim transmiserat, remittit.

Eodem tempore contentio orta est in urbe Roma inter Symmachum et Laurentium; consecrati enim fuerant ambo. Ordinante deo, qui et[*](et, Momm.; ei, BP; eo, edd.) dignus fuit, superavit Symmachus. Post facta pace in urbe ecclesiae ambulavit rex Theodericus Romam, et occurrit Beato Petro devotissimus ac si catholicus.

Deinde veniens ingressus urbem, venit ad senatum, et ad Palmam populo allocutus, se omnia, deo iuvante, quod retro principes Romani ordinaverunt inviolabiliter servaturum promittit.

Per tricennalem triumphans populo ingressus palatium, exhibens Romanis ludos circensium. Donavit populo Romano et pauperibus annonas singulis annis, centum viginti milia modios, et ad restaurationem palatii, seu ad recuperationem moeniae civitatis singulis annis libras ducentas de area vinaria dari praecepit.

Item Amalafrigdam germanam suam in matrimonium tradens regi Wandalorum Transimundo. Liberium praefectum praetorii, quem fecerat in initio regni sui, fecit patricium, et dedit ei successorem. Successit itaque in[*](successit in, added doubtfully by Momm. before administratione; transtuli in ad. praefecturae after itaque. ) administratione praefecturae Theodorus, filius Basili. Odoin comes eius insidiabatur ei.

Dum haec cognovisset, in palatio quod appellatur Sessorium caput eius amputari praecepit.

Deinde sexto mense revertens Ravennam, aliam[*](aliam germanam suam] alia g.s. B; filiam germanae suae, Henr. Val.) germanam suam Amalabirgam tradens in matrimonio Herminifredo regi Turingorum et sic sibi per circuitum placavit omnes gentes.[*](placauit omnes gentes, Momm.; placuit omnibus gentibus, B.) Erat enim amator fabricarum et restaurator civitatum.

Hic aquae ductum Ravennae restauravit, quem princeps Traianus fecerat, et post multa tempora aquam introduxit. Palatium usque ad perfectum fecit, quem non dedicavit. Portica circa palatium perfecit. Item Veronae thermas et palatium fecit et a porta usque ad palatium porticum addidit.[*](addidit, Momm.; reddedit, B3; reddidit, B3 (emended) P.) Aquae ductum, quod per multa tempora destructum fuerat, renovavit et aquam intromisit. Muros alios novos circuit[*](circuit] B; circuiuit, P.) civitatem. Item Ticino palatium, thermas, amphitheatrum, et alios muros civitatis fecit.

Sed et per alias civitates multa beneficia praestitit. Sic enim oblectavit vicinas gentes, ut se illi sub foedus darent aliae gentes, sibi eum regem sperantes. Negotiantes vero de diversis provinciis ad ipsum concurrebant. Tantae enim disciplinae fuit,

Et hoc per totam Italiam tanto modo[*](tanto modo, Momm., doubtfully; totum modo, B2; B2 (emend.) P omit.) augurium habebat, ut nulli civitati portam fecerit[*](portam fecerit, Momm.; portas faeceret, B2 (emend.); portasfaceret, P.) : nec in civitate portae claudebantur: quivis quod opus habebat faciebat qua hora vellet, ac si in die. Sexaginta modios tritici in solidum ipsius tempore emerunt,[*](emerunt, Gardt.; fuerunt] B; Momm. thought frumenta might have fallen out.) et vinum triginta amphoras in solidum.