Res Gestae

Inter Aegyptias alites, quarum varietas nullo comprehendi numero potest, ibis sacra est et amabilis, et innocua ideo, quod nidulis suis ad cibum suggerens ova serpentum, efficit ut rarescant mortiferae pestes absumptae.

Occurrunt eaedem volucres pinnatis agminibus anguium, qui ex Arabicis emergunt paludibus, venena maligna gignentes,[*](maligna gignentes, Clark; malignantes, VBG; maligna manantes, Her.)

Serpentes quoque Aegyptus alit innumeras, ultra omnem perniciem saevientes: basiliscos et amphisbaenas et scytalas, et acontias et dipsadas et viperas, aliasque complures, quas omnes magnitudine et decore aspis facile supereminens, numquam sponte sua fluenta egreditur Nili.[*](V has lac. of 18 letters after Nili; no lac. BG.)

Multa in illis tractibus pretium est operae ac maxima cernere;[*](acmaxima, Her.; maximum legere e, G; maximum cernere, Haupt; maxima aeger naequibus, V.) e quibus pauca conveniet explicari. Templa ubique molibus magnis exstructa. Pyramides[*](pyramides, add. EAG; extensive lac. suspected by Her. and Clark.) ad miracula septem provectae, quarum diuturnas surgendi difficultates scriptor[*](scriptor, V3EBG; auctor, Her.; ruptor, V; Clark thinks antiquitatum, or something similar, has been lost.) Herodotus docet, ultra omnem[*](omnem omnino, G; omnem nominum, V.) altitudinem, quae humana manu[*](humana manu, Lind.; humanis, VBG (defended by Löfstedt).) confici potest, erectae sunt turres, ab imo latissimae in summitates acutissimas desinentes.

Quae figura apud geometras ideo sic appellatur, quod ad ignis speciem (τοῦ πυρὸς, ut nos dicimus) extenuatur in conum. Quarum magnitudo quoniam

Sunt et syringes subterranei quidam, et flexuosi secessus, quos (ut fertur) periti rituum vetustorum adventare diluvium praescii, metuentesque ne cerimoniarum oblitteraretur memoria, penitus operosis digestos fodinis per loca diversa struxerunt, et excisis parietibus volucrum ferarumque genera multa sculpserunt, et animalium[*](inanimalium, Madvig; alis, Gardt.) species innumeras illas,[*](illas, Eyssen.; multas, V.) quas hierographicas litteras appellarunt.[*](V has a lac. of 19 letters; no lac. in G.)

Dein Syene, in qua solstitii tempore, quo sol aestivum cursum extendit, recta omnia ambientes radii excedere ipsis corporibus umbras non sinunt. Inde si[*](si, added in EG; V omits.) stipitem quisquam fixerit rectum, vel hominem aut arborem viderit stantem, circa lineamentorum ipsas extremitates contemplabitur umbras absumi, sicut apud Meroen, Aethiopiae partem aequinoctiali circulo proximam, dicitur evenire, ubi per nonaginta dies umbrae nostris in[*](nostrils in, W2, Lind.; nostrae in, BG; nostrae, omitting in, V.) contrarium cadunt, unde Antiscios eius incolas vocant.

Quae quoniam miracula multa sunt, opusculi nostri

Tres provincias Aegyptus fertur habuisse temporibus priscis, Aegyptum ipsam et Thebaida[*](Thebaida, Clark; Thebaidem, Bent.; Thebaidam, V.) et Libyam, quibus duas adiecit posteritas, ab Aegypto Augustamnicam et Pentapolim a Libya sicciore disparatam.

Igitur Thebais multas inter urbes clariores aliis Hermopolim habet, et Copton et Antinou, quam Hadrianus in honorem Antinoi ephebi condidit sui: hecatompylos[*](apud ecaton pylos, V; apud deleted by Lind., Haupt; Eyssen. indicates lac. after pylos; nemo non novit, add. Lind.; nemo ignorat, by Haupt; magnorum, without lac. V.) enim Thebas nemo ignorat.

In Augustamnica Pelusium est oppidum nobile, quod Peleus Achillis pater dicitur condidisse, lustrari deorum monitu iussus in lacu, qui eiusdem civitatis alluit moenia, cum post interfectum fratrem nomine Phocum, horrendis furiarum imaginibus raptaretur, et Cassium, ubi Pompei sepulcrum est Magni, et Ostracine et Rhinocorura.

In Pentapoli Libya Cyrene est posita, urbs antiqua sed deserta, quam Spartanus condidit Battus, et Ptolemais et Arsinoe (eadem quae Teuchira) et

In sicciore vero Libye Paraetonion et Chaerecla et Neapolis inter municipia pauca et brevia.

Aegyptus ipsa, quae iam inde uti Romano imperio iuncta est, regio iure[*](regio iure regitur, Val.; regitur, G; regie regitur, Gronov; regio regitur, V.) regitur a praefectis, exceptis minoribus multis, Athribi et Oxyryncho et et Memphi maximis urbibus nitet.

Alexandria enim vertex omnium est civitatum, quam multa nobilitant et magnifica,[*](magnifica, V, restored by Pet.; magnificentia, G.) conditoris altissimi, et architecti sollertia Dinocratis, qui cum ampla moenia fundaret et pulchra, paenuria calcis ad[*](am]placacis id (ad, Lind.), added in G; cumam .. . monumentum, V.) momentum parum repertae, omnes ambitus lineales farina respersit, quod civitatem post haec alimentorum uberi copia circumfluere fortuito monstravit.

Inibi aurae salubriter spirant, et[*](spirant et, Clark; spirant, Novák; spirantes, V.) aer est[*](aer est, Clark; aer, N2BG; aer saepe, Novák; spirantes saepe tranquillus, V.) tranquillus et clemens atque, ut periculum docuit, per varias collectum aetates, nullo paene die incolentes hanc civitatem solem serenum non vident.

Hoc litus cum fallacibus et insidiosis accessibus affligeret antehac navigantes discriminibus plurimis, excogitavit in portu Cleopatra turrim excelsam, quae

Haec eadem regina heptastadium sicut vix credenda celeritate, ita magnitudine mira construxit, ob causam notam et necessariam. Insula Pharos, ubi Protea cum phocarum gregibus diversatum Homerus fabulatur inflatius, a civitatis litore mille passibus disparata, Rhodiorum erat obnoxia vectigali.

Quod cum hi die quodam[*](hi die quodam, Momm in die quodam, vulgo; in die quidam, V (by a new scribe);) nimium quantum petituri venissent, femina callida semper in fraudes, sollemnium specie feriarum eisdem publicanis secum ad suburbana perductis, opus iusserat inrequietis laboribus consummari, et septem diebus totidem stadia molibus iactis in mari solo propinquante,[*](mari solo propinquante, Her.; mare solo propinquanti, V.) terrae sunt vindicata; equorumque[*](equorumque, Her.; quocumque, V.) cum vehiculo ingressa riserat[*](riserat, Her.; erat, V.) Rhodios, insularum non continentis portorium flagitantes.

His accedunt altis sufflata fastigiis templa, inter quae eminet Serapeum, quod licet minuatur