De Beneficiis

Adice nunc, quod huic uni legi omnia fora vix sufficient. Quis erit, qui non agat ? Quis, cum quo non agatur ? Omnes sua extollunt, omnes etiam minima, quae in alios contulere, dilatant.

Praeterea, quaecumque in cognitionem cadunt, comprendi possunt et non dare infinitam licentiam iudici; ideo melior videtur condicio causae bonae, si ad iudicem quam si ad arbitrum mittitur, quia illum formula includit et certos, quos non excedat, terminos ponit, huius libera et nullis adstricta vinculis religio et detrahere aliquid potest et adicere et sententiam suam, non prout lex aut iustitia suadet, sed prout humanitas aut misericordia impulit, regere. Ingrati actio non erat iudicem adligatura sed regno liberrimo positura. Quid sit enim beneficium, non constat, deinde, quantum sit ;

refert, quam benigne illud interpretetur iudex. Quid sit ingratus, nulla lex monstrat ; saepe et qui reddidit, quod accepit, ingratus est, et qui non reddidit, gratus.

De quibusdam et imperitus iudex demittere tabellam potest, ubi fecisse aut non fecisse pronuntiandum est, ubi prolatis