Noctes Atticae

Quod vocabulum Latinum soloecismo fecerit Capito Sinnius, quid autem id ipsum appellaverint veteres Latini; quibusque verbis soloecismum definierit idem Capito Sinnius.

SOLOECISMUS, Latino vocabulo a Sinnio Capitone eiusdemque aetatis aliis inparilitas appellatus, vetustioribus Latinis stribiligo dicebatur, a versura videlicet et pravitate tortuosae orationis, tamquam strobiligo quaedam.

Quod vitium Sinnius Capito in litteris, quas ad Clodium Tuscum dedit, hisce verbis definit: Soloecismus. est, inquit, impar atque inconveniens compositura partium orationis.

Cum Graecum autem vocabulum sit soloecismus, an Attici homines qui elegantius locuti sunt usi eo

Sed nos neque soloecismum neque apud Graecorum idoneos adhuc invenimus;

nam sicut βάρβαρον ita σόλοικοι dixerunt.

Nostri quoque antiquiores soloecum facile, soloecismum haut scio an umquam, dixerunt.

Quod si ita est, neque in Graeca neque in Latina lingua soloecismus probe dicitur.

Pluria qui dicat et compluria et compluriens non barbare dicere, sed Latine.

PLURIA forte quis dixit sermocinans vir adprime doctus, meus amicus, non hercle studio se [*](se, added by Hertz.) ferens ostentandi neque quo plura non dicendum putaret.

Est enim doctrina homo seria et ad vitae officia devincta ac nihil de verbis laborante.

Sed, opinor, assidua veterum scriptorum tractatione inoleverat linguae illius vox quam in libris saepe offenderat.

Aderat, cum ille hoc dicit, reprehensor audaculus verborum, qui perpauca eademque a volgo protrita legerat habebatque nonnullas disciplinae grammaticae inauditiunculas, partim rudes inchoatasque, partim non probas, easque quasi pulverem ob oculos, cum adortus quemque fuerat, adspergebat.

Sicut tunc amico nostro Barbare, inquit, dixisti pluria;

Ibi ille amicus ridens, Amabo te, inquit, vir bone, quia nunc mihi a magis seriis rebus otium est, velim doceas nos cur pluria sive compluria, nihil enim differt, non Latine sed barbare dixerint M. Cato, Q. Claudius, Valerius Antias, L. Aelius, P. Nigidius, M. Varro, quos subscriptores approbatoresque huius verbi habemus praeter poetarum oratorumque veterum multam copiam.

Atque ille nimis arroganter Tibi, inquit, habeas auctoritates istas, ex Faunorum et Aboriginum saeculo repetitas, atque huic rationi respondeas.

Nullum enim vocabulum neutrum comparativum numero plurativo, recto casu, ante extremum a habet i litteram, sicuti meliora, maiora, graviora. Proinde igitur plura, non pluria, dici convenit, ne contra formam perpetuam in comparativo i littera sit ante extremum a.