Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII

Ambrosiaster

Ambrosiaster. Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 50). Souter, Alexander, editor. Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1908

Legimus in libro Geneseos de Melchisedech, simili modo et in epistula data ad Hebreos, quia obuiauit, inquit, Melchisedech sacerdos dei summi Abrahae reuertenti a caede regum et protulit panes et uinum et obtulit ei et benedixit eum dicens: benedictus es, Abraham, deo excelso, qui fecit caelum et terram, qui tradidit inimicos tuos sub manus tuas, et, ut significaret, quid intellegendus esset idem Melchisedech, adiecit: sine dubio enim, ait, quod minimum est, a meliore benedicitur. quod quidem non utique ad traditionem rettulit officii ecclesiastici. quis enim ambigeret regulam traditionis dominicae, qua benedicuntur subiecti domino, meliorem esse his qui benedicuntur ab ea? domini enim mysterium in his uerbis, quae ipsum complectuntur ac memorant, operatur. personae autem eius proprium meritum et potentiam uoluit demonstrare.

Quis ergo hic et quantus est, ad cuius conparationem minimus dicitur Abraham, quem constat in omnibus fidelibus signum habere testimonii nobilitatis ac fidei! igitur hic Melchisedech non utique sic benedixisse intellegitur Abraham, sicut faciunt homines sacerdotes, ut ex delegatione daret benedictionem uerbis solemnibus, sed quasi proprium, quam non per uerba, sed per naturam accepit substantialiter, ut sit ei propria. [*]( -3 Hebr. 7, 1 5 Gen. 14, 18 6 GeD. 14, 19. 20 9 Hebr. 7, 7 ; 18 cf. Gen. 17, 11 21 cf. Hebr. 7, 8. 28 ) [*](, 1 de melchisedech add. CNX 4 babrae M . a caede regum] accaede (pr. c s. l.) regum M accedere (corr. rnH accede regum) C 5 et quart. om. P 6 eat CNFB - a ante deo add; Mmg. CNX 8 sub] in N 10 quid (pr.) G, (corr.) A benedicetur P (corr.), X (A corr.) 11 retulit P, C (corr.), NX rettullit M offici C 12 dominici C ilubiecti] subiecti enim OA 14 est mysterium (mist.-) G, A (corr. fn2 mg. est ministerium), 15 autem] ho M (uide Traube, Neues Archiv, XXVI 233 -вeqq.) 19 habere (e alt. in ras.) C haberet N nubUitatis N -21 omqes C delicatione P dilegatione C,SX <22 sonempnibus M solem.nibus N propriam P 23 accipit C . sic iccnт.) M - - ) [*]( L. Pi.-Ang. Qaaest. test. ) [*]( 17 )

258
sacerdotes autem, quos antestites dicimus, regulam habent uerbis solemnibus ordinatam et traditam sibi, quam superponentes hominibus benedicunt, non quos uolunt, sed et aliquando quos nolunt, quia dator regulae ipse scit cui dari debeat uel infundi sacratissima benedictio.

Ille uero qui in natura habet benedictionem substantialiter, quem dicit summi dei sacerdotem, per uoluntatem dat benedictionem. uerba enim benedictionis et natura eius cum uoluntate concordant. nec errat, ut ibi uelit ubi non debet, neque nolit ubi debet, sed cui dederit uerba, dedit effectum. nostri autem sacerdotes super multos cottidie nomen domini et uerba benedictionis inponunt, sed in paucis effectus est, est iterum quando meliores se benedicunt. quamuis enim quia sanctus sit, curuat tamen caput ad benedictionem sumendam, quia non proprium sacerdotis est, sed dei inuentum. Heli enim sacerdos Annam benedixit et prosecutus effectus est non utique merito sacerdotis, sed ipsius Annae, cuius mundum cor inspexit deus.

