Res Gestae

Ammianus Marcellinus

Ammianus Marcellinus. Ammianus Marcellinus, with an English translation, Vols. I-III. Rolfe, John C., editor. Cambridge, MA; London: Harvard University Press; W. Heinemann, 1935-1940 (printing).

Ubi vero terras infestorum etiam tum tetigit

v1.p.414
regum, urens omnia rapiensque,[*](rapiensque, G; rapinisque, V.) per medium rebellium solum grassabatur intrepidus.

Postque saepimenta fragilium penatium inflammata, et obtruncatam hominum multitudinem, visosque cadentes multos aliosque supplicantes, cum ventum fuisset ad regionem (cui Capillacii vel Palas nomen est) ubi terminales lapides Alamannorum[*](Romanorum, V, def. Norden.) et Burgundiorum confinia distinguebant, castra sant posita, ea propter ut Macrianus et Hariobaudus, germani fratres et reges, susciperentur impavidi, qui propinquare sibi perniciem sentientes, venerant pacem anxiis animis precaturi.

Post quos statim rex quoque Vadomarius venit, cuius erat domicilium contra Rauracos, scriptisque Constantii[*](Constantii, Clark, c.c.; Constanti, V.) principis, quibus commendatus est artius, allegatis, leniter susceptus est (ut[*](ut, added by Henr. Val.; ut conducebat, Hadr. Val.; V omits.) decebat), olim ab Augusto in clientelam rei Romanae susceptus.

Et Macrianus quidem cum fratre inter aquilas admissus et signa, stupebat armorum viriumque[*](viriumque, del. Gardt. as dittography.) varium decus, visa tune primitus, proque suis orabat. Vadomarius vero nostris coalitus (utpote vicinus limiti) mirabatur quidem apparatum ambitiosi procinctus, sed vidisse se talia saepe ab adulescentia meminerat prima.

Libratis denique diu consiliis, concordi assensione cunctorum, Macriano quidem et Hariobaudo pax est attributa, Vadomario

v1.p.416
vero, qui suam locaturus securitatem in tuto, et legationis nomine precator venerat, pro Urio et Ursicino et Vestralpo regibus pacem itidem obsecrans, interim responderi non poterat, ne (ut sunt fluxioris fidei barbari) post abitum recreati nostrorum, parum acquiescerent per alios impetratis.

Sed cum ipsi quoque missis legatis, post messes incensas et habitacula, captosque plures et interfectos, ita supplicarent tamquam ipsi[*](ipsi, V; non ipsi, Mommsen.) haec deliquissent in nostros, pacem condicionum similitudine meruerunt. Inter quas id festinatum[*](festinatum, V; destinatum, Cornelissen.) est maxime, ut captives restituerent omnes, quos rapuerant excursibus crebris.

Haec dum in Galliis caelestis corrigit cura, in comitatu Augusti turbo novarum exoritur rerum, a primordiis levibus ad luctus et lamenta progressus. In domo Barbationis, pedestris militiae tunc rectoris, examen apes fecere[*](fecere, G; texere, A, Mommsen; struxere, Pet; pestexere, V (ex above the line, ere added by V2).) perspicuum. Superque hoc ei prodigiorum gnaros sollicite consulenti, discrimen magnum portendi responsum est, coniectura videlicet tali, quod hae volucres post compositas sedes,

v1.p.418
opesque congestas, fumo pelluntur, et turbulento sonitu cymbalorum.

Huic uxor erat Assyria nomine, nec taciturna nec prudens, quae eo ad expeditionem profecto, et multiplici metu suspenso, ob ea quae meminerat sibi praedicta, perculsa vanitate muliebri, ancilla asscita notarum perita, quam e patrimonio Silvani possederat, ad maritum scripsit intempestive, velut flens obtestans ne post obitum Constanti propinquantem, in imperium ipse ut sperabat admissus, despecta se anteponeret Eusebiae matrimonium tune reginae, decore corporis inter multas feminas excellentis.