Epistulae

Otiosi videmur, et non sumus. Nam si bona fide sumus, si receptui cecinimus, si speciosa contemnimus, ut paulo ante dicebam, nulla res nos avocabit, nullus hominum aviumque concentus interrumpet cogitationes bonas, solidasque iam et certas.

Leve illud ingenium est nec sese adhuc reduxit introrsus, quod ad vocem et accidentia erigitur. Habet intus aliquid sollicitudinis et habet aliquid concepti

1. Et me, quem dudum non ulla iniecta movebant
2. Tela neque adverso glomerati ex agmine Grai,
3. Nunc omnes terrent aurae, sonus excitat omnis
4. Suspensum et pariter comitique onerique timentem.

Prior ille sapiens est, quem non tela vibrantia, non arietata inter se [*](inter se Erasmus; inter pLPb; inter im V.) arma agminis densi, non urbis inpulsae fragor territat. Hic alter inperitus est, rebus suis timet ad omnem crepitum expavescens, quem una quaelibet vox pro fremitu accepta deicit, quem motus levissimi exanimant; timidum illum sarcinae faciunt.

Quemcumque ex istis felicibus elegeris, multa trahentibus, multa portantibus, videbis illum " comitique onerique timentem."

Tunc ergo te scito esse conpositum, cum ad te nullus clamor pertinebit, cum te nulla vox tibi excutiet, non si blandietur, non si minabitur, non si inani sono vana circumstrepet. "

Quid ergo? Non aliquando commodius est et carere convicio ?" Fateor. Itaque ego ex hoc loco migrabo. Experiri et exercere me volui. Quid necesse est diutius torqueri, cum tam facile remedium Vlixes sociis etiam adversus Sirenas invenerit ? VALE.

Cum a Bais deberem Neapolim repetere, facile credidi tempestatem esse, ne iterum navem experirer; et tantum luti tota via fuit, ut possim videri nihilominus navigasse. Totum athletarum fatum mihi illo die perpetiendum fuit; a ceromate nos haphe excepit in crypta Neapolitana.

Nihil illo carcere longius, nihil illis facibus obscurius, quae nobis praestant non ut per tenebras videamus, sed ut ipsas. Ceterum etiam si locus haberet lucem, pulvis auferret, in aperto quoque res gravis et molesta; quid illic, ubi in se volutatur et, cum sine ullo spiramento sit inclusus, in ipsos, a quibus excitatus est, recidit ? Duo incommoda inter se contraria simul pertulimus: eadem via, eodem die et luto et pulvere laboravimus.

Aliquid tamen mihi illa obscuritas, quod cogitarem, dedit; sensi quendam ictum animi et sine metu mutationem, quam insolitae rei novitas simul ac foeditas fecerat. Non de me nunc tecum loquor, qui multum ab homine tolerabili, nedum a perfecto absum, sed de illo, in quem fortuna ius perdidit. Huius quoque ferietur animus, mutabitur color.

Quaedam enim, mi Lucili, nulla effugere virtus potest; admonet illam natura mortalitatis suae. Itaque et vultum adducet ad tristia [*](ad tristia Gruter; ad (a) tristitiam, or ad tristiam MSS.) et inhorrescet ad subita et caligabit, si vastam altitudinem in crepidine eius constitutus despexerit; non est hoc timor, sed naturalis adfectio inexpugnabilis rationi.

Itaque fortes quidam et paratissimi fundere suum sanguinem alienum videre non possunt. Quidam ad vulneris novi, quidam ad veteris et purulenti tractationem inspectionemque succidunt ac linquuntur animo. Alii gladium facilius recipiunt quam vident.

Sensi ergo, ut dicebam, quandam non quidem perturbationem, sed mutationem. Rursus ad primum conspectum redditae lucis alacritas rediit incogitata et iniussa. Illud deinde mecum loqui coepi, quam inepte quaedam magis aut minus timeremus, cum omnium idem finis esset. Quid enim interest, utrum supra aliquem vigilarium ruat an mons ? Nihil invenies. Erunt tamen, qui hanc ruinam magis timeant, quamvis utraque mortifera aeque sit; adeo non effectus, sed efficientia timor spectat.

Nunc me putas de Stoicis dicere, qui existimant animam hominis magno pondere extriti permanere non posse et statim spargi, quia non fuerit illi exitus liber ? Ego vero non facio; qui hoc dicunt, videntur mihi errare.

Quemadmodum flamma non potest obprimi,

Itaque de illo quaerendum est, an possit immortalis esse. Hoc quidem certum habe: si superstes est corpori, praeteri [*](praeteri Buecheler; preter p; propter VLPb; proteri Haupt.) illum nullo genere posse, propter quod non perit, quoniam nulla immortalitas cum exceptione est nec quicquam noxium aeterno est. VALE.

Quanta verborum nobis paupertas, immo egestas sit, numquam magis quam hodierno die intellexi. Mille res inciderunt, cum forte de Platone loqueremur, quae nomina desiderarent nec haberent, quaedam vero, quae [*](quae added by Hense, after Koch and G. Gemoll.) cum habuissent, fastidio nostro perdidissent.

Quis autem ferat in egestate fastidium ? Hunc quem

1. Est lucum Silari iuxta [*](for lucum and iuxta Vergil MSS. give lucos and circa.) ilicibusque virentem
2. Plurimus Alburnum volitans, cui nomen asilo
3. Romanum est, oestrum Grai vertere vocantes,
4. Asper, acerba sonans, quo tota exterrita silvis
5. Diffugiunt armenta.

Puto intellegi istud verbum interisse. Ne te longe differam, quaedam simplicia in usu erant, sicut " cernere ferro inter se " dicebant. [*](dicebant Mentel; dicebantur MSS.) Idem Vergilius hoc probabit tibi:

1. Ingentis genitos diversis partibus orbis
2. Inter se coiisse viros et cernere ferro.