Igitur Melchisedech non ideo melior Abrahae dicitur propter solum officium sacerdotii, sed et natura anteponitur illi, ut ultra homines intellegatur. nullo modo enim fieri potest ut qui tantum amico dei praeponitur et fideli usque adeo, ut amore eius nec filium suum carissimum dubitaret occidere, homo putetur. qua enim iustitia, quibus operibus plus posset mereri, quam meruit Abraham? nec enim erat plus quod faceret ad [*](7 cf. Hebr. 7, 1 15 cf. I Reg. 1, 17. 20. 19 cf. Hebr. 7, 7 22 cf. Iac. 2, 23 23 cf. Gen. 22, 10 ) [*](1 regalam M uerbi X 2 ordinatum N 3 benedicuntar (ar ercu.) M noluit (corr.) M sed et aliquando quos nolunt om. (add. mg.) M et] ad A 4 quia dator regulae] quidat corregul§ QA ipttM M daret P dare N 6 in om. OA nataram N 9 erat CNX nelet M nellet N 10 nolit nolet MGA nolait N nbi om. C non debet CNX dedit om. X affectum C 12 est pr.] et (corr.) M 13 qui AB 14 sanctos (corr.) C 16 perBecutusX utique quae N 17 sacerdotes N 20officiura solum propter sacerdotii P 22 amore] timore X 28 patetur homo (corr.) P 24 possit CNGA mejiti (corr. meriri) N 25 quam) qua C facere FB )

259
commendationem meritorum, quam fecit Abrabam. primum enim, cum nesciret deum neque signum uidisset, quo ei suaderetur, dicenti sibi deo: exi de terra tua et de cognatione et de domo patris tui, nec distulit, sed statim oboediuit non solum praesentis dei, sed et futuri domini implens uoluntatem. dicit enim dominus: quicumque plus fecerit domum aut parentes aut fratres aut cognatos quam me, non est me dignus. qualis ergo Abraham et cuius meriti est, qui ante mandata saluatoris impleuit quam praedicarentur!

Apostolus hospitalitatem sectandam magnopere docet: hanc

Abraham sic et tam deuote excoluit, ut uideatur ab hoc didicisse apostolus hanc praedicandam. deinde prouectus annis sic multiplicari credidit semen suum, quod prudentibus mundi stultum uidetur, quem ad modum sunt stellae caeli, ut, antequam sententia daretur prudentibus saeculi, ab hoc damnati uideantur. postea enim dictum est: perdam prudentiam prudentium. iussu dei circumciditur — quod non utique sine dolore fit - et non aegre fert, ut posteris formam daret patientiae. ex Sarra illi uxore sua iam anicula filius promittitur et non dubitat, ut futuris ostenderet in tantum auctoritati dei cedendum, ut, etiam si quae inrationabilia uidentur praecipiat aut promittat, non ambigatur, quia magis persona eius respicienda est quam uerba, ut, quod in uerbis infirmum aut inpossibile uidetur, persona [*]( 3 Gen. 12, 1 4 cf. Gen. 12, 4 6 cf. Matth. 10, 37 10 cf. Rom. 12, 18 11 cf. Gen. 18, 3 seqq. 12 cf. Gen. 17, 1 seqq. 13 cf. I Cor. 1, 20 14 cf. Gen. 22, 17 16 Esai. 29, 14. I Cor. 1, 19 17 cf. Gen. 17, 24 18 cf. Gen. 17, 16 ) [*](2 quod C 3 dicente GA exii C 4 domum N 5 et om. P 7 cognitos (corr.) C 9 mandata.. N praedicaretur Cm2 10 apostulos M apoatolos FB docet] monet P 11 tam] tamen G, (corr.) A 12 apoatolos FB profectas X multiplicare N 16 post P -dameircumciditur om. X sapientiam P 18 egri N fert] flt CNX sarrę C 19 anicula (corr. annicule.) C annicala X 20 futurus P ostenderetur N auctoritate PN dei om. P crcdendum CNX 23 infirmum (infirm in ras ) C in persona (COtT.) P ) [*]( 178 )

260
eius confirmet et faciat uideri possibile. deus est enim qui promittit, de quo credendum est, quia potest quod hominibus inpossibile uidetur. quae enim offensio potest iudicari, cum plus de deo opinatur, quam de se sentit humanitas?

Propter quod datum sibi a deo Abraham filium eodem iubente occidere illum non ambigit nec tempus differt nec admiratur ad dei uoluntatem, ut filium, quem magnopere beneficii et admirationis dederat gratia, hunc iuberet occidi certus dei uoluntatem non debere ab homine retractari neque iussionem et factum dei sine prouidentia esse. quod ut omni deuotione festinanter impleret, matri eius coniugi suae non indicat non ignarus fragiliores esse circa filios feminas et posse huic deuotioni lacrimarum miseratione inpedimentum adferre; nec non et ipsum puerum latet usque ad horam necis, ut iussioni dei toto mentis obsequio oboediret non parricidium hoc deputans, sed holocaustum, quod iusto iudice auctore fiebat.

Quae igitur his maiora posset gerere Melchisedech, quibus praecederet Abraham, quem, sicut uidemus, in nullo constat inoboedientem fuisse? Moyses etenim, cui legitur facie ad faciem dominus esse locutus, missus ad gentem et fratres suos ire nolebat. Ionas adaeque profeta praeceptum sibi ut Nineuitis praedicaret inrupit, ut ad alium locum pergeret, quo missus non fuerat. Iob plane egregius in omnibus tamen motus amissione filiorum uestimenta scidit sua et totondit comam capitis sui: Abraham autem nec contristatus legitur de morte carissimi filii et quem iussus fuerat ipse occidere, nec alicubi deo sibi iubente legitur trepidasse._ [*](1 cf. Luc. 18, 27 etc. 6 cf. Gen. 22, 10 11 cf. Gen. 22, 8 16 cf. Gen. 22,. 7 19 cf. Ex. 33, 11 20 cf. Ex. 3, 10. 11 21 cf. I Iori. 1, 2. 8 24 cf. Hiob 1, 20 j ) [*]( 1. confirmet-qui in ras, C 9 iussione M 10 sene (corr.) M denotioni X 11 festinantur C 12 fragilioris N 14 ip.sum (i s. I.) M iussione CNX 15 non] nam FB 17 hiis P 18 praecedent GA 19 oboedientem X 20 esset X 21 adaeque] atque P adae qui C ad ea quae. X profata CX 22 locum alium (corr.) N 23 tamen] tunc C 24 tondit P totundit NX capiti MC 26 sibi deo GA )

261

Igitur per haec apparet Melchisedech ultra hominem esse, quia non erat unde melior esset quam Abraham, nisi sola praecedat illum natura. natura enim inpassibilis beatitudinem per substantiam habet, humana autem natiuitas beatitudinem adquiritper gesta. quia enim perfectionem deitatis non habet, per exercitium et conluctationem proficit ut melior fiat, cum plus. uincit quam uincitur. si enim sic ageret- quod inpossibile est-, ut numquam peccaret, melior deo fieret — quod absit! —, quia natura quae potest peccare, sicut et non peccare, si semper uinceret, illi naturae praeponenda erat, quae ideo non peccat, quia inpassibilis est. non enim magnum uideretur non peccare, quia non potest, magnificum autem, si, cum posset peccare, non peccaret.

Hoc ergo interest inter substantiam dei et hominis, quia dei substantia beata semper est securitate inuincibilis aeternitatis suae; hominis autem substantia aliter beata fit, per laborem. et alia necesse est beatitudo sit inpassibilis, alia illius, qui tribulationibus conficitur, ut possit aliquando gaudere. beatitudo enim inpassibilis in eo est semper ut beata sit, passibilis autem post magna exercitia gaudet euasisse se mortem. contristatur ergo, ut possit gaudere, nec perpetuo securus passibilitate naturae; inpassibilis autem semper beatus est, quia neque nouit tristitiam neque suspicatur posse se contristari. nam et natura hominum, quamuis per laborem beatitudinem consequatur, non erit tamen intacta neque deerunt ei cicatrices. qui enim fieri potest ut saepe congressa et aliquotiens uicta non sit uulnerata? inpassibilis autem semper intacta inlaesa inuiolabilis manet.

Igitur non minimus diceretur Abraham ad Melchisedech, nisi potior esset natura Melchisedech quam Abraham. nam [*](28 cf. Hebr. 7, 7 ) [*]( 2 quia] qui GA unde Mbia 3 inpossibilis C beatitudine CNX 4 perquirit (corr.) M 5 quia] qua X excitium C eiitium NX 6 profecit NFB 8 quia] qua X 9 peccare sicut-erit si abit (p. 271,10) om. MCNX 15 substantia aliter Morelius substantialiter P 19 exercitia scripsi exitia P edd. euasisse se] euaaia se ae P euasisse edd. 23 consequitur edd. 24 intanta P deerint P qui scripsi quin P quomodo edd. )

262
haec quae diximus ingenii esse forte uidentur; si autem legem respiciamus, plurima adhuc et potiora dicentur. hic enim Melchisedech rex Salem, sacerdos dei summi, qui obuiauit Abrahae regresso a caede regum, qui et benedixit eum, primum quidem interpretatur rex iustitiae, deinde rex Salem, quod est rex pacis, sine patre, sine matre et sine genealogia neque initium dierum nec finem uitae habens; similatus autem filio dei manet sacerdos in perpetuum. et ut haec locis quibus significauerat commendaret, de eo adiecit: uidetis, ait, quantus sithic, cuidecimas dedit Abraham de primitiuis princeps patrum. ut enim qua potentia et quanta Melchisedech sit ostendat, laudat Abraham dicens quia princeps patrum est, hoc est ceteris omnibus melior Abraham, sed minimus ad Melchisedech.

Nonne manifestum est hunc hominem non esse, sed meliorem? quid est enim quod dicit de eo, quia rex pacis est et rex iustitiae? propius accedite et uidete. de longe enim solem uidentes lucernam putatis et argentum aspicientes aestimatis stannum. potest aliquis hominum dici rex pacis adque iustitiae? pax enim hominibus praedicatur, similiter et iustitia; hic autem ideo rex pacis et iustitiae dicitur, ut ab eo iustitia et pax originem habere noscatur. non enim super ipsum esse dici potest, quod ab ipso regitur. nam homines iustitia magistra et pace erudiuntur ad deum promerendum. haec ergo, quae hominum magistra est, Melchisedech habet regem. quantum ergo melior est homine Melchisedech, quando gubernatrix hominum sub ipso est! hoc est regem esse regum.

Itaque cum rex iustitiae et pacis dicitur, auctor eorum esse significatur. ut quo modo dominus Iesus auctor uitae est, [*](2 Hebr. 7, 1—8 10 Hebr. 7, 4 13 Hebr. 7, 4 16 cf. Hebr. 7, 2 27 cf. Apoc. 19, 16 29 cf. Act. 8, 15 ) [*](del-MGNX) [*]( 8 simulatus P 10 de eo] deo P 12 qua edd.] que P 17 proprius P 19 stannum] atagnum P 21 iustitiae et pacis P 26 hominem P 29 ut quo modo pleonastice pro ut, cf. p. 106, 1 )

263
ita et Melchisedech auctor iustitiae et pacis, quia qui per Christum uiuunt, hi dispensante iustitia et pace reguntur. cordibus enim seruorum dei iustitiam infundit et pacem ad exornandam disciplinam dominicam. scriptum legimus in psalmo octogesimo quarto, quia iustitia et pax complexae sunt se et ueritas de terra orta est, et, ut de qua. iustitia diceret ostenderet, ait quia iustitia de caelo prospexit. hoc de tempore saluatoris scriptura ostendit, quo iustitia dei data est mundo per Christum in cognitione mysterii dei unius, quod ante promiserat — iustum est enim scire creaturam ueritatem creatoris sui -., quae iustitia manifestata in terris sublata discordia, quae de iniustitia fuerat generata incogniti dei, pacificos fecit discordes, dum diuersos dudum in una fide constituit. sic (se complexae sunt iustitia et pax et ueritas unius dei de terra orta est\' magistra iustitia. incarnatio enim Christi ostendit quae esset de ipso deo ueritas cognoscenda. igitur haec certe iustitia dei est. similiter et pax dicente apostolo: ipse autem deus pacis conteret satanan. :\':

Quo modo hoc possit discerni, non aduerto, ut, cum deus pacis pater sit domini nostri Iesu Christi nec non et ipse Christus - dicit enim : pacem meam do uobis —, de Melchisedech dicatur quia rex iustitiae et pacis est; qua ratione secernatur, non intellego. puto enim nihil differre, quantum ad rem pertinet, regem pacis a deo pacis. quia enim in mundo quisquam deus dici non debuit, ut uni soli, ex quo sunt omnia, reseruaretur hoc nomen, regem tamen qui imaginem eius haberet instituit, qui excepto dei nomine omnem potestatem eius haberet. sed quia terrenus est, hominum rex est, non tamen pacis et iustitiae, quia etiam ipse ducem habet iustitiam, quam non illi [*]( 5 Pa. 84, 11. 12 7 Ps. 84, 12 9 cf. Col. 2, 2 17 Rom. 16, 20 21 Ioh. 14, 27 22 cf. Hebr. 7, 2 25 cf. Rom. 11, 36 28 cf. Hebr. 7, 2 ) [*]( rn ) [*]( 1 post iustitiae edd. add. sit 4 LXXXIIII P 10 est om. P 11 manifeata P 14 dei om. edd. 17 conterat edd. 18 aatanan . seripsi sathan P aatan edd. 19 discernere edd. 22 se cernatur P 26 nomen regem tamen] tantum nomen regem edd. 29 etiam edd.] tamen P )

264
licet contemnere. iustitia enim deus illi est. res enim dei est iustitia et qui praeuaricatur eam, reus fit dei iudicio. Melchisedech autem, sicut datur intellegi, non more hominum rex appellatur, quia sub se habet iustitiam, quae regibus dominatur. nemo etenim potest habere sub se iustitiam, nisi eius naturae sit, ut peccare non possit. sub ipso autem esse ideo dicitur, quia ab eo inuenta est modo legis, per quam gubernentur, qui possunt peccare. igitur rex iustitiae moderator est uerborum a se inuentorum, quibus bene beateque et uiui possit et credi.

Diu multumque laboramus et adhuc minus de Melchisedech dicimus, nisi reuertamur ad scripturam, quae et ipsa diu pulsat et clamitat, ut pressos graui somno excitet ad intellectum non noctis, sed diei. dicit ergo quia sine patre, sine matre, sine genealogia\' est Melchisedech et, ne aliter intellegeretur quam dignum est, adiecit: neque initium dierum nec finem uitae habens. per quod ostendit neque natum neque mortuum esse Melchisedech. quid ad haec tam manifesta humana argumentatur subtilitas? quae est tam uersuta ingenii calliditas, quae audet resistere manifestis, ut non sensum capiat ex lectione, sed sensum tribuat lectioni? uis infertur scripturis dominicis, ita ut etiam hos inimicos sentiat, qui auctoritati eius se inclinare uidentur. dicunt enim quidam non ita de Melchisedech debere credi, ut relatum est scripturis, ac per hoc ad sensum suum scripturas conuertunt; quibus melius esset aperte non recipere scripturas, quam dolose agere contra illas, ut sub nomine pacis paretur bellum et sub tegmine amicitiae lateat hostis.

Dicunt ergo non ad generositatem pertinere Melchisedech, sed ad humilitatem generis eiusdem, quia sine patre et matre legitur fuisse. hoc enim ideo aiunt sic scriptum esse, ut ostenderetur ex alienigenis fuisse, non ex tribu qua ortus est Abraham, quia genus eius non inuenitur in lege. \'unde et adiecit,\' [*](13 Hebr. 7, 8 15 Hebr. 7, 8 )[*](def.MCNX) [*](1 contenrpneret (eorr.) P 15 neque] nec edd. 18 uersuta ingenii edd. ingenii uersuta P 22 inclinare] indiuinare P - 26 pacis] patrie P )

265
inquiunt, (et sine genealogia, ut intellegeretur penitus origo eius in lege descripta non esse, ut ex parentibus qualibuscumque per se ipsum uir bonus factus credatur\'. porro autem tam incauta est scriptura, ut omnia per ordinem digesta causae necessaria ponat! primum enim dicit: sine patre, sine matre. uideamus si ceterorum matres significantur in lege; quae fuerit uxor Nachor, auia Abrahae, mater Thare non legitur neque. quae fuerit mater Abrahae, ut de ceteris taceam. numquid hi sine matribus fuisse dicendi sunt? si dixisset: \'sine patre\', nonne fuerint t color? quia omnium, qui fuerunt, patres habentur in lege, addit: et sine genealogia. si ideo haec dixit, ut ostenderet generationem eius in lege non esse, suffecerat dixisse: \'sine patre\', quia cuius patrem nemo nouit, multo magis auum.

Ad manifestationem dicit: neque initium dierum neque finem uitae habens: dic, quisquis es uiolentus, quo modo istud interpretaris? quid est initium dierum non: habere neque finem uitae? suffecerat certe dixisse generationem eius in lege scriptam non esse, ac per hoc origo eius ex allophylis esset credenda. potest dici \'translatum* hunc sicut Enoch ideo non mortuum esse. esto. quid est initium dierum uitae non habere? forte dicas, quia dies natalis eius scriptus non est. cuius enim scriptus est in lege? et haec ratio est, ut, cuius natalis dies scriptus non est, initium dierum uitae negetur habere? potuit ergo et de ceteris eadem dici. et si ut homo translatus fuisset, non tamen sine uitae erat fine, quia, quidquid sub spe mortis est, finem habet._,.

Desine, quisquis es contentioni studens. expedit enim [*]( 1. 5. 11. 14 Hebr. 7, 8 19 cf. Gen. 5, 24 )[*](rcvz ) [*](3 tam incaota (per ironiam dictum) P iam tanta edd. tam canta coni. Turner 4 neccesaria P 6 matre P 7 ueque om. edd. 9 nonne fuerint] sine fuerat edd. 12 aufficerat P 13 cuius Engelbrecht eius P illius edd. multo magis auum ad manifestationem (nemo) dicit 16. Neque etc. coni. Engelbrecht auum] iterum edd. 14 dicit P bis 19 esset Engelbrecht est P 24 eadem] idem edd. 25 quidquid] quid P 27 es contentioni studens] contcntioni studes edà. )

266
ueris uinci quam uincere uera per falsa. perdere est enim, non uincere, quia, si in homine perdere uideretur ueritas, apud deum tamen uincit, quia ratio eius inuincibilis est. itaque animus a lege uinci debet, ut hoc sentiat quod a lege significatur, non ut ipse legi sensum det suo arbitrio, ut legem se uiolenter legi exhibeat. et audi Zorobabel, qui: super omnia, ait, uincit ueritas.

Iam Melchisedech futurum mysterium incarnationis et passionis domini ostendit, dum Abrahae primum quasi patri fidelium tradidit eucharistiam et corporis et sanguinis domini. ut praefiguraretur in patre, quae in filiis futura erat ueritas. qui si homo putatur sacerdos eo more, quo fuit Aaron aut nunc sunt, ostendatur aut legatur locus habitationis eius aut si fuit templum aliquod aut synagoga, in qua congregabat populum et offerebat eorum sacrificia, uel qui populus conueniebat ad illum. si enim sacerdos in terris erat, sine dubio habuit populum. et ante Abraham utique uel tempore eius erat populus, qui seruiret deo. et quo modo Abraham quasi caput factus est . fidei, ut ex eo populus haberet notitiam dei? similiter enim. si Melchisedech erat, qui doceret unius dei timorem in terris, frustra electus est Abraham, ut ex ipso plebs dei nuncuparetur. potuerat enim inter eos esse, qui conueniebant ad Melchisedech.

Et ubi est illud quod legitur in cantico Deuteronomii, quia cum diuideret, inquit, altissimus gentes, quem ad modum dispersit filios Adae, statuit fines gentium secundum numerum angelorum dei et facta est pars domini populus eius Iacob ? igitur si in mundo plebs non erat dei exceptis filiis Abrahae, qua ratione alia plebs putatur fuisse, quae ex doctrina descenderat Melchisedech negante profeta? quando enim nominat omnes gentes, quae in muudo sunt, et non dicit populum [*](6 I Esdr. 3, 12 12 cf. Hebr. 7, 28 23 Deut. 32, 8. 9 )[*](def. DiCNX) [*](6 qui] quia edd. 9 dum] dens P 12 add. et post putatnr edd. 19 si om. P 20 dei] diei P 21 ipso] eo edd. 22 potuerant edd. 23 ubi om. P deuteronomiam (corr.) P 25 diaperait] separauit edd. 27 dei] deo P )

267
dei esse nisi filios Abrahae, quid superest nisi ut exceptis his negetur ceteros dei habuisse notitiam, quia notus in Iudaea deus? Melchisedech autem \'sacerdos dei summi\' ad benedicendum Abraham apparuit ad praesagium futurorum sanctorum, quia benedictio danda erat in futurum plebi dei per antestitem fere dei, quem dicimus sacerdotem. hic ergo Melchisedech praecursor apparuit sacramenti futuri filii dei, quia praecedit ad obsequium, qui ordine sequens est. non ergo admiranda sint quae diximus de Melchisedech, quando. scriptura ad confusionem obstrepentium plus addat et dicat. post omnia enim laude digna, ut confundat maliuolos: similatus autem, inquit, filio dei manet sacerdos in perpetuum.

Iam uide de quo male sentire contendis et, si hunc non uereris, uel Christum metue, cui similis scripturae auctoritate refertur. per ordinem enim paulatim ad naturale eius meritum uenit, ut, si quos dicta superiora mouercnt, quibus rex iustitiae et pacis significatus est, et quia in carne uisus neque patrem neque matrem habuit, hoc est ingenitus apparuit neque ortum neque occasum habens ex his, quae ultima subiecit, superiora credibilia demonstraret. quis enim audeat dicere nisi uesanus haec omnia, quae sublimia dicta sunt, incongrua esse illi, qui dei filio similis designatus est manens sacerdos in perpetuum? similis autem dei filio non potest esse, nisi sit eiusdem naturae. et quid incredibile uidetur, si Melchisedech ut homo apparuit, cum intellegatur tertia esse persona? si enim Christus, qui secunda personaest, frequenter uisus est in habitu hominis, quid ambigitur de iis quae dicta sunt? legimus etenim in psalmo, quia tu es, inquit. sacerdos in aeternum secundum ordinem Melchisedech. hoc nemo nostrum dubitat ad Christi pertinere personam, quia eodem genere sacerdos est Christus in aeternum, quo et [*]( 2 Ps. 75, 1 3 cf. Hebr. 7, 1 11 Hebr. 7, 3 16 cf. Hebr. 7, 2 17 cf. Hebr. 7, 3 22 cf. Hebr. 7, 3 27 Ps. 109, 4 ) [*](HCXX) [*]( 5 blebi P sntistem P 6 fere edd. forem (corr. fore) P fori coni. Engelbrecht 7 sacrati edd. 8 est om. edd. sunt edd. 11 similatas autem inquit] ait similatas autem edd. 19 his] iis edd. )

268
Melchisedech, sed summus sacerdos Christus est, Melchisedech secundus. nam si homo est Melchisedech, quo modo conuenit ut secundum ordinem eius Christus sacerdos sit in aeternum? ideo enim ambo similes esse leguntur et unius esse dispensationis, quia unius sunt et naturae